အေရှ့ေတာင် အာရှေထရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာနိုင်ငံများတွင် ေအာင်ဆန်းစုြကည်သည် ဘာသာေရးနှင့် နိုင်ငံေရးတန်ဖိုးြကားဝယ် ဆံုမှတ်တစ်ခုအြဖစ် တိုက်ပွဲဝင်ေနသည့်ြပယုဂ်တစ်ခုြဖစ်သည်။ ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် ြမန်မာ့အမျိုးသား သူရဲေကာင်းဗိုလ်ချုပ်ေအာင်ဆန်း၏ သမီးအြဖစ် ေအာင်ဆန်းစုြကည်ေမွးဖွားခဲ့သည်၊ ဗိုလ်ချုပ် ေအာင်ဆန်းသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလတွင် ြမန်မာလွတ်လပ်ေရးလှုပ်ရှားမှုြကီး၏ ေခါင်းေဆာင်ြဖစ်ခဲ့ြပီး ြဗိတိသျှနှင့် ဖက်ဆစ်ဂျပန်အုပ်စိုးမှုမှ ြမန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ေရးရေတာ့မည် အချိန်နီးကပ်လာချိန််တွင် လုပ်ြကံခံခဲ့ ရသူြဖစ်သည်။
ေအာင်ဆန်းစုြကည်သည် ရန်ကုန်၊ေဒလီနှင့် ေအာက်စဖို့ဒ်တို့တွင် ပညာသင်ယူခဲ့ြပီး ေအာက်စဖို့ဒ်တွင် မိသားစုဘဝကို ထူေထာင်ရန် အေြခချခဲ့သည်။ အဂင်္လိပ်အမျိုးသားတစ်ဦးနှင့် အိမ်ေထာင်ြပုခဲ့ြပီး သားနှစ်ဦးထွန်းကားခဲ့သည်။ ြမန်မာနှင့် အေရှ့ေတာင်အာရှအေရးများနှင့် ခပ်ေဝးေဝးအဂင်္လန်နိုင်ငံတွင် ပညာရှင်တစ်ဦးအြဖစ် ေအးချမ်းစွာ ေနထိုင်ခဲ့စဉ် သူမ၏ မိခင်နာမကျန်းြဖစ်၍ မိခင်ြကီးအား ြပုစုရန် ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် ြမန်မာနိုင်ငံသို့ ြပန်သွားခဲ့သည်။ ထိုအချိန်အေတာအတွင်း အစိုးရက ေရွးေကာက်ပွဲကျင်းပေပးမည် ဟု ေြကြငာခဲ့ရာ ြမန်မာ့လွတ်လပ်ေရးလှုပ်ရှားမှုသူရဲေကာင်းြကီး၏ သမီးအေနြဖင့် သဘာဝအားြဖင့်ပင် ဒီမိုကေရစီလှုပ်ရှားမှုေရစီးထဲ ပါခဲ့ရေတာ့သည်။ ေနာက်ဆံုးေတာ့ သူမသည် ထိုဒီမိုကေရစီလှုပ်ရှားမှုြကီး၏ သေကင်္တြဖစ်ခဲ့ေလေတာ့သည်။
ေနအိမ်အထိန်းသိမ်းခံဘဝေရာက်ေနသည့်ြကားမှပင် သူမ၏ လှုပ်ရှားမှုက ၁၉၉၀ ခုနှစ်ေမလတွင် ကျင်းပသည့် ေရွးေကာက်ပွဲကို ြကီးကျယ်စွာ အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ သို့ေသာ် တပ်မေတာ်အစိုးရက ေရွးေကာက်ပွဲရလာဒ်ကို အသိအမှတ်မြပုခဲ့ပဲ ေခါင်းေဆာင်များကို အကျဉ်းချပါေလသည်။ ေအာင်ဆန်းစုြကည်ကိုမူ ၁၉၉၀ ခုနှစ်ကတည်းက ေနအိမ်တွင် ထိန်းသိမ်းအကျဉ်ချထားခဲ့သည်။ မည်သို့ြဖစ်ေစ သူမကေတာ့ ဒီမိုကေရစီအေရးအတွက် ဆက်လက်ေြပာဆိုခဲ့သည်သာြဖစ်သည်။
၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် သူမ၏ ဒီမိုကေရစီအေရးအတွက် အလံမလဲ တိုက်ပွဲဝင်မှု၊ လူ့အခွင့်အေရးနှင့် အမျိုးသားြပန်လည်ရင်ြကားေစ့ေရး အားထုတ်မှုများအတွက် နိုဘယ်ဆုေရွးချယ်ေရးေကာ်မတီက သူမအား ြငိမ်းချမ်းေရးနိ်ုဘယ်လ်ဆု ချီးြမှင့်ခဲ့ြကသည်။
ဗုဒ္ဓဘာသာနိုင်ငံေရးဒဿန
ေအာ်ဆန်းစုြကည်၏ နိုင်ငံေရးဒဿနမှာ အလွန်ရိုးစင်းသည်ဟု ထင်ရေသာ်လည်း ဗုဒ္ဓေဒသနာေတာ်၌ ကဲ့သို့ သူမ၏ စကားများတွင် စွမ်းအင်နှင့် စကားလံုးအရည်အေသွးများပါဝင်ေနသည်။ ရိုးစင်း၍ အားအင်ပါေသာ စကားလံုးများြဖစ်သည်။ သူမ၏ အေကျာ်ြကားဆံုးစကားတစ်ခွန်းမှာ ေြကာက်ရွံ့ြခင်းမှ ကင်းေဝးေရး ြဖစ်သည်။
မိန့်ခွန်းြပီးခါနီးတွင် သူမက ဒီေခါင်းစီးစကားလံုးကိုပင် တဒဂင်္ခဏေဖာ်ထုတ်ြပီးေနာက် မဟတ္တဂန္ဓီြကီး ၏ “ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးတစ်ေယာက်အတွက် ြဖစ်ေစ နိုင်ငံတစ်ခုအတွက် ြဖစ်ေစ အြကီးကျယ်ဆံုးလက်ေဆာင်မှာ ေြကာက်ရွံ့ြခင်းမရှိမှု၊ စိတ်ထဲမှာ ေြကာက်ရွံ့ြခင်း ကင်းမှုပင် ြဖစ်ပါ၏ ” ဟူေသာ ဩဝါဒစကာကိုးကားသည်။ မဟတ္တမဂန္ဓီြကီးက ဤေြကာက်ရွံ့ြခင်းကင်းေရးဩဝါဒကို ေပးသည့်အခါ သူက သူကျွမ်းကျင်းကျင်သည့် တစ်စံုတစ်ခုကို ြပုလုပ်တတ်သည်။ ထိုအရာမှာ ဗုဒ္ဓအရှင်၏ ေရှးေဟာင်းကျင့်စဉ်ြဖစ်ေြကာင်း ဖွင့်ဆိုြခင်းပင် ြဖစ်ပါသည်။
ေအာင်ဆန်းစုြကည်က “ေြကာက်ရွံ့မှုကင်းြခင်းသည် မဟတ္တမဂန္ဓီမိန့်ဆိုသကဲ့သို့ပင် လက်ေဆာင်တစ်ခုြဖစ် ေကာင်းြဖစ်နိုင်ေသာ်လည်း ပို၍ တန်းဖိုးြကီးမားေသာအရာမှာ သင်တို့ကိုယ်တိုင်၏ အားထုတ်မှု၊ ြကိုးပမ်းမှုအားြဖင့် ရရှိလာသည့် သတ္တိပင်ြဖစ်သည်။ ထိုသတ္တိက သင်တို့၏ အြပုအမူများကို ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်ေနသည့် ေြကာက်ရွံ့မှုကို ဖယ်ရှားနိုင်ေသာ အေလ့အကျင့်ကို ထူေထာင်ေပးပါလိမ့်မည်” ဟု ေဟာေြပာေလသည်။
ဤစကားလံုးများကို ဖတ်ရှုြကရသည့်အခါ ေအာင်ဆန်းစုြကည်၏ လုပ်ရပ်က သတ္တိ၊ သည်းခံမှု၊ စိတ်ရှည်မှု၊ အြကမ်းမဖက်မှုကဲ့သို့ေသာ ဗုဒ္ဓတရားေတာ်လာအေြခခံတန်းဖိုးများနှင့် ေခတ်သစ်ဒီမိုကေရစီတန်ဖိုးများကို တွဲဖက်ကျင့်သံုးေနြခင်းြဖစ်ေြကာင်း ထင်သာြမင်သာ ရှိလှပါေပသည်။
ဤသို့တွဲဖက်ကျင့်သံုးြပလိုက်ြခင်းြဖင့် ဗုဒ္ဓတရားေတာ်တန်ဖိုးဟူသည် ဘုရားေကျာင်းနှင့်သာ ဆိုင်သည်ဟူေသာ အြမင်ရှိသူများကိုပင် အာရံုစူးစိုက်လာေစနိုင်သည်အထိ အင်အားြကီးြကီးမားလှေပသည်။ ဗုဒ္ဓအရှင်၏ တရားေတာ်တန်ဖိုးများက အေသာကေခတ်မှသည် ယေန့ေခတ်တိုင်ေအာင် နိုင်ငံေရးနယ်ပယ်တွင်သာမက ဘာသာေရးရိုးရာ လုပ်ငန်းစဉ်များတွင်လည်း အဓိကကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ေလသည်။
ဓမ္မဂဂင်္ါ
0 comments:
Post a Comment