ြငိမ်း​ချမ်း​ေသာလူမှုအသိုက်အြမံုတခုဆီသို့​

လူသား​ တစ်​ေယာက်ဆီတိုင်း​တစ်​ေယာက်စီတိုင်း​ ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​ကိုအလိုရှိရပါတယ်။ ဒါ​ေြကာင့်​ ယခု အချိန်မှာ ကမ္ဘာ​ေလာကတခုလံုး​ရဲ့​ အ​ေတာင့်​တဆံုး​က ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​ဆိုတာပဲလို့​ေြပာမယ်ဆိုရင် ြငင်း​ြကမယ်မထင်ပါဘူး​။ ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​ကို လူအမျိုး​မျိုး​က အဓိပ္ပါယ်အမျိုး​မျိုး​ဖွင့်​ြကတယ်။

- စစ်မက်မရှိြခင်း​

- ပဋိပက္ခမရှိြခင်း​

- တရား​မျှတြခင်း​

- ​ေပျာ်ရွှင်ြခင်း​

- မျှ​ေဝသံုး​စွဲြခင်း​

- စည်း​လံုး​ညီညွတ်ြခင်း​

- ​ေလာဘ၊​ေဒါသ၊​ေမာဟ ကင်း​ြခင်း​ ဆိုြပီး​ဖွင့်​ဆိုသူရဲ့​ လိုအပ်ချက်နဲ့​ ခံယူချက် ​ေပါ်လိုက်ြပီး​ ကွဲြပား​ ြကပါတယ်။

ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​လှုပ်ရှား​သူ ထိုင်း​ဘုန်း​ေတာ်ြကီး​ဆရာ​ေတာ်ဖရဖိ်ုက််ဆန်က​ေတာ့​ ြငိမ်း​ချမ်း​ြခင်း​ဆိုတာရုပ် (Physical)၊​ စိတ် (Mental)၊​ဉာဏ်ပညာ(Wisdom) နဲ့​ လူမှု​ေရး​ (Social)ဆိုတဲ့​ လူတစ်​ေယာက် ​ေကာင်း​မွန်စွာရှင်သန်နိုင်ဖို့​ အတွက် မရှိမြဖစ်လိုအပ်တဲ့​ အရာများ​ ကျန်း​မာစွာသမမျှတ​ေနြခင်း​ ပါဘဲလို့​ ရိုး​ရှင်း​စွာရှင်း​ြပခဲ့​ဖူး​ပါတယ်။

လူတစ်​ေယာက်ရဲ့​ရုပ်ပိုင်း​ဆိုင်ရာ ကျန်း​မာရှင်သန်​ေနြခင်း​ ဆိုတာ ကျန်း​မာ​ေရး​နဲ့​ ညီညွတ်မျှတတဲ့​ ​ေနစရာ၊​ စား​စရာ၊​ အဝတ်အစား​နဲ့​ ​ေဆး​ဝါး​ပစ္စည်း​ေတွရှိြပီး​ အသက်အရွယ်အလိုက်လံုြခံုစွာ ဖွံ့​ြဖိုး​ရှင်သန်​ေနြခင်း​ကို ဆိုလို တာြဖစ်ပါတယ်။

စိတ်ကျန်း​မာ တယ်ဆိုတာက​ေတာ့​အ​ေပါင်း​လက္ခဏာ​ေဆာင်တဲ့​ စိတ်​ေတွြဖစ်တဲ့​ ​ေမတ္တာ၊​ ကရုဏာ၊​ ဥ​ေပက္ခာ၊​ မုဒိတာ​ေတွ လွှမ်း​ြခံု​ေနတဲ့​စိတ်၊​ စိတ်ရှည်ြခင်း​၊​ သည်း​ခံြခင်း​နဲ့​ ရင့်​ကျက်တဲ့​စိတ် စတဲ့​ မိမိအ​ေပါ်နဲ့​ အများ​ကိုပါ ​ေကာင်း​ကျိုး​ လိုလား​တဲ့​ စိတ်ြဖစ်ပါတယ်။

ဉာဏ်ပညာ(Wisdom) က​ေတာ့​ အ​ေကာင်း​အဆိုး​အ​ေြကာင်း​အကျိုး​ကို​ေဝဖန်ပိုင်း​ြခား​နိုင်တဲ့​ အရည်အ​ေသွး​ ​ေပါ့​ (သိြပီး​ေသချာလက်​ေတွ့​ကျင့်​ြကံတာမျိုး​)။

​ေကာင်း​မွန်မျှတလူမှု​ေရး​ (Social) ဆိုတာက​ေတာ့​ ​ေပါင်သင်း​ဆက်ဆံသတ္တဝါ(Social Animal) ြဖစ်တဲ့​ လူ​ေတွဟာ လူမှု​ေလာကမှာ သင့်​တင့်​မျှတစွာ ​ေနထိုင်ြခင်း​ပါ။ အများ​အကျိုး​လိုလား​တာ၊​ ခွဲြခား​ဆက်ဆံမှု မရှိတာ၊​ တရား​မျှတမှုရှိတာ၊​ ​ေမတ္တာ​ေရှ့​ထား​ေြပာဆိုဆက်ဆံတာ၊​ ရိုင်း​ပင်း​ကူညီတာ၊​ မျှ​ေဝသံုး​စွဲတာ ​ေတွဟာ လူမှုအသိုက်အဝန်း​ထဲမှာ ​ေကာင်း​မွန်ကျန်း​မာစွာပါဝင်​ေနထိုင်ြခင်း​ပါ။

လူ​ေတွမှာ ဒီအရည်အ​ေသွး​ေတွ ရှိ​ေနနိုင်တဲ့​ အဆင့်​ကို မူတည်ြပီး​ သူ့​ရဲ့​ြငိမ်း​ချမ်း​မှု ဘဝဟာ ကွာြခား​ သွား​ပါတယ်။

ဒီ(၄)ခုဟာ တခုနဲ့​တခု ဆက်စပ်မှုရှိြပီး​ အြပန်အလှန်အကျိုး​ြပု​ေနြကပါတယ်။ ဗုဒ္ဓရှင်လက်ထက်တုန်း​က ရဟန်း​ေတာ်များ​ ဆွမ်း​မလံု​ေလာက်တာ​ေြကာင့်​ တရား​ရဖို့​ အခက်ခဲြဖစ်​ေနြပီး​ ​ေကျာင်း​ဒကာမြကီး​ ဝိသာခါက ဆွမ်း​ြပည်စံု​ေအာင် ​ေထာက်ပံတာ​ေြကာင့်​ အစာအဟာရြပည်စံု ြပီး​တရား​ထူး​ရသွား​တဲ့​ြဖစ်စဉ်ကို ြကည့်​ရင် ဉာဏ်ပညာ အတွက် ရုပ်ပိုင်း​ဆိုင်ရာဟာဘယ်​ေလာက်အ​ေထာက်အကူြပုလည်း​ဆိုတာထင်ရှား​ပါတယ်။

​ေမတ္တာတရား​၊​ ကရုဏာတရား​ ြကီး​မား​တဲ့​စိတ်ဟာလည်း​ ​ေကာင်း​မွန်စွာဆက်ဆံ​ေြပာဆိုဖို့​အတွက် လူမှု ဝန်း​ကျင်နဲ့​ သဟဇာတြဖစ်ဖို့​အတွက် အ​ေထာက်အကူြဖစ်လှပါတယ်။ ဉာဏ်ပညာမရှိရင် ခွဲြခား​ဆက်ဆံဖို့​ သိပ်လွယ်သလို မျှ​ေဝသံုး​စွဲဖို့​လည်း​မြဖစ်နိုင်ြပန်ဘူး​။ ခွဲြခား​ဆက်ဆံမှုက​ေန အမုန်း​တရား​နဲ့​ ဆင်း​ရဲြခင်း​ေတွကို ​ေရာက်​ေစြပီး​၊​ မျှ​ေဝသံုး​စွဲမှု​ေတွ မရှိတဲ့​အခါမှာ​ေတာ့​ မတရား​ေခါင်း​ပံုြဖတ်မှု​ေတွနဲ့​အတူ စစ်ပွဲ​ေတွ လည်း​ြဖစ် ​ေစြပန်ပါတယ်။ အဲဒီအခါမှာ အမုန်း​တရား​ေတွ အ​ေပါ် အမုန်း​တရား​ေတွ ထပ်ဆင့်​ြပီး​ ကမ္ဘာမ​ေကျဘူး​ဆိုတဲ့​ အတံု့​အလှည့်​ ​ေတွဟာ နှစ်ဦး​နှစ်ဖက် ဘယ်​ေတာ့​မှ မြငိမ်း​ချမ်း​ေစဘဲ ​ေြခာက်လှန့်​မှု​ေတွ ြပည့်​နှက် ​ေန​ေတာ့​တာ ပါပဲ။

ယ​ေန့​ေခတ်မှာ ကျန်း​မာ​ေရး​နဲ့​ညီညွတ်တဲ့​ ​ေနစရာ၊​ စား​စရာ၊​ အဝတ်အစား​နဲ့​ ​ေဆး​ဝါး​ပစ္စည်း​ေတွရှိြပီး​ လံုြခံုစွာ ဖွံ့​ြဖိုး​ရှင်သန်ဖို့​ လူ​ေတာ်​ေတာ်များ​များ​အတွက်မြဖစ်နိုင်ပါဘူး​။ ဘယ်တုန်း​ကစြပီး​ လူမှုအ​ေဆာက်အံုထဲကို ဝင်လာမှန်း​ မသိတဲ့​ စား​သံုး​သူပဓာနဝါဒ (Consumerism)ဟာ လူ​ေတွဆီကိုကူး​စက်​ေရာဂါတခုလိုပျံ့​နှံ့​ ​ေနပါတယ်။ ကျန်း​မာဖို့​ကို လျစ်လျူရှုြပီး​ ရုပ်ပိုင်း​ဆိုင်ရာဇိမ်ခံဖို့​ အြမတ်ထုတ်ဖို့​ ကို အလွန်အမင်း​ ဦး​တည်တဲ့​ ဒီဝါဒဟာ သဘာဝကရတဲ့​ အရင်း​အြမစ်​ေတွကို မတရား​ထုတ်ယူြပီး​ အြမတ်ရဖို့​တစ်ခုတည်း​ြကည့်​ြပီး​ တရား​ဝင်​ေခါင်း​ပံုြဖတ်မှု​ေတွကို အား​ေပး​ပါတယ်။ ​ေြမာက်ကမ္ဘာြခမ်း​ကလူ​ေတွဟာ သန့်​ရှင်း​တဲ့​ေရနဲ့​ အဟာရ ြပတ်လပ်မှု​ေြကာင့်​ ​ေန့​စဉ်​ေသဆံုး​ေနတဲ့​လူ​ေတွကို လျစ်လျူရှုထား​ေပမယ့်​ သူတို့​အလွန်အမင်း​ သံုး​စွဲတဲ့​ ယာမကာ၊​ အသား​နဲ့​ဇိမ်ခံပစ္စည်း​ေတွက​ေတာ့​ သူတို့​ကျန်း​မာ​ေရး​ကို မျက်နှာသာမ​ေပး​ြကြပန်ပါဘူး​။ ​ေတာင်ကမ္ဘာတြခမ်း​ က အငတ်​ေဘး​ဒဏ်ကို ခံစား​ေနရချိန်မှာ ကျန်တြခမ်း​က အလွန်အမင်း​စား​သံုး​ြခင်း​ေြကာင့်​ အစား​လွန်ြခင်း​ဒဏ် ခံစား​ေန ရပါတယ်။

ယ​ေန့​ ကမ္ဘာြကီး​မှာြဖစ်​ေနတဲ့​ စစ်ပွဲအများ​စုဟာ အရင်း​အြမစ်​ေတွကို လက်ဝါး​ြကီး​အုပ် လုယူြကတဲ့​အတွက် ြဖစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတိုင်း​ဟာ နိုင်ငံ​ေတာ်လံုြခံု​ေရး​ အတွက်ဆိုြပီး​ သူ့​ထက်ငါအြပိုင် စစ်လက်နက်​ေတွစု​ေဆာင်း​ ​ေနြက၊​ စစ်အင်အား​ေတွ စု​ေဆာင်း​ေနြကနဲ့​ ြပဿနာကို အဓမ္မနည်း​ အြကမ်း​ဖက်နည်း​ေတွ နဲ့​သာတံု့​ြပန်ဖို့​ အတွက် အလွယ်တကူပဲ နိုင်ငံ​ေတာ်ရဲ့​ အများ​ြပည်သူပိုင် ဘဏ္ဍာ​ေငွ​ေတွကို အဆင်အြခင်မဲ့​သံုး​ေနြကပါတယ်။ ြပဿနာရဲ့​အရင်း​အြမစ် ​ေတွဆီသွား​ြပီး​ သံုး​သပ်ြကဖို့​နဲ့​ ပဋိပက္ခ​ေတွကို အြကမ်း​မဖက် တရား​မျှတတဲ့​ နည်း​လမ်း​ ​ေတွနဲ့​ ​ေြဖရှင်း​ဖို့​အတွက်​ေတာ့​မြကိုး​စား​ြကြပန်ဘူး​။

တ​ေယာက်နဲ့​တ​ေယာက်ြကား​မှာ​ေမတ္တာမထား​နိုင်ဘဲအမုန်း​ေတွ၊​မနာလိုဝန်တိုမှု​ေတွ၊​အနိုင်ကျင့်​တာ​ေတွ၊​ မ​ေကာင်း​ြကံ တာ​ေတွ၊​သူ့​ထက်ငါပို​ေတာ်ချင်ြက သူ့​ထက်ငါပိုချမ်း​သာလိုြကနဲ့​ ြပိုင်ဆိုင်ြခင်း​ေတွဟာ ဟိုး​ငယ်စဉ် ​ေကျာင်း​မှာကတည်း​က ပံုသွင်း​ြခင်း​ခံခဲ့​ရတယ်။ ပိုင်း​ြခား​ေဝဖန်မယ့်​ ဉာဏ်ပညာအစား​ အမှား​ကိုအမှန်ထင်ြပီး​ အမှန်ကို အမှား​ထင်ဆင်ြခင်မှုမဲ့​စွာ လုပ်​ေဆာင် ​ေနြကြပန်တယ်။ ခွဲြခား​ဆက်ဆံမှု​ေတွဟာ ​ေယာက်ျား​နဲ့​ မိန်း​မအြကား​၊​ လူမျိုး​တစ်စု နဲ့​တစ်စုအြကား​၊​ ​ေဒသတစ်ခုနဲ့​တစ်ခုအြကား​၊​ ရာထူး​စည်း​စိမ်​ေတွအြကား​၊​ ဘာသာတစ်ခုနဲ့​တစ်ခုအြကား​၊​ အသား​ေရာင်​ေတွအြကား​ ဉာဏ်ပညာမပါတဲ့​ နှလံုး​သား​များ​နဲ့​ ကွဲြပား​တာကို ခွဲြခား​ဖို့​ အလွန်တွင်ကျယ် ​ေနပါတယ်။ တချို့​ကျြပန်​ေတာ့​လည်း​ ဘာခွဲြခား​မှုမှမရှိပါဘူး​လို့​ မျက်မှန်စိမ်း​ တပ်ြပီး​ မျက်​ေြခာက်ဝါး​ေနြကရင်း​နဲ့​ ကမ္ဘာြကီး​ဟာဖျား​နာလို့​ေနပါတယ်။

ဒီ​ေန့​ ဒီလိုပတ်ဝန်း​ကျင်ဟာ မ​ေကာင်း​မှုကို ကျူး​လွန်ဖို့​အလွန်လွယ်ကူြပီး​ ရင်ထဲမှာအ​ေြကာက်တရား​ကိုယ် စီနဲ့​ ြငိမ်း​ချမ်း​ြခင်း​ဆိုတာ မြဖစ်နိုင်တဲ့​ဒဏ္ဍာရီစကား​လို၊​ ဘယ်လိုမှမရနိုင်တဲ့​၊​ ကိုယ်နဲ့​ဘယ်လိုမှမသက်ဆိုင်တဲ့​အရာ တခုလို့​ပဲထင်​ေနတဲ့​ လူ​ေတွကဒုနဲ့​ေဒး​ပါပဲ။ ဒါ​ေပမယ့်​ြငိမ်း​ချမ်း​ြခင်း​ဟာ ကိုယ်တွင်း​ကစတဲ့​အရာပဲြဖစ်လို့​ ကိုယ်က​ေနစ ြပီး​တည်​ေဆာက်မယ်ဆိုရင် ြဖစ်နိုင်ပါတယ်။ ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​တည်​ေဆာက်ြခင်း​ဟာ လုပ်ငန်း​စဉ် (process) တခုြဖစ်ပါတယ်။ ပဋိပက္ခမြဖစ်ခင်အချိန်၊​ ပဋိပက္ခြဖစ်​ေနစဉ်နဲ့​ ပဋိပက္ခြဖစ်ြပီး​ေနာက်မှာပါ ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​ တည်​ေဆာက်ရပါတယ်။ ကာကွယ်ြခင်း​ကကုသြခင်း​ထက် ပို​ေကာင်း​တယ်ဆိုတဲ့​အတိုင်း​ပဲ ဆံုး​ရှံုး​မှု အနည်း​ဆံုး​နဲ့​ နာကျင်မှုအနည်း​ဆံုး​က ပဋိပက္ခမြဖစ်ခင်အချိန်ြဖစ်ပါတယ်။ ဒါ​ေြကာင့်​မို့​လည်း​ Early Conflict Warning ဆိုြပီး​ သတိ​ေပး​မှု​ေတွရှိတာြဖစ်ပါတယ်။ ပဋိပက္ခ ြဖစ်​ေနစဉ်မှာလည်း​အဆင့်​ဆင့်​ရှိြပီး​ ပထမအဆင့်​များ​ မှာ​ေြဖရှင်း​နိုင်မယ် ဆိုရင် နာကျင် ဆံုး​ရှံုး​ရမှုနည်း​ြပီး​ ​ေြဖရှင်း​ရ ပိုမိုလွယ်ကူပါတယ်။ ​ေစ့​စပ်ညှိုနှိုင်း​ြခင်း​ (Negotiation) နဲ့​ ြကား​ဝင်ညှိုနှိုင်း​ြခင်း​(Mediation)​ေတွဟာ အလွန်အ​ေရး​ြကီး​ပါတယ်။ ပဋိပက္ခြဖစ်ြပီး​ ​ေနာက်အထိ ကိုပါ​ေြဖရှင်း​ဖို့​ သံုး​ြကပါ တယ်။ ပဋိပက္ခြဖစ်ြပီး​ေနာက်မှာ ြပန်လည်သင့်​ြမတ်​ေစြခင်း​ (Reconciliation) ဟာလည်း​ ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​ တည်​ေဆာက်တဲ့​ေနရာမှာ အ​ေရး​ြကီး​တဲ့​ လုပ်ငန်း​တခုြဖစ်ပါတယ်။ အဲဒီအခါမှာ တဦး​ကိုတဦး​ခွင့်​လွှတ်တတ်တဲ့​ နှလံုး​သား​နဲ့​ ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​ကို လိုလား​တဲ့​စိတ်ထား​တို့​ ရှိရပါမယ်။

ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​တည်​ေဆာက်ြခင်း​လုပ်ငန်း​တ​ေလျှာက်မှာ အ​ေရး​ြကီး​တာတခုက အြကမ်း​မဖက်ဆက်သွယ် ဆက်ဆံြခင်း​ (Non Violent Communication-NVC) ပါ။ လူအ​ေတာ်များ​များ​ဟာ တစ်​ေယာက်နဲ့​တစ်​ေယာက်ယှဉ်ြပိုင်ဖိ်ု့​၊​ သူဘယ်သူငါဘယ်သူဆိုြပီး​ ဆံုး​ြဖတ်သံုး​သပ်ဖို့​၊​ လိုချင်​ေနတဲ့​အရာ ကို ​ေတာင်း​ဆိုဖို့​ နှင့်​ ဘယ်သူဘာြဖစ်သည်ဆိုသည်ကို ရှာ​ေဖွ​ေဖာ်ထုတ်ြကဖို့​ ​ေမွး​ကတည်း​က ပံုသွင်း​ြခင်း​ ခံခဲ့​ရတယ်။ လူအဖွဲ့​စည်း​ရဲ့​ သင်ြကား​ခံခဲ့​ရတယ်။ သူမှား​တယ် ငါမှန် လို့​ ​ေတွး​ေတာြပီး​ ဆက်သွယ် ဆက်ဆံဖို့​ အကျင့်​ပါ ​ေနတယ်။ မိမိရဲ့​ ခံစား​ချက်ကို အြခား​သူမိမိကို ဘာလုပ်ခဲ့​တယ်ဆိုတာနှင့်​ ​ေရာ​ေထွး​ေဖာ်ြပတတ် ြကတယ်။ လက်ရှိအ​ေြခအ​ေနမှာ မိမိဘာလိုချင်တယ်၊​ ဘာလိုအပ်တယ် မိမိလိုအပ်ချက်ကို​ေတာင်း​ဆိုဖို့​အတွက် ​ေြခာက်လှန့်​ြပီး​ အင်အား​မသံုး​ဘဲ ဘယ်လို ​ေမတ္တာရပ်ခံရမလဲဆိုတာကို​ေတာ့​ ​ေတွး​ေတာလုပ်​ေဆာင်ဖို့​ ​ေမ့​ေနြကပါတယ်။

ြငိမ်း​ချမ်း​တယ်ဆိုတာ အစွန်း​နှစ်ဖက်ြဖစ်တဲ့​ အသံတိတ် ​ေခါင်း​ငံု့​ မနိုင်လို့​ သည်း​ခံ​ေနရတာမျိုး​ မဟုတ် သလို အနိုင်ကျင့်​ အဓမ္မအြကမ်း​ဖက် ြခိမ်း​ေြခာက် ​ေနတာလည်း​မဟုတ်ဘူး​။ တရား​မျှတတာ ​ေတွြဖစ်ဖို့​အတွက် ကိုယ်လိုအပ်ချက် သူ့​လိုအပ်ချက်ကို ရှာရင်း​ အြကမ်း​မဖက်အနုနည်း​နဲ့​ဆက်သွယ် လုပ်​ေဆာင်ြခင်း​NVC ကိုြဖစ်တယ်။ တနည်း​ အား​ြဖင့်​ အလယ်အလတ် မှန်ကန်မျှတတဲ့​ လမ်း​စဉ်ကို ကျင့်​သံုး​ြခင်း​ြဖစ်တယ်။

ဒီလို ​ေနစဉ်လူမှုဘဝ​ေတွအထဲ ဉာဏ်ပညာနဲ့​ ကိုယ်တွင်း​ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​ မှတဆင့်​ ကျွန်မတို့​ မှီတင်း​ ​ေနထိုင် ​ေနတဲ့​ မိသား​စု၊​ရပ်ရွာ၊​နိုင်ငံနဲ့​ ကမ္ဘာ​ေြမကို ြငိမ်း​ချမ်း​တဲ့​ လူမူအသိုက်အြမံု​ေလး​တစ်ြဖစ် ​ေအာင် တည်​ေဆာင် နိုင်မယ်လို့​ ယံုြကည်ပါတယ်။

​ေရး​ - ပပြဖိုး​(BYEP)

တည်း​ြဖတ် - ​ေမာင်ဥဂ္ဂါ(BYEP)

Read More

လူငယ်နှင့် ဓမ္မ

“How can the Dhamma help children? How can we teach the Dhamma to children?”

ေမး။ ။ တရားဓမ္မက ကေလးေတွကို အကူအညီ အေထာက်ပံ့ ေပးနိုင်ပါသလား။ ကေလးေတွကို ဘယ်လိုနည်းမျိုးနဲ့ တရားဓမ္မ သင်ေပးနိုင်ပါသလဲ။

ေြဖ။ ။ ကေလးေတွဟာ ြဖူစင်ြကတယ်ဆိုတာကို ဘယ်သူ ြငင်းချက်ထုတ်နိုင်ပါသလဲ။ တရားဓမ္မရဲ့ ြမင့်ြမတ်မှုကိုေရာ ဘယ်သူ ကန့်ကွက်နိုင်ပါသလဲ။ ရိုးရိုးသားသားနဲ့ ေြဖြကည့်ပါ။ တရားဓမ္မက ကေလးေတွကို အကူအညီ အေထာက်ပံ့ ေပးနိုင်ပါသလားဆိုတဲ့ ေမးခွန်းကိုလည်း ကိုယ့်ဟာကိုယ်ပဲ ဆက်ြပီး ေြဖြကည့်လိုက်ပါဦး။

သူတစ်ပါးကို အေနှာင့်အယှက် မေပးတာနဲ့ သူတစ်ပါးကို အတတ်နိုင်ဆံုး ကူညီပံ့ပိုးေပးတာတို့ဟာ ဘုရားရှင် ေဟာြကားေတာ်မူခဲ့တဲ့ တရားဓမ္မေတွရဲ့ အနှစ်သာရ ြဖစ်ပါတယ်။ ဒါကို တစ်ြခားဘာသာေတွကလည်း တန်ဖိုးထားြကပါတယ်။ ဘယ်ဘာသာ၀င် မိဘေတွပဲြဖစ်ြဖစ် သူတို့ ကေလးေတွကို ဒီတရားေတွ ကျင့်သံုးြကေစချင်ပါတယ်။ ဘာသာ၀င်ေတွ အချင်းချင်း အြပန်အလှန် နားလည်ြပီး ညီညီညွတ်ညွတ် ေနနိုင်တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း ြဖစ်လာဖို့ေပါ့။ ကေလးေတွကို ကျင့်သံုးေစချင်တယ်ဆိုရင် လူြကီးေတွက လက်ေတွ့ ကျင့်သံုးြပတာ အေကာင်းဆံုး ြဖစ်ပါတယ်။ လူြကီးေတွ တကယ် ကျင့်သံုးနိုင်ရင် ကေလးေတွအေပါ်မှာ တိုက်ရိုက် သက်ေရာက်ပါလိမ့်မယ်။

ကေလးေတွရဲ့ ရင်ထဲမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာ သေန္ဓတည်လာေအာင် အိမ်မှာ စြပီး လုပ်ေပးသင့်ပါတယ်။ အိမ်မှာ ဘုရားစင် ရှိတယ်ဆိုရင် ကေလးေတွ ဘုရားစင်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ေ၀ယျာ၀စ္စ ေဆာင်ရွက်ခွင့် ရတာေပါ့။ ဘုရားဦးချပံု၊ ဆွမ်းကပ်ပံု၊ ပန်းကပ်ပံု၊ ေရချမ်းကပ်ပံုေတွ သင်ေပးနိုင်တာေပါ့။ ကေလးေတွနဲ့အတူ ဘုရားေ၀ယျာ၀စ္စ ေဆာင်ရွက်သင့်ပါတယ်။ ကေလးေတွ ငယ်ငယ်ကတည်းက မိဘနဲ့ သားသမီး ဘာသာေရးအရ ဆက်စပ်ေနသင့်ပါတယ်။ ငယ်ငယ်ကတည်းက အေလ့အကျင့် ရထားရင် အရွယ်ေရာက်တဲ့ အခါမှာ အလားအလာ ေကာင်းတာေပါ့။

ကေလးေတွဟာ ဂီတကို ြမတ်နိုးတတ်ြကပါတယ်။ ဂီတသံနဲ့ ရွတ်တာဖတ်တာကို ကေလးေတွ သေဘာကျတတ်ပါတယ်။ ခံစားမှုသီချင်းေတွနဲ့ သားေချာ့ေတးေတွအြပင် ဓမ္မဂီတကိုပါ ကေလးေတွနဲ့ မိတ်ဆက်ေပးသင့်ပါတယ်။ ရင်ခွင်ပိုက်အရွယ် ကေလးငယ် ပင်ပန်းေနတာ၊ အလိုမကျ ြဖစ်ေနတာ သတိထားမိရင် ကေလးအတွက် ဂါထာမန္တာန် ရွတ်ေပးြကည့်ပါ။ ကေလးရဲ့ အြပုသေဘာ တံု့ြပန်မှုကို ေတွ့ရပါလိမ့်မယ်။

အသိမိတ်ေဆွ မိသားစု တစ်ခုမှာ ထမင်းမစားခင် မိသားစုလိုက် ဆွမ်းေတာ်ကပ်ြကတာ ေတွ့ဖူးပါတယ်။ ဒီထက် ပိုြပီး ထူးြခားတာက ဆွမ်းေတာ်ကပ် ၀တ်ရွတ်စဉ်ကို ငါးနှစ်သား ကေလးက ေရှ့ကတိုင်ေပးသွားပါတယ်။ ဒါဟာ ရိုးတယ်ထင်ရေပမယ့် ကေလးနဲ့ မိဘြကားက ေလးနက်တဲ့ ဓမ္မဆက်ထံုးတစ်ခု ြဖစ်ပါတယ်။

တစ်ပတ်တစ်ခါ တစ်လတစ်ခါ နီးစပ်ရာ မိသားစုေတွ စုဆံုြပီး ဘာသာေရးကိစ္စ ေဆာင်ရွက်ြကတာေတွလည်း ေတာ်ေတာ်များများ ေတွ့ဖူးပါတယ်။ ဒီလို ပံုမှန်လုပ်ေနတာဟာ ကေလးေတွကို ဓမ္မသင်တန်း အတက်ခိုင်းြပီး သင်တန်းြပီးတာနဲ့ ကိစ္စြပီးသွားတာထက် အများြကီး သာပါတယ်။ မိသားစုကို ပစ်ထားခဲ့ြပီး၊ မိတ်ေဆွေတွကိုလည်း သတိမရနိုင်ဘဲ အချိန်လု စီးပွားရှာြကရတဲ့ ေခတ်ြကီးထဲမှာ ဒီလို ပံုမှန်ေလး လုပ်သွားနိုင်ရင် မိသားစုေတွ စုစည်းေပျာ်ရွှင်မှု ေလာကီအကျိုးလည်း ရရှိသလို ဘာသာေရးကို ကျင့်သံုးြပီးလည်း ြဖစ်သွားပါတယ်။ မိတ်ေဆွမိသားစုေတွ အချင်းချင်းလည်း အြပန်အလှန် ကူညီခွင့်ေတွ ရလာတာေပါ့။ ကေလးငယ်ေတွအနဲ့အတူ ဘာသာေရးကိစ္စ တစ်ခုခု သေဘာေလာက် ခပ်ကျဉ်းကျဉ်း လုပ်လိုက်ြပီး ေပျာ်ပွဲစားြကတယ်၊ ကစားြကတယ် ဆိုရင်ကိုပဲ ေတာ်ေတာ်ေလး ထိေရာက်ပါတယ်။ ေပျာ်ပွဲစာထွက်ရင်း၊ ကစားခုန်စားလုပ်ရင်း ဘာသာေရးကိစ္စ ေဆာင်ရွက်သင့်သလားလို့ ေမးချင် ေမးနိုင်ပါတယ်။ ဘာြဖစ်လို့ မလုပ်သင့်ရမှာလဲ။ လုပ်ရမှာ ေြကာင်တယ်လို့ ထင်မိသလား။ မထင်ပါနဲ့။ သူတစ်ပါးက ငေြကာင်လို့ အထင်ခံရမှာ ေြကာက်သလား။ ထင်ချင်သလို ထင်ြကပါေစ။ ကိုယ့်ဘာသာေရး ကိုယ်လုပ်တာပဲ။

မိဘနဲ့ သားသမီး အတူတူ တရားထိုင်နိုင်ပါတယ်။ ကေလးေတွအတွက် အချိန် သိပ်ြကာစရာ မလိုပါဘူး။ ကေလးေတွကို အားစိုက်သတိထားြပီး အသက်ရှူဖို့ သင်ေပးပါ။ ဘယ်လိုခံစားလိုက်ရတယ် ဆိုတာကို သတိထားမိေအာင် အသက်ရှူခိုင်းပါ။ တရားထိုင်တာကို ြကီးေလးမွန်ြမတ်တဲ့ ကိစ္စြကီး၊ ကေလးေတွနဲ့ မဆိုင်တဲ့ ဘာသာေရး လုပ်ငန်းြကီးလို့ မသတ်မှတ်ပါနဲ့။ မွန်ြမတ်တဲ့ ကိစ္စတိုင်း ြကီးေလးစရာ မလိုပါဘူး။ လွယ်လွယ်ေလးနဲ့လည်း မွန်ြမတ်လို့ ရပါတယ်။ အာနာပါန ကမ္မဋ္ဌာန်းက ကေလးေတွအတွက် ခက်ေနရင် ဗုဒ္ဓါနုဿတိ ကမ္မဋ္ဌာန်း အပွားခိုင်းပါ။ ကမ္မဋ္ဌာန်းဆိုြပီး စကားလံုးကသာ ြကီးေနတာ လုပ်ရတာက ရိုးရိုးေလးပါ။ ဘုရားဂုဏ်ကို အာရံုြပုလိုက်ရံုပဲ မဟုတ်လား။ ဘုရားရှင်ရဲ့ ပံုေတာ်ကို စိတ်ထဲမှာ ပံုေဖာ်ြကည့်ခိုင်းနိုင်ပါတယ်။ ဒီေလာက်ေတာ့ ကေလးေတွအတွက် မခက်ပါဘူး။ ေမတ္တာပွားတာလည်း ကေလးေတွ လုပ်နိုင်တာေပါ့။ တည်တည်ြငိမ်ြငိမ် ေအးေအးချမ်းချမ်း ေနတတ်တာဟာ ဘ၀မှာ အေရးြကီးတဲ့ စွမ်းရည်တစ်ခုပါ။ ဒီစွမ်းရည်ကို ေမတ္တာပွားြခင်းအားြဖင့် တည်ေဆာက်နိုင်ပါတယ်။

မိဘေတွနဲ့ သားငယ်သမီးငယ်ေတွ စုေပါင်းတိုင်ပင်ြပီး ဇာတ်လမ်းဇာတ်ကွက်ေလးေတွ ကစားနိုင်ပါတယ်။ ဆိုပါစို့ ဇာတ်ေကာင်ေတွ အားလံုးက အတ္တစိတ်နဲ့ သူတစ်ပါးကို မငဲ့ဘဲ ကိုယ်ချမ်းသာဖို့ ကိုယ်ေပျာ်ဖို့ပဲ ဦးစားေပးြကတဲ့ ဇာတ်လမ်းမျိုး။ ေနာက်တစ်ခါ ဒီဇာတ်ေကာင်ေတွကပဲ သူတစ်ပါးကို ငဲ့ညှာြပီး ကိုယ်ကျိုးစီးပွားထက် သူတစ်ပါးရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို ငဲ့ကွက်ြပီး သူတစ်ပါး ချမ်းသာေပျာ်ရွှင်ေအာင် လုပ်ေပးတဲ့ ဇာတ်လမ်းမျိုး။ ဒီလို ကစားတာဟာ ကေလးေတွကို ြပဿနာ ေြဖရှင်းနည်း သင်ေပးတာပါပဲ။ ကေလးေတွဟာ မတူကွဲြပားတဲ့ အြပုအမူေတွကေန ြဖစ်ေပါ်လာမယ့် အကျိုးရလဒ်ေတွကိုလည်း သိြမင်နိုင်ြကမှာပါ။

မိသားစုလိုက် ေကျာင်းကန်ဘုရား ေစတီပုထိုးေတွ သွားေရာက် လည်ပတ်နိုင်ပါတယ်။ ဘိုးဘွားရိပ်သာလို လူမှုေရး ေဆာင်ရွက်တဲ့ ေနရာဌာနေတွလည်း သွားေရာက် လည်ပတ်နိုင်ပါတယ်။ လည်ပတ်ရာက ြပန်လာရင် ဘာေတွ ြမင်ေတွခဲ့ရတယ်၊ ဘယ်လိုေတွ ခံစားခဲ့ရတယ်၊ ဘာေတွ လုပ်ကိုင်ေဆာင်ရွက်ချင်စိတ် ြဖစ်ေပါ်ခဲ့တယ် ဆိုတာကို ေဆွးေနွးသင့်ပါတယ်။

ကေလးေတွအတွက် ထုတ်ေ၀ထားတဲ့ ဗုဒ္ဓ၀င်စာအုပ်ေတွကို ကေလးနဲ့မိဘ အတူဖတ်သင့်ပါတယ်။ ဗုဒ္ဓ၀င် ဗီဒီယိုေတွ အတူ ြကည့်သင့်ြကပါတယ်။ မိဘက ကေလးေတွကို လမ်းြပသွန်သင်နိုင်တာေပါ့။ ကေလးေတွအတွက် ထုတ်ေ၀တဲ့ ဓမ္မစာအုပ်ေတွ အများြကီး ရှိပါတယ်။ ဗုဒ္ဓ၀င် ကာတွန်းဇာတ်လမ်းေတွလည်း ေပါပါတယ်။ စာေတွဖတ်၊ ဗီဒီယိုေတွြကည့်ြပီး ကေလးေတွနဲ့ မသိမသာ ေဆွးေနွးြကည့်ပါ။ ကေလးေတွ ေပျာ်ေအာင် ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေဆွးေနွးပါ။ လမ်းညွှန်မှုနဲ့ ဆွဲေဆာင်ြပီး ေဆွးေနွးပါ။ ကေလးေတွဟာ နက်နဲတဲ့ ကံတရား၊ ဘ၀သံသရာ သေဘာတရားေတွကို လက်ခံဖို့ အဆင်သင့် ြဖစ်ေနတယ်ဆိုတာ ေတွ့ရပါလိမ့်မယ်။ ကေလးေတွဟာ တိရစ္ဆာန်ေတွ၊ နိမ့်ကျသူေတွကို သနားတတ်လာတာကိုလည်း တအံ့တဩ ေတွ့ရပါလိမ့်မယ်။

ဗုဒ္ဓဘာသာ ေကျာင်းကန်ဘုရားေတွမှာ ကာယိေြန္ဒကို တည်တည်ြငိမ်ြငိမ် ေအးေအးေဆးေဆး ေစာင့်ထိန်းထားတတ်ြကပါတယ်။ ရဟန်းသံဃာေတွ လူြကီးမိဘေတွေရှ့မှာ ြငိမ်ြငိမ်သက်သက် ေနတာဟာလည်း ဗုဒ္ဓဘာသာရဲ့ အေလ့အထ တစ်ခုပါပဲ။ ဗုဒ္ဓဘာသာမှာမှ မဟုတ်ပါဘူး။ ကာယိေြန္ဒ ထိန်သိမ်းြခင်းကို ေတာ်ေတာ်များများက လိုလားြကပါတယ်။ ဒီအေလ့အထနဲ့ ပတ်သက်လို့ “ကေလးေတွ အြငိမ်ကို မေနနိုင်ြကဘူး”လို့ ညည်းညည်းညူညူ ေြပာြကတဲ့ မိဘေတွ အများြကီး ေတွ့ဖူးပါတယ်။ ကေလးေတွ ဂနာမြငိမ်တာဟာ မိဘေတွဆီက သင်ယူခဲ့တာ ထင်ပါတယ်။ အဲဒီလို မိဘေတွ ြငိမ်ြငိမ်သက်သက် ထိုင်ေနတာကို သူတို့ကေလးေတွ ေတွ့ရခဲ ြမင်ရခဲမယ် ထင်ပါတယ်။ လူြကီးေတွ ဣေြန္ဒရရ ထိုင်ေနတာကို ြမင်ရတဲ့ ကေလးေတွဟာ ဣေြန္ဒရရ ြငိမ်ြငိမ်သက်သက် ထိုင်ေနချင်စိတ် ြဖစ်ေပါ်လာတတ်ပါတယ်။ တိတ်ဆိတ်ေအးချမ်းမှုကို ကေလးနဲ့မိဘ အတူတူ အလျဉ်းသင့်သလို မှျေ၀ခံစားသင့်ပါတယ်။ ဥပမာ ကေလးက မိဘရင်ခွင်မှာ ထိုင်ေနမယ်၊ မိဘက ဘုရားစာ တရားစာ ရွတ်ဖတ်ေနမယ်ေပါ့။ တစ်ချို့ မိဘေတွက တရားထိုင်တဲ့ အခါမှာ ကေလးေတွ လာေနှာင့်တာ မခံချင်ြကပါဘူး။ မိဘဆန္ဒကို ကေလးေတာ်ေတာ်များများက ေလးေလးစားစား နားလည်တတ်ြကပါတယ်။ ကေလးက နားမလည်နိုင်လို့ တရားထိုင်ေနတုန်း ရင်ခွင်ထဲ လာထိုင်တယ် ဆိုရင်လည်း ြပဿနာလို့ မယူဆသင့်ပါဘူး။ ကေလးကို ရင်ခွင်မှာထားြပီး တရားအားထုတ်လို့လည်း ရတာပါပဲ။

ဆယ်ေကျာ်သက်ေတွနဲ့ စုဖွဲ့ြပီး ေဆွးေနွးတဲ့ နည်းကလည်း ထိေရာက်ပါတယ်။ ေဖာ်ေရွရင်းနှီးမှုအေြကာင်း၊ အတင်းအဖျင်း စကားေတွအေြကာင်း၊ ချိန်းဆိုေတွဆံုတဲ့အေြကာင်း စသည်ြဖင့် ဆယ်ေကျာ်သက်ေတွနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ေခါင်းစဉ်တစ်ခုခုကို ယူြပီး လူြကီးက ဦးေဆာင်ေဆွးေနွးေပါ့။ အဲဒီလို ေဆွးေနွးတဲ့ ေနရာမှာ အေြကာင်းအရာ အြဖစ်အပျက်နဲ့ ကိုက်ညီေအာင် ဗုဒ္ဓဘာသာကို ဘယ်လို အသံုးချလို့ ရတယ်ဆိုတာ ေပါ်လွင်ေအာင် ဆွဲယူြပေပါ့။ အြကမ်းမဖက်ြခင်း ေမတ္တာ၊ အေရးကိစ္စ ြကံုရတဲ့အခါ ထည့်၀င်လှူဒါန်းြခင်း ရက်ေရာမှု ဒါန အစရှိတဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာ အေလ့အကျင့်ေတွကို ေန့စဉ်ဘ၀မှာ အသံုးချလို့ ရတယ်ဆိုတာ ေပါ်လွင်ေအာင် ေြပာြပေပါ့။ ကမ္ဘာြကီးအေြကာင်း၊ တစ်ြခားနိုင်ငံက လူသားေတွအေြကာင်း လူငယ်ေတွ သိနားလည်ခွင့် ရရှိမယ့် နည်းလမ်းလည်း ြဖစ်ပါတယ်။ တရားေတာ်ကို ေန့စဉ်ဘ၀မှာ အသံုးချလို့ ရြခင်းဟာ ဗုဒ္ဓဘာသာရဲ့ အလှတစ်ပါး ြဖစ်ပါတယ်။ ဗုဒ္ဓဘာသာမှာ ကိုယ်ကျင့်တရား တန်ဖိုးေတွ၊ အြကင်နာ ေမတ္တာေတွ ရှိေနတယ်၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဟာ ဘ၀အတွက် အသံုး၀င်တယ်လို့ လူငယ်ေတွ သိနိုင်ြကေလေလ သူတို့ရဲ့ ဘာသာတရားကို သူတို့ ြပန်ြပီး ေလးစားနိုင်ြကေလေလ ြဖစ်ပါလိမ့်မယ်။

တစ်ခါတုန်းက အသက်နှစ်ဆယ်အရွယ် ကေလးေတွ “ေယာက်ျားေလးနဲ့ မိန်းကေလး ဆက်ဆံေရး”ဆိုတဲ့ ေခါင်းစဉ်နဲ့ ေဟာေြပာေဆွးေနွးြကတာကို ဦးေဆာင်ေပးခဲ့ဖူးပါတယ်။ တစ်ေယာက်ြပီးတစ်ေယာက် အြပန်အလှန် ေြပာြကတယ်။ သူတို့ဘ၀၊ သူတို့ခံစားချက်ေတွအေြကာင်း ေြပာြကတာ ြဖစ်ေပမယ့် တရားဓမ္မနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ သေဘာတရားေတွ အများြကီး ပါေနပါတယ်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားေတာ်ကိုက သဘာ၀တရားကို ေဖာ်ထုတ်ြပထားတာကိုး။ ဆိုပါစို့ ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာ ြပည့်ြပည့်၀၀နဲ့ ေနထိုင်ရှင်သန်ဖို့ အေရးြကီးတယ်၊ အမှန်ကိုသာ ေြပာြကဖို့ အေရးြကီးတယ်၊ ဘယ်လိုအချိန်မှာ ဘယ်လို ယံုြကည်မှု ရှိသင့်တယ်ဆိုတာ ေလ့လာရမယ် ဆိုတာေတွကို ကေလးေတွ ေြပာြကေဆွးေနွးြကပါတယ်။ သူတို့ ေြပာဆိုေဆွးေနွးတာကို ဦးေဆာင်ေပးသူ တစ်ေယာက်အေနနဲ့ ဘာမှ ၀င်မေြပာခဲ့ပါဘူး။ သူတို့ ေြပာြကတာေတွကို ေလးေလးစားစား နားေထာင်ေပးခဲ့တာပါပဲ။ ေဆွးေနွးပွဲြပီးေတာ့ တစ်ချို့ ေကာင်ေလးေတွ ေကာင်မေလးေတွ လာေြပာြကတယ်။ “အံ့ဩစရာပဲ။ ဘာသာေရး ေခါင်းေဆာင်တစ်ေယာက်ေရှ့မှာ ဒီလို ေြပာရတာ ဒါ ပထမဆံုးပဲ”တဲ့။ ကေလးေတွဟာ အထိအခိုက် အတိမ်းအေစာင်း မခံနိုင်တဲ့ အေြကာင်းအရာ တစ်ခုကို လူြကီးတစ်ေယာက်ရဲ့ ေရှ့မှာ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ေဆွးေနွးနိုင်ခဲ့ြကပါတယ်။ ေနာက်ြပီး ဘာသာေရး ေခါင်းေဆာင်ေတွဟာ လူငယ်ေတွရဲ့ အေရးကိစ္စကို စိတ်၀င်စားြကပါလား၊ စာနာတတ်ြကပါလားလို့လည်း သတိထားသွားမိြကပါတယ်။ သူတို့ဘ၀နဲ့ တရားဓမ္မ ဆက်စပ်မှု ရှိေနပါလားလို့လည်း သေဘာေပါက်သွားြကပါတယ်။

တရားဓမ္မက ကေလးေတွရဲ့ ဘ၀ကို ေထာက်ပံ့ေပးနိုင်တယ်၊ ကေလးေတွကို နည်းမျိုးစံုနဲ့ တိုက်ရိုက်တစ်မျိုး သွယ်၀ိုက်ြပီးေတာ့တစ်မျိုး နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ တရားဓမ္မေတွ သင်ေပးနိုင်တယ်လို့ ေြပာချင်ပါတယ်။

:)

ရှင်အာစာရ

-----

ရည်ညွှန်း -

pp 18-22, “Dealing with Life's Issues, a Buddhist Perspectivs” by Ven Thubten Chodron; 1st Edition, January 2008; 4th reprint of 5, 000 copies, May 2010; Printed by Fabulous Printers Pte Ltd (Singapore)

Read More

Professor Samdhong Rinpoch

တိဘက်နိုင်ငံဟာ ဝါဂျရာယနဗုဒ္ဓဘာသာကိုး​ကွယ်ြက​ေသာ လွတ်လပ်သည့်​ အချုပ်ြခာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံြဖစ်သည့်​ အြပင် အိန္ဒိ်ယ၊​နီ​ေပါနှင့်​ ဘူတန်နိုင်ငံ တို့​နှင့်​လည်း​ သံတမန်​ေရး​ ဆက်သွယ်မှုရှိခဲ့​သည်။ တိဘက်သည် ၁၉၅၉ခုနှစ်ထိတိုင် လွတ်လပ်ြပီး​ ​ေအး​ချမ်း​သာယာသည့်​ နိုင်ငံြဖစ်ခဲ့​သည်။ ၁၉၅၉ခုနှစ်မှာပင် တရုတ်လူမျိုး​တို့​၏ နိုင်ငံ​ေရး​ကျူး​ေကျာ်မှု ​ေြကာင့်​ “H.H The Dalai Lama” ဒလိုင်း​မား​နှင့်​ တိဘက် နိုင်ငံသား​ ရှစ်​ေသာင်း​တို့​သည် အိန္ဒိ်ယနိုင်ငံသို့​ ထွက်​ေြပး​ ထိမ်း​ေရှာင် ခဲ့​ြကရသည်။ ၎င်းအဖွဲ့​တွင် Professor Samdhong Rinpoche တစ်​ေယာက် အပါအဝင်ြဖစ်သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ (၄၈) နှစ်တိုင်​ေအာင် အိန္ဒိ်ယနိုင်ငံတွင် ဒုက္ခသည်များ​အြဖစ် ​ေနခဲ့​ြကရသည်။

Professor Samdhong Rinpoche ကို ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် ဖွား​ြမင်ခဲ့​သည်။ အသက်(၅)နှစ်သား​အရွယ် တွင် စတုတ္တ​ေြမာက် Samdhong Rinpoche ၏ လူဝင်စား​ြခင်း​ခံရသည်ဟုဆိုြပီး​ Gaden Dechenling ဘုန်း​ေတာ်ြကီး​ေကျာင်း​တွင် ​ေကျာင်း​ထိုင်အြဖစ် ​ေြမှာက်တင်ြခင်း​ခံရသည်။ သူသည်အိန္ဒိ်ယနိုင်ငံ တိဘက်လွတ်​ေြမာက်နယ်​ေြမသို့​ တရုတ်လူမျိုး​များ​ တိဘက်ကို ကျုး​ေကျာ်​ေသာနှစ်၊​ ၁၉၅၉ခုနှစ်ကတည်း​က ​ေရာက်ရှိခဲ့​သည်။ ၁၉၆ဝခုနှစ်​ေရာက်​ေသာအချိန်တွင် သူသည် တိဘက်ရဟန်း​ေတာ်များ​၏ ဆရာတပါး​ အြဖစ် Sera, Drepung နှင့်​ Gaden Dechenling Aden ဘုန်း​ေတာ်ြကီး​ေကျာင်း​၌ စာချ​ေပး​ခဲ့​သည်။ သူသည်၁၉၆ဂခုနှစ်တွင် Dechenling Aden ဘွဲ့​ အပ်နှင်း​ြခင်း​ခံရြပီး​ Ngagrimpa ဘွဲ့​ကို ၁၉၆၉ခုနှစ်တွင် လက်ခံရရှိခဲ့​သည်။ Professor Samdhong Rinpoche သည် Varanasi ြမို့​၌ရှိ​ေသာ တိဘက်အမျိုး​သား​များ​၏ အဆင့်​ြမင့်​ ပညာသင်ြကား​ေရး​ ဗဟိုဌာန (The Central Institute of Higher Tibetan Studies)(အခု တက္ကသိုလ်။ ဘုန်း​ဘုန်း​ ဓမ္မဂဂင်္ါဆရာလုပ်​ေန​ေသာ​ေကျာင်း​) ၏ ညွန်ြကား​ေရး​မှူး​ လည်း​ ြဖစ်ခဲ့​သည်။

စက်တင်ဘာလ(၅)ရက် ၂၀၀၁ခုနှစ်တွင် Professor Samdhong Rinpoche သည် တိဘက်လွတ်​ေြမာက် နယ်​ေြမ အစိုး​ရ၏ဝန်ြကီး​ချုပ်အြဖစ်​ေရွး​ချယ်တင်​ေြမာက်ြခင်း​ခံရသည်။ သူသည် လွတ်​ေြမာက်နယ်​ေြမ၏ အုပ်ချုပ်​ေရး​တွင် နှစ်(၄၀)တိုင်တိုင် တာဝန်ထမ်း​ေဆာင်ခဲ့​ြပီး​ြဖစ်သည်။ ​ေရွး​ချယ်မှုစနစ်မှာလည်း​ တိဘက်လူမျိုး​ အများ​စု၏ မဲ​ေပး​စနစ်ြဖင့်​ ​ေရွး​ချယ်ြခင်း​ြဖစ်သည်။ ထိုစနစ်ကို စတင်​ေပး​ရန် အြကံ​ေပး​သူမှံာ HH the Dalai Lama ြဖစ်သည်။

တိဘက်လွတ်​ေြမာက်နယ်​ေြမအစိုး​ရ၏ ဝန်ြကီး​ချုပ်အြဖစ် မိန့်​ခွန်း​ေြပာြကား​စဉ်က သူဆိုသည်မှာ “ကျွန်​ေတာ် တို့​တိဘက် လူမျိုး​များ​သည် အြကမ်း​မဖက်​ေရး​ဝါဒကိုသံုး​ြပီး​ ​ေလာကြကီး​ကို စံနာမူနာအြဖစ် ​ေနထိုင်ရန်ြဖစ်သည်။ ယင်း​အတိုင်း​ြဖစ်ဖို့​ ကျွန်​ေတာ်တို့​သည် ပထမဦး​ဆံုး​အ​ေနနှင့်​ အြကမ်း​မဖက်​ေသာ ယဉ်​ေကျး​မှုတခုကို ကျွန်​ေတာ်တို့​ပတ်ဝန်း​ကျင်မှာ ပျိုး​ေထာင်ရမည်။ ကျွန်​ေတာ်တို့​က အြကမ်း​မဖက်သည့်​ ဟူ​ေသာ အဓိပ္ပါယ်​ေဝါဟာရနှင့်​ ​ေလျာ်ညီသည့်​ ​ေနထိုင်မှု ပံုစံမျိုး​ကို ကျ​ေနာ်တို့​ လူအဖွဲ့​စည်း​ ​ေနစဉ်ဘဝမှာ စတင်လုပ်​ေဆာင်နိုင်ပါသည်။ ကျွန်​ေတာ်တို့​တိဘက်လူမျိုး​များ​သည် အိန္ဒိ်ယနိုင်ငံ၌ အ​ေြခချ​ေနထိုင်ြခင်း​ သည် ကျွန်​ေတာ်တို့​၏ စီမံကိန်း​အတွက် စမ်း​သပ်ရန် အ​ေကာင်း​ဆံုး​ေနရာ ြဖစ်ပါသည်။ ဤသို့​ဆိုရာ၌၊​ ကျွန်​ေတာ်သည် ဂန္ဒီ်၏ အ​ေတွး​အ​ေခါ်တခုြဖစ်​ေသာ မိမိကိုယ်ကိုအုပ်ချုပ်ြခင်း​ကို ကျွန်​ေတာ်တို့​ အြကား​မှာ အသံုး​ချ​ေစလိုပါသည်။ အထူး​သြဖင့်​ အြကမ်း​မဖက်ဝါဒ၊​ ​ေတာ​ေတာင်သဘာဝနှင့်​ ကိုက်ညီ​ေသာလယ်ယာ စိုက်ပျိုး​ေရး​ကိုလည်း​ ကျွန်​ေတာ်တို့​ပတ်ဝန်း​ကျင်မှာ လက်​ေတွ့​အသံုး​ချ ​ေစလိုပါသည်။”

Henry David Thoreau က ဆိုသည်မှာ “အစိုး​ရထဲမှာ အရာအား​လံုး​မအုပ်ချုပ်​ေသာ အစိုး​ရသည်သာ အ​ေကာင်း​ဆံုး​ြဖစ်တယ်”။ ဂန္ဒီ်ကလည်း​ “Self rules” ဆိုသည်မှာ သူတပါး​က မိမိကိုလာ၍ အုပ်ချုပ်မွမ်း​မံ ြခင်း​မဟုတ်ဘဲ မိမိကိုယ်မိမိအုပ်ချုပ်ြခင်း​သည် သာအ​ေကာင်း​ဆံုြဖစ်သည်။ ဤအရာသည် ကျွန်​ေတာ် ​ေမျှာ်လင့်​သည့်​ အုပ်ချူပ်​ေရး​ပင်ြဖစ်ပါသည်။ ဝန်ြကီး​က ဆက်လက်​ေြပာြကား​သည်မှာ “ဘယ်လိုနည်း​ပင် ြဖစ်ြဖစ်၊​ ကျွန်​ေတာ်တို့​ လူမျိုး​၏အုပ်ချူပ်​ေရး​ စနစ်ကိုပိုမိုြပီး​ အစွမ်း​ထက် လာ​ေအာင်လုပ်ရမည််၊​ စီမံအုပ်ချုပ်​ေရး​ စနစ်ကို ​ေရး​ဆွဲရာ၌လည်း​ ရှင်း​လင်း​ေသာ ဇယား​များ​နှင့်​ လက်ခံနိုင်​ေြခရှိ​ေသာ အချက်အလက်​ေတွ ပါဝင်ရမည်။ ​ေနာက်ြပီး​ ကျွန်​ေတာ်က ဘာသာ​ေရး​နဲ့​ ပတ်သက်​ေသာမူ၊​ ပညာ​ေရး​မူ၊​ အိမ်တွင်း​စီမံမှုနှင့်​ ကျန်း​မာ​ေရး​မူတို့​ကို တိဘက်လူမျိုး​တို့​ရဲ့​ ယဉ်​ေကျး​မှုနဲ့​ လိုအပ်​ေသာ အချိန်တို့​အ​ေပါ်မှာ မူတည်ြပီး​ ​ေရး​ဆွဲ​ေစလိုပါသည်။ ပိုြပီး​တိတိကျကျဆိုရရင်၊​ ကျွန်​ေတာ်က အဆင့်​အတန်း​ မှီ​ေသာ ဘဏ္ဍာ​ေရး​ဆိုင်ရာမူတခုကို ​ေရး​ဆွဲလိုပါသည်။ ကျွန်​ေတာ်ကလည်း​ ​ေငွ​ေရး​ေြကး​ေရး​ဆိုင်ရာ စီမံ အုပ်ချုပ်​ေရး​အတွက် လံုး​ဝလိုအပ်မှသာ အသံုး​ချရမှာြဖစ်​ေြကာင်း​ အသိ​ေပး​အပ်ပါသည်။

တိဘက်အမိ​ေြမအတွက် Samdhong ​ေြပာြကား​သည်မှာ ကျွန်​ေတာ်က​ေတာ့​ Beijing နှင့်​ တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ်ဖို့​လိုအပ်သည်။ အြပည်ြပည် ဆိုင်ရာအကူအညီ ရရှိဖို့​လည်း​ အစွမ်း​ကုန်ြမင့်​တင်ရဦး​မည်။ တိဘက်နှင့်​ တရုတ်(၂) နိုင်ငံြကား​မှာ နား​လည်မှုရှိရန်၊​ အြပန်အလှန် ဆက်သွယ်မှု ​ေကာင်း​ေအာင်လုပ်ဖို့​ရန်အ​ေရး​ြကီး​ေသာ အချက်တခု ြဖစ််သည်။ ကျွန်​ေတာ်တို့​၏ ​ေအာင်ြမင်မှုနှင့်​ ကျဆံုး​မှုသည် တရုတ်အစိုး​ရနှင့်​ အြပည်ြပည်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံ​ေရး​ဥပ​ေဒ တည်​ေဆာက်​ေသာ အဖွဲ့​များ​ အ​ေပါ်မှာ မူတည်ပါလိမ့်​မည်။

အခု​ေလာ​ေလာဆယ်မှာ​ေတာ့​ တိဘက်လူမျိုး​များ​လူဦး​ေရ တသိန်း​နှင့်​ေလး​ေသာင်း​တို့​သည် တိဘက်နိုင်ငံ၏ အြပင်ဘက်မှာ ​ေနထိုင်ြကသည်။ ထိုသူများ​ထဲမှ လူဦး​ေရကိုး​ေသာင်း​ေကျာ်သည် အိန္ဒိ်ယနိုင်ငံမှာရှိသည့်​ ဒုက္ခသည် စခန်း​ (၄၃)ခု၌ ​ေနထိုင်ြကသည်။ ထိုသူတို့​သည် ကိုယ်ပိုင်အ​ေဝး​ေရာက် အစိုး​ရရှိြကသည်။ ဒီမိုက​ေရစီအုပ်ချုပ်​ေရး​ စနစ်ကို ြပည့်​ဝစွာ အသံုး​ချြကသည်။ သူတို့​၏ အ​ေြခခံပညတ်(၂) ချက်ကား​ အမှန်တရား​ နှင့်​ အြကမ်း​မဖက်မှု ြဖစ်သည်။ အစိုး​ရကလည်း​ ဒီမိုက​ေရစီဆန်​ေသာ အုပ်ချုပ်​ေရး​စနစ်ြဖင့်​ အုပ်ချုပ်ြပီး​ လွှတ်​ေြမာက်နယ်​ေြမရှိ တိဘက်လူမျိုး​များ​ကို ​ေစာင့်​ေရှာက်လျက်ရှိသည်။

အိန္ဒိ်ယမှများ​စွာ​ေသာကူညီ​ေထာက်ပံ့​မှုတို့​ြဖင့်​ တိဘက်လူမျိုး​တို့​သည် မိမိတို့​၏ အယူဝါဒနှင့်​ ယဉ်​ေကျး​မှုအ​ေမွအနှစ်များ​ကို ထိန်း​သိမ်း​ြမှင့်​တင်နိုင်ခဲ့​သည်။ ထို့​အြပင် တိဘက်လူမျိုး​ ဒုက္ခသည် က​ေလး​များ​၏ ​ေကျာင်း​များ​၊​ ဘုန်း​ေတာ်ြကီး​ေကျာင်း​များ​ကို လွှတ်​ေြမာက်နယ်​ေြမတွင် မွမ်း​မံတည်​ေဆာက် နိုင်ခဲ့​သည်။ တိဘက်လူမျိုး​များ​သည် ယခုအချိန်အခါ၌ အိန္ဒိ်ယနိင်ငံတွင် ကိုယ်ကျန်း​မာ၊​ စိတ်ချမ်း​သာစွာြဖင့်​ ​ေနထိုင်ြကသည်။ သို့​ေသာ်လည်း​ ဤသို့​ ​ေနထိုင်ြခင်း​သည် မိမိတို့​၏နိုင်ငံကို ​ေကျာခိုင်း​လိုက်ြခင်း​ မဟုတ်​ေပ။ ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​ဝါဒနှင့်​ အြကမ်း​မဖက်​ေရး​ဝါဒြဖင့်​ တိဘက်လူမျိုး​များ​သည် မိမိတို့​၏နိုင်ငံသို့​ တစ်​ေန့​တွင် ြပန်ရလိမ့်​မည် ဟု ​ေမျှာ်လင့်​ြကသည်။

Read More