လူမှုေလာကထဲ ရှင်သန်ေနေသာ ဗုဒ္ဓဘာသာ

တိေဏ္ဏာတာ ေရယျံ၊ ဗုေဒ္ဓါေဗာေဓယျံ ၊မုေတ္တာေမာေစယျံ

ဗုဒ္ဓရှင်ေတာ်သည် နိဗ္ဗာန်တည်းဟုေသာ ချမ်းသာကိုလိုချင်တာတစ်ခုတည်းေြကာင့် သဗ္ဗညုဘုရား ရှင်အြဖစ်သို့ ရေတာ်မှုခဲ့ြခင်းမဟုတ်ေပ။

သံုးေလာက သတ္တဝါေတွကို နိဗ္ဗာန် တည်းဟူေသာ ေအးချမ်းချမ်းသာရာ ကို ေလာကသား (All Being) တို့ကို ရေစချင်ေသာေြကာင့်သာ ေလးသခင်္ျေြခနဲ့ ကမ္ဘာတစ်သိန်းပါရမီြဖည့်ခဲ့ြခင်း ြဖစ်သည်။ နိဗ္ဗာန်ကို တစ်ကိုယ်တည်းယူချင်ရင် သုေမဓာရေသ့ ဘဝထဲက ရေနြပီြဖစ်၏။

ဗုဒ္ဓသည် သူတစ်ဦးတည်းအတွက် ေမွးဖွားလာသူမဟုတ်ေလာကအတွက်ေမွးဖွားလာသူြဖစ်သည်။ ဘုရားေလာင်း ဘဝထဲက ငါးရာငါးဆယ် ဇာတက များတွင် ေလာကအတွက်ကိုယ်ကျိုးစွန့်အနစ်နာခံ ခဲ့တာကို ပိဋကပ်ေတာ်တွင် အထင်အရှားပင်ြဖစ်သည်။ ေလာကသည် ဒုက္ခအတိြပီး၏ထို့ေြကာင် ဒုက္ခဆန့်ကျင်ဘက် သုခ ချမ်းသာ အစစ်ကို ေလာကသားတို့ သိြမင်ခံစားတတ်ေအာင် ဗုဒ္ဓညွန့်ြကားခဲ့ြပီးြဖစ်သည်။ဗုဒ္ဓသည် အသိဉာဏ်ရှိေသာ ြမင့်မားေသာ လူနတ်ြဗဟ္မာမဆိုထားဘိ အဟိတ်တိရစ္ဆာန် များကိုြပင်ချမ်းသာရာရေအာင် ေဆာင်ကျည်းေပးသည်(ဖားနတ်သားဇာတကတွင်ရှု)။ ဤသည်ကို ေထာက်ရှုြခင်းအားြဖင့်ဗုဒ္ဓသည် ေလာကသား အားလံုးအေပါ် တူညီစွာ မဟာဂရုဏာ ထားေတာ်မှုသည်။

ေလာကလွန်ချမ်းသာစစ် နိဗ္ဗာန်စစ်ချမ်းသာကိုေတာင်ရေအာင်ြပုလုပ်ေပးနိုင်ေသာ ဗုဒ္ဓဓမ္မများသည် ယခု ြဖစ်ေပါ်ေနေသာ ကမ္ဘာြပဿနာများ၊လူမှုြပဿနာကိုမေြဖရှင်းနိုင်ပဲ အဘယ်ရှိအံနည်း။ ဗုဒ္ဓတရားေတာ်များ သည် ဒုက္ခမှ လွတ်ြငိမ်းရာ အေြကာင်းတရားများြဖစ်သည်။ေလာက၏ ဒုက္ခကိုတုန်ြပန် ရန်ြဖစ်သည်။ ဓမ္မသည် ဒုက္ခ၏ အေြဖြဖစ်သည်။ ဒုက္ခဟုဆိုရာတွင် ကျွန်ုပ်၏ဒုက္ခသာမဟုတ်၊ သင်၏ ဒုက္ခသာမဟုတ်။ အားလံုး၏ ဒုက္ခြဖစ်သည် ြဖစ်တည်မှုအားလံုး၏ ဒုက္ခြဖစ်သည်။ဗုဒ္ဓြမတ်စွာဘုရားသည် မေရမတွတ်နိုင်ေသာ လူနတ်ြဗဟ္မာ အေပါင်းကို ချမ်းသာရာ တရားြပခဲ့သည်။ကူညီရန်အသင့် ြဖစ်ခဲ့၏။ ြပဿနာေပါင်းေြမာက်များစွာကို ေြဖရှင်းေပးခဲ့သည်။ ဗုဒ္ဓသည် ေလာကကိုြမင့်တင်ေပးခဲ့ေသာအနှိုင်းမဲ့ ေကျးဇူးေတာ်ရှင်ြဖစ်သည်။

ထို့ေြကာင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ြဖစ်ေသာ ဗုဒ္ဓလမ်းစဉ်ကိုလိုက်နာေသာ ဗုဒ္ဓစကားကို လိုက်နာေသာ ကျွန်ုပ်တို့သည်လည်း ေလာကအကျိုးသယ်ပိုးသင့်သည်၊ချစ်သင့်သည်၊ြကင်နာ သင့်သည်၊ ခွင့်လွတ်သင့်သည်၊ အနစ်နာခံသင့်သည် ဟုရိုးသားစွာ ယံုြကည်ပါသည်။ကိုယ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အရာကိုပဲ ချစ်၊ြကင်နာ၊ ခွင့်လွတ်၊အနစ်နာခံ ေနလျင် ဇာတိဗုဒ္ဓဘာသာမိ်ရိုးဖလာသာ ြဖစ်ေနလိမ့်မည်။

အြကင်သူသည် ပရိယတ္တိစာေပများကို တတ်ကျွမ်းချင်တတ်ကျွမ်းမည်။ ဗဟုသုတ ေပါြကွယ်သူ ြဖစ်ချင်ြဖစ်မည်။ အာစာရဗုဒ္ဓဘာသာ ြဖစ်ေအာင်လိုေသးသည်ဟုဆိုရမည်။ မိမိ၌ ထင်ရှားတဲ့ အြပစ်ကို ဖံုးတတ်ေသာ မာယာကို လည်း ပယ်ရမည်။ မိမိ၌ မရှိတဲ့အရည်အချင်းေတွ ကို ရှိတယ်လို့ ထင်ေအာင် ေြပာတဲ့ သာေဌယျ ကိုလည်း ပယ်ရအံုးမည်။ အကျင့်သီလပိုင်း၊တည်ြကည်မှု သမာဓိပိုင်း၊ သိြမင်မှု ပညာပိုင်းကို လက်ေတွ့ရှင်သန်လှုပ်ရှား ေနေသာဘဝမှာတကယ်ကျင့်ြကံ အားထုတ်ဖို့ လိုပါသည်။

ထိုသို့ မြပုပါက မဟာေဝဒလ္လသုတ်ေတာ်လာအတိုင်းဘုရားတြခား၊ကိုယ်တြခား၊တရားတြခား၊ကိုယ်တြခား၊ သံဃာတြခား၊ကိုယ်တြခား သာတည်း။ အနတ္တစြကာဝဠာအနတ္တသတ္တဝါ လို့ ေြပာကာ ေမတ္တာပို့ ပါးစပ်ရ ရွတ်ြပီး ကိုယ့်နှင့် ကွဲြပားြခားနားေသာ လူမျိုးဘာသာကို တကယ် ေမတ္တာမထားနိုင်ရင်၊ ဒုက္ခေရာက်ေနေသာ ဂရုဏာ မသက် နိုင်ရင်၊ ကိုယ်ထက် ြကီးပွားချမ်းသာတဲ့ကွဲြပားြခားနားေသာ လူမျိုးဘာသာ မုဒိတာ မထားနိုင်ရင်၊ ကိုယ်ကို ချစ်သူကို မုန်းသူကိုပါေတာ်သင့်စွာ နှလံုးသွင်း ဥေပက္ခာ မြပုနိုင်ရင် လိုေသးသည်ဟု ေြပာရမည် ပါးစပ်ကေြပာ၍ အလုပ်မညီဝစီကံ နဲ့ မေနာ၊ကာယ သမုဟမြဖစ်။

ေလာကြကီးသည် အားလံုး အြပန်အလှန် ဆက်စပ်ေနေြကာင်းပဌာန်းပါဠိေတာ်တွင် အထင်ရှားရှိသည်။ ကျွန်ုပ်တို့ အားလံုးလည်း အြပန်အလှန် ဆက်စပ် မှီေနြကသည်။အေမရိကန်ကအာဖကန် ကို ပစ်သည် ကျည်ဆံသည် အိန္ဒိယတွင် စာသင်ေနေသာ ြမန်မာရဟန်းေတာ် စာသင်သား (ေသာသုဇ္ဇန)၏ သပိတ်ကို မှန်လာနိုင်သည် ဟု ကျွန်ုပ် အွန်လိုင်းစာဆို ရဟန်းေတာ်တစ်ပါး ေရးသားဖူးသည်။ေခးေအာ့ သီအိုရီအရ အေမရိကန်က လိပ်ြပာေတာင်ပံ ခတ်ြခင်းသည် ဘရာဇီးတွင် မုန်တိုင်း ကျေရာက်နိုင်သည်(See: Butterfly effect) ။ ဤသည်ကို ေထာက်ရှုြပီး ကျွန်ုပ်တို့ အားလံုး အြပန်အလှန်ဆက်စပ်မှီခိုေနသည်မှာ ထင်ရှားလှသည်။ ေလာကတွင် ကျွန်ုပ်တို့ ချည်းပဲ မရပ်တည်နိုင် တြခားသူများတြခားအရာ လည်း ရှိရန်လိုအပ်ပါသည်။

တိဘက် ြပည်သူေတွ ဒုက္ခေရာက်ေနတာ ကျွန်ုပ်တို့နဲ့ ဆိုင်သည်။ ကမ္ဘာြကီး ပူေနွးလာတာ ကျွန်ုပ်တို့ နှင့်ဆိုင်သည်။ အေနာက်ကမ္ဘာက စစ်မက်ေတွက လည်း ကျွန်ိုပ်တို့ နဲ့ ဆိုင်သည်။ အေရှ့အလယ်ပိုင်း ြပဿနာလည်း ကျွနိုပ်တို့ နှင့်ဆိုင်သည်။ကျားမ ခွဲြခားမှု ေတွ ကလည်း ကျွန်ုပ်တို့ နှင့် ဆိုင်သည်။ ေလာက တွင်ရှိသမျှ ြပဿနာများြဖစ်ရပ်များသည် ကျွန်ုပ်တို့ နှင့် ဆိုင်သည်။ ပဌာန်းကျမ်းတွင် အရာအားလံုး ဆက်စပ်မှုကို အကျယ်တဝင့် ရှင်းလင်းထားတာ ေတွနိုင်သည်။

ကျွန်ုပ်တို့ တရားထိုင်စဉ်၊ဥပုပ်ေစာင့်ေနချိန်မှမဟုတ်ပဲ အသက်ရှင်တည်ရှိေနတိုင်း သတိတရားြဖင့် ေလာက အခက်အခဲ ဒုက္ခေတွ ဓမ္မ နဲ့ အညီ ရှုြမင်သံုးသပ်ြပီးဒုက္ခအေြဖ ချမ်းသာ ေအးြငိမ်းတဲ့ ေလာကြကီးြဖစ်ေအာင် ေဆာက်ရွက်ြခင်းဟာ ကျွန်ုပ်တို့ အားလံုးရဲ့တာဝန်ြဖစ်ပါသည်။

ထိုေြကာင့် ေလာကသားအားလံုးကို ကျွန်ုပ်တို့မသိြမင် နိုင်ေသာ်လည်း ယခုေတွြမင် သိရှိေနေသာ လူသားေတွ၊ တိရစ္ဆာန်ေတွ၊ သဘာဝပတ်ဝန်ကျင်ေကာင်းကျိုးကိုတတ်စွမ်းသေလာက် ြပုရင်း ေလာကမှာ ရှင်သန်ရင်း ဒုက္ခ ကိေလသာ ရွှံနွံထဲ မှာေနထိုင်ရင်း ေလာကသာဟာလှပဖို့ ြဖစ်တည်မှုတိုင်းအတွက် ြကာပန်း ေတွ ပွင့်နိုင်ြကပါေစ။

Ref: ဆရာြကီး Sulak ၏ ေဟာေြပာချက်

ဦးေရွှေအာင်“ချမ်းသာကို ရှာေဖွြခင်း”

JohnA. McConnell “Mindful Mediation (A hand book for Buddhist Peacemaker)”

ေမတ္တာြဖင့်

ေမာင်ဥဂ္ဂါ