ြငိမ်းချမ်းေရးစိတ်ဓာတ်

"An eye for an eye
A tooth for a tooth."

ခပ်ြပင်းြပင်းစိတ်ရှိသူတို့က “မျက်လံုးတစ်ဖက်အတွက် မျက်လံုး” “သွားတစ်ေချာင်းအတွက် သွားတစ်ေချာင်း” ဟူေသာ လက်စားေချအယူအဆကို ခံယူြကသည်။ အချိန်၊ အခါ၊ အသက်အရွယ်၊ အေြခအေနတစ်ရပ်သည် အယူအဆတို့ကို အခါအားေလျာ်စွာ အေြပာင်းအလဲြပု၏။ အရာအားလံုးသည် တစ်သမတ်သေဘာမရှိ၊ “မတည်ြမဲြခင်း” ဟူသည်သာ မှန်ကန်ေသာသေဘာရှိသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံကို လွတ်လပ်ေရးြကိုးပမ်းစဉ်ကာလက လွတ်လပ်ေရး၏ ဖခင်ြကီးဟု တင်စားခံရသည့် မဟတ္တမဂန္ဒီြကီးသည် "Non-violence" ဟူသည့် အြကမ်းမဖက်သည့် ြငိမ်းချမ်းေရးလမ်းစဉ် အယူအဆတစ်ရပ်ြဖင့် ြဗိတိသှျတို့ကို ေတာ်လှန်ခဲ့သည်။ တစ်နိုင်ငံလံုး၏ ချစ်ခင်၊ ေလးစား၊ ြကည်ညိုမှုတို့မှ ရရှိလာေသာ ဂန္ဒီြကီး၏ Personal Power သည် Constitutional Power, Authority Power, Military Power စေသာ အဘက်ဘက်ကြပည့်စံုသည့် Multi Power ပိုင်ရှင် ြဗိတိသှျတို့ကို တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့သည်။ အိန္ဒိယတို့ လွတ်လပ်ေရးရခဲ့၏။ သင်ခန်းစာတစ်ရပ်မှာ Multi Power ကို Personal Power က ြပည်သူ့အား People Power အြဖစ် ေအာင်နိုင်ခဲ့ြခင်းြဖစ်သည်။ အိန္ဒိယ၏ ပထမဆံုး ၀န်ြကီးချုပ်မှာ ေနရူးြဖစ်လာသည်။ ဂန္ဒီြကီးသည် ၀န်ြကီးချုပ်ေနရူး၏ ဆရာလည်းြဖစ်သည်။

ြဗိတိသှျတို့ကို ေအာင်နိုင်ခဲ့ြပီးေသာ်လည်း ဂန္ဒီြကီးက သူ၏အယူအဆကို မေြပာင်းလဲခဲ့။ ၀န်ြကီးချုပ်ကို ေြပာြကားခဲ့ေသာ သူ့စကားမှာ မှတ်သားဖွယ်ရာေကာင်းသည်။

    "If an eye for an eye and a tooth for a tooth, then soon the world becomes blind and toothless."

ရင့်ကျက်ေသာ၊ အမှန် ြငိမ်းချမ်းေရးစိတ်ဓာတ်ရှိေသာ၊ နိုင်ငံေကာင်းကျိုးတစ်ခုတည်းကိုသာ Mission အြဖစ်ေဆာင်ရွက်ေသာ ဒဿနြဖစ်သည်။

“မျက်လံုးတစ်လံုးအတွက် မျက်လံုး၊ သွားတစ်ေချာင်းအတွက် သွားတစ်ေချာင်းနဲ့သာ လက်စားေချြကစတမ်းဆိုရင် ကမ္ဘာြကီးဟာ မျက်လံုးေတွကန်းြပီး သွားေတွရှိြကေတာ့မှာ မဟုတ်ဘူး”

ြမင့်ြမင့်ြကံ၊ ြမင့်ြမင့်ပျံ၊ ေခါင်းေဆာင်လုပ်ြကမည့်သူများ မပစ်ပယ်သင့်ေသာ အယူအဆြဖစ်သည်။


ေန့စဉ်သတင်းများတွင် ဣဋ္ဌာရံုထက် အနိဋ္ဌာရံုေတွက ပိုများေနသည်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံေပါင်း ေတာ်ေတာ်များများမှာ တည်ြငိမ်မှုဆိုတာ ဘာလဲဟု ေမးယူရေလာက်ေအာင် ြဖစ်ေန၏။ လူေတွအချင်းချင်း အတ္တေရှ ့ထား၍ အနိုင်ရယူလိုမှုအတွက် ရသမှျနည်းလမ်းတို့ြဖင့် ေဆာင်ရွက်လျက်ရှိြကသည်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားေရး ပျက်ကပ်ေြကာင့် အရပ်ကယ်ပါ၊ လူ၀ိုင်းပါ ြဖစ်ေနြကရသည့်အထဲ ဗံုးခွဲမှုေတွ၊ အြကမ်းဖက်မှုေတွက အရှိန်ကျဟန်မေတွ့ရေသး။ သဘာ၀ေဘးအန္တရာယ်ကလည်း တစ်ခါတစ်ခါ ခပ်ြကမ်းြကမ်းေနှာက်လိုက်ေသးသည်။ လုပ်ပိုင်ခွင့်အေတာ်အားနည်းရှာေသာ ကုလသမဂ္ဂြကီးမှာ အမှုအခင်းေတွက အပံုအပင်၊ တစ်နိုင်ငံမှလည်း ေကာင်းေကာင်းမလိုက်နာြက။

ကမ္ဘာြကီးသည် ဦးနင်းပဲ့ေထာင်၊ ပဲ့နင်းဦးေထာင်ြဖစ်ေနြပီလားဟုပင် တစ်ခါတစ်ခါ ေတွးမိရေသးသည်။ အရာအားလံုးသည် အတ္တြကီးမားမှု (Egocentric) ဟူေသာ ကိုယ့်အတွက်သာ ပဓာနထားသည့်စိတ် လွန်ကဲမှုေြကာင့် ြဖစ်ေပါ်လာရေသာ ရလဒ်ြဖစ်သည်။ အသံုးလှေစရန် National Interest ဟူေသာ “အမျိုးသားကိုယ်ကျိုးစီးပွား” စကားလံုးြဖင့် တချို ့က ဖလှယ်သံုးစွဲြကသည်။ အတ္တသည် အတ္တသာြဖစ်သည်။

လူ့သမိုင်းမှတ်တမ်းြပုနိုင်သည့် နှစ်ေပါင်း (၅၅၀၀) ေကျာ်အတွင်း စစ်ပွဲေပါင်း (၁၄၅၀၀) ေကျာ် ြဖစ်ပွားခဲ့ြပီး လူသန်းေပါင်း ရာနှင့်ချီ၍ ေသေြကပျက်စီးခဲ့ြပီးြဖစ်သည်။

“ေယာနိေသာ မနသိကာရ” ကို ဗုဒ္ဓက အေလးထားေဟာြကားခဲ့ေသာ်လည်း အများစုက “အေယာနိေသာ မနသိကာရ” ြဖစ်ေနြကသည်။ အတတ်ပညာ တစ်ဟုန်ထိုး တိုးတက်လာေသာေြကာင့် အသိပိုင်းတွင် ဆံုးရံှုးခဲ့ရသည်လား မသိ။ “၀ိဇ္ဇာ” ြဖစ်၍ ေလာကအကျိုး သယ်ပိုးနိုင်သူေတွထက် ”အ၀ိဇ္ဇာ” ြဖစ်၍ ေလာကအကျိုး ဆုတ်ယုတ်ေစသူေတွ ပို၍များြပားလာသည်ဟု ခံစားခဲ့သည်။ အရင်းခံသည် အတ္တလွန်ကဲမှု "Egoism" ေြကာင့်ြဖစ်သည်။ “သူများ” ထက် “ငါ” ဟူေသာ Egoistic ြဖစ်မှုများေြကာင့်ြဖစ်သည်။ Selfishness ဟူေသာ တစ်ကိုယ်ေကာင်းစိတ်သည်လည်း အေပါင်းအေဖာ်ြဖစ်သည်။

အတတ်လွန်ေသာ (၂၁) ရာစုတွင် လူသားတို့သည် ေမတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥေပက္ခာတို့နှင့် ကင်းေ၀းြကြပီလား၊ အေတာ် သံသယရှိလာရသည့် အေြခအေနြဖစ်သည်။



ဂန္ဒီြကီးသည် ြငိမ်းချမ်းေရးစိတ််ကို အြပည့်အ၀ပိုင်ဆိုင်သူြဖစ်၏။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ လွတ်လပ်ေရးအတွက်ဟူေသာ ရည်မှန်းချက်ကိုသာ ထားရှိခဲ့သူြဖစ်သည်။ ထို့ထက်ပို၍ ဘာမှမရှိ၊ သူ၏ ေမတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာတို့သည် အြကားအလပ်မရှိ ထင်ရှားသည်။

ဗုဒ္ဓက ေလာကအြမင် (၆)မျိုးကို ခွဲြခားေပးခဲ့သည်။ ဤအြမင် (၆) မျိုးသည် အမှန်စင်စစ် ပညာလည်းြဖစ်သည်။ ဤ (၆)မျိုးြဖင့် မှျတစွာြကည့်နိုင်ပါက "An eye for an eye" သည် မရှိနိုင်ေတာ့။

(၁) တတွ ဒဿန (ရှိ/မရှိ ရှုေထာင့်မှ ြမင်ြခင်း)
(၂) ပမာဏ ဒဿန (အမှား/အမှန် ရှုေထာင့်မှ ြမင်ြခင်း)
(၃) တက္က ဒဿန (သင့်/မသင့် ရှုေထာင့်မှ ြမင်ြခင်း)
(၄) အာစာရ ဒဿန (ေကာင်း/မေကာင်း ရှုေထာင့်မှ ြမင်ြခင်း)
(၅) ရသ ဒဿန (ခံစားမှု ရှုေထာင့်မှ ြမင်ြခင်း)
(၆) စရိက ဒဿန (၀ါသနာနှင့် စရိုက်ရှုေထာင့်မှ ြမင်ြခင်း)

ဤရှုေထာင့် (၆) မျိုးကို ရှုြမင်ရာတွင် လူတိုင်း တစ်ထပ်တည်းမကျနိုင်။ “အတ္တ” က ရှုြမင်ပံုုမတူရန် တွန်းအားေပးေသာေြကာင့်ြဖစ်သည်။ သို့ေသာ်လည်း အကွာအဟနည်းပါးရန် ေကာင်းသည်။ သာမန်လူသားများအတွက် မေထာင်းသာလှေသာ်လည်း ေခါင်းေဆာင်ြကသည့်သူများ၊ ဤအြမင်ရှုေထာင့်များတွင် ဆန့်ကျင်ြကပါက...ေလာကသည် အနိဋ္ဌာရံုသို့ ေရှးရှုရသည်။

ေခါင်းေဆာင်များသည် ေလာကြကီး ဣဋ္ဌာရံုြဖစ်ရန် တာ၀န်ရှိသည်။ မျိုးဆက်ေဟာင်းတို့သည် မျိုးဆက်သစ်တို့အတွက် ေကာင်းေမွေပးရန် တာ၀န်ရှိသည်။ မျိုးဆက်ေဟာင်းတို့သည် မျိုးဆက်သစ်တို့အတွက် အာ၀ါသေကာင်း၊ ေရခံေြမခံေကာင်းများြဖင့် ရှင်သန်ခွင့်ရှိရန် ဖန်တီးေပးနိုင်ဖို့လိုသည်။

အတိတ်သူတို့ ြကိုးစားခဲ့ြကရြခင်းမှာ ပစ္စုပ္ပန်သူများအတွက်ြဖစ်သည်။ သိုု့ဆိုလှျင် ပစ္စုပ္ပန်သူတို့ ြကိုးစားရြခင်းမှာ အနာဂတ်မျိုးဆက်တို့အတွက်သာ ြဖစ်သင့်သည်။ အေမွေကာင်းတို့ကို ချန်ထားနိုင်ခဲ့ရန်သာ ရည်မှန်းချက်ြဖစ်သင့်သည်။ ဤအယူအဆကို အေြခခံရပ်တည်ချက်အြဖစ် ယံုြကည်ပါက ေအးချမ်းမှု၊ ြငိမ်းချမ်းမှု၊ အတူတကွ ပူးေပါင်းေဆာင်ရွက်မှုတို့သည် စကားအမယ်ဖွဲ့သည့် အဆင့်တွင်ပင် မရှိနိုင်ေတာ့။ သို့ေသာ်လည်း ေလာကအြမင် (၆)မျိုးမှ မှန် မမှန်၊ သင့် မသင့်၊ ေကာင်း မေကာင်း စသည်တို့ကို အများစုက ေကာင်းစွာ မခွဲြခားနိုင်ြက၊ ထို့ထက်ပို၍ ခံစားမှုရှုေထာင့်ကို ဦးစားေပးြကည့်ေသာအခါ Conflict ဟူေသာ ၀ိ၀ါဒကွဲြပားမှုများ ြကီးထွားလာြကရသည်။

“ေလာကြကီးနှင့် မျိုးဆက်သစ်တို့” ဟူေသာ ရည်မှန်းချက်ကို ဖျက်ဆီးသည့်အရာသည် အဂတိတရား (၄)ပါးလည်းြဖစ်သည်။ လူတို့ အဂတိတရား (၄)ပါးနှင့် ကင်းလွတ်ေသာအခါ Self Interest ဟူေသာ ကိုယ်ကျိုးစီးပွား ဦးစားေပးမှုကို ေဆာင်ရွက်နိုုင်ြကေတာ့၏။

(၁) ဆန္ဒာ ဂတိ (အလိုဆန္ဒေြကာင့် ေဖာက်ြပန်မှု)
(၂) ေဒါသာ ဂတိ (ေဒါသေြကာင့် ေဖာက်ြပန်မှု)
(၃) ေမာဟာ ဂတိ (အမှား-အမှန် မသိမှုေြကာင့် ေဖာက်ြပန်မှု)
(၄) ဘယာ ဂတိ (ေြကာက်ရွံ ့မှုေြကာင့် ေဖာက်ြပန်မှု)

လူသည် အတ္တ၏ သားေကာင်ြဖစ်သည်။ အတ္တနှင့်ယှဉ်၍ ေမွးဖွားလာြကသူများလည်း ြဖစ်သည်။ ေလာက၏ ပညာကိုရှာရင်း အတ္တနှင့် ပရကို မှျတစွာ ကျင့်ြကံလာြကရသည်။ ပညာနံု့သူများမှာ မှျတစွာ မကျင့်ြကံနိုင်ြက။

အနာဂတ်ကို ြကီးြကီးမားမား ဖန်တီးခွင့်ရှိြကသူများ၊ ေလာကကို သာမန်ထက်ပို၍ အလှဆင်နိုင်ြကမည့်သူများ အတ္တ-ပရ မှျတစွာရှိရန် အထူးလိုအပ်ပါသည်။


ြငိမ်းချမ်းေရးစိတ်နှင့်ေ၀းကွာသူများက "Might is Right" ဟူေသာ “အင်အားအေြခခံ” အယူအဆကို ကျင့်သံုးြကသည်။ ထို့ေြကာင့် တစ်ချိန်က ြဗိတိသှျအင်ပါယာြကီးကို ေနမ၀င်အင်ပါယာအြဖစ် ထူေထာင်ခဲ့ြကြခင်းြဖစ်သည်။ အင်အားဟူေသာ Power တစ်ရပ်ရရန် ရယူနိုင်ေသာေနရာ အများအြပားရှိသည်။ Sources Of Power ြဖစ်သည်။ ြငိမ်းချမ်းေရးစိတ်ဓာတ် အေြခခံသူများက ဤသို့ေသာပါ၀ါကို အမှန်တရားသည်သာ အင်အားဟူေသာ "Right is Might" မှ ရယူြကသည်။ ဤတွင် ေလာကြကီးသည် ဓမ္မနှင့် အဓမ္မတို့အားြပိုင်ရာ သလင်းြပင်ြဖစ်ခဲ့ရသည်။ သမိုင်းမတင်နိုင်မီေခတ်တွင်ေရာ၊ သမိုင်းတင်နိုင်သည့် ေခတ်မှာေရာ ဤအားြပိုင်မှုသည် အြမဲတေစ ရှိေနခဲ့ပါသည်။ လူတို့ ြငိမ်းချမ်းေရးစိတ်ဓာတ် မပိုင်ဆိုင်နိုင်ေသးသေရွ ့ ဆက်လက်ြဖစ်ေပါ်ေနမည့်အရာ ြဖစ်သည်။

သတ္တေလာကြကီးတစ်ခုလံုးတွင် နှစ်မျိုးသာခွဲြခားထားသည်။ “လူ”နှင့် “တိရစ္ဆာန်” ဟူ၍ြဖစ်သည်။ မေရမတွက်နိုင်ေသာ သတ္တ၀ါတို့တွင် တစ်မျိုးတည်းေသာအရာကို “လူ” ဟု တစ်တန်းထားြပီး၊ ကျန်အရာများကို တိရစ္ဆာန်ဟု သတ်မှတ်ရြခင်းမှာ “အသိပညာ” ေပါ် အေြခခံ၍ြဖစ်သည်။ အသိပညာထူးကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ေသာသူမျိုးြဖစ်၍ “လူ” ဟုု သတ်မှတ်ရြခင်း ြဖစ်သည်။ ကျန်တိရစ္ဆာန်တို့သည် “အိပ်၊ စား၊ ကာမ” ဟူေသာ ရည်ရွယ်ချက်(၃)မျိုးအတွင်းမှာသာ ရှင်သန်ြက၏။ ထို ့ထက် ပို၍ မရှိနိုင်၊ ေလာကေကာင်းကျိုးကို မသိ၊ ြငိမ်းချမ်းြခင်းကို နားမလည်၊ သူတို့ေလာကတွင် “Might is Right" ဟူေသာ အင်အားသည်သာ အဓိကြဖစ်၏။

လူတွင်ကား ထိုသို့မဟုတ်၊ “အသိထူး” ကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ြက၍ အမှားအမှန်ကို ခွဲြခားနိုင်သည်။ ေလာကကို အလှဆင်နိုင်ခွင့်လည်း ရှိသည်။ “အိပ်၊ စား၊ ကာမ” ထက်ပိုေသာ ရည်ရွယ်ချက်၊ အေတွးအြမင်များလည်း ရှိနိုင်ြကသည်။ ြငိမ်းချမ်းေရးကို နားလည်နိုင်ခွင့်ရှိသည်။ "Right is Might" သည် လူသားများအတွက် ထားလိုလှျင် ထားနိုင်ေသာ အယူအဆတစ်ရပ်ြဖစ်ေသာ်လည်း လူတို့သည် တိရစ္ဆာန်များထက် ပို၍ အတ္တြကီး၊ ေလာဘြကီး၍ အများစုက မထားခဲ့ြက၊ တိရစ္ဆာန်များက တစ်၀မ်းစားရလှျင် ေကျနပ်စိတ်ြဖင့် တင်းတိမ်နိုင်ြကေသာ်လည်း လူတို့က အတ္တစိတ်များသြဖင့် ရုပ်၀တ္ထု ချမ်းသာမှုတို့အတွက် အေတာမသတ် ေလာဘထားတတ်ြကသည်။ တိရစ္ဆာန်တို့ထက် အဆများစွာပို၍ ေဖာက်ြပန်တတ်ေသာ သတ္တ၀ါလည်းြဖစ်သည်။ ပရိယာယ်ပိုေသာ သတ္တ၀ါလည်းြဖစ်သည်။ လူတိုု့တွင် တင်းတိမ်စိတ် အလျဉ်းမရှိတတ်ြက၊ အတ္တ၊ ေလာဘတို့က ထူးေသာအသိကို တလွဲသံုးေစရန် လံှု့ေဆာ်နိုင်ေသာေြကာင့် ြဖစ်သည်။ အသိထူးရနိုင်ခွင့် ရှိြကေသာ်လည်း ပညာအြဖစ်သို့ မေြပာင်းနိုင်လှျင် လူသည် ေလာကတွင် ေြကာက်စရာ အေကာင်းဆံုး သတ္တ၀ါအြဖစ်သို့ ေရာက်ေတာ့သည်။ တချို ့က အသိတစ်ခုကို ပညာသို့ ေရာက်ြပီဟု ယူဆြကသည်။ တကယ်ပညာအြဖစ်သို့ မေရာက်ေသာအခါ အနုတ်သေဘာေဆာင်ေသာ ရလဒ်တို့ကို ရေတာ့သည်။

ြမန်မာပညာရှိတို့က ပညာတတ်မှုနှင့် ပညာရှိမှုကို ြကွက်(၄)မျိုးနှင့် ဥပမာြပုခဲ့သည်။
(၁) တွင်းတူးလျက် မေအာင်းေသာြကွက် (စာတတ်ေသာ်လည်း အမှန်မသိသူ)
(၂) ေအာင်းလျက် မတူးေသာြကွက် (စာမတတ်ေသာ်လည်း အမှန်သိသူ)
(၃) တူးလည်းတူး၊ ေအာင်းလည်း ေအာင်းေသာြကွက် (စာလည်းတတ်၊ အမှန်လည်းသိသူ)
(၄) တူးလည်းမတူး၊ ေအာင်းလည်း မေအာင်းေသာြကွက် (ဘာမှမသိ၊ ဘာမှမတတ်သူ)

ေလာကတွင် အမှားကို အမှန်ဟုထင်ြမင်၊ ခံယူထားြကေသာသူများ အများအြပားရှိသည်။ ေနာက်လိုက်ဘ၀တွင် သူတို့၏အမှားေြကာင့် ၀န်းကျင်အတွက် မေထာင်းသာလှေသာ်လည်း၊ ေခါင်းေဆာင်တို့တွင် ဤလွဲမှားေသာ အရည်အချင်း ကပ်ြငိပါက ေလာကအတွက် အန္တရာယ်ြကီးသည်။ တစ်ချိန်က ဂျာမနီမှ ဟစ်တလာ၊ အီတလီမှာ မူဆိုလီနီတို့သည် ဤမှာယွင်းေသာ အယူအဆများကို အမှန်ဟုယံုြကည်မှု ထားရှိခဲ့ြကသူများြဖစ်သည်။


အတတ်ပညာ တစ်ဟုန်ထိုး တိုးတက်လာေသာကမ္ဘာြကီးသည် လူတို့၏ အတ္တအေြခခံစိတ်ေြကာင့် မလှမပ ြဖစ်ေနရသည်။ ထိုအတ္တစိတ်များ နည်းပါးသွားပါက ပိုင်ဆိုင်ထားေသာအတတ်ပညာြဖင့် ေလာကကို ေကာင်းစွာအလှဆင်နိုင်မည်ြဖစ်ြပီး မျိုးဆက်သစ်တို့အတွက်လည်း ေကာင်းေမွကို ထားရစ်နိုင်မည်ြဖစ်သည်။

သံသရာခရီးနှင့်ယှဉ်လှျင် မျိုးဆက်တစ်ခု၏သက်တမ်းသည် ဘာမှျမရှိ၊ သို့ေသာ်လည်း မျိုးဆက်ေပါင်းများစွာတို့၏ ေကာင်းေမွ၊ ဆိုးေမွများြဖင့် ေလာကြကီး ြပံုးတစ်ခါ၊ ရယ်တစ်လှည့်ြဖင့် ရှင်သန်ေနရပါသည်။ “မင်းေကာင်း“တို့၏ လက်ထက်တွင် တိုင်းြပည်တစ်ခု သာယာ၀ေြပာခဲ့ြကရေသာ်လည်း “မင်းဆိုး“တို့လက်ထက်တွင် ေလာကြကီး မလှမပ ြဖစ်ခဲ့ြကရသည်။ ကမ္ဘာ့သမိုင်းတွင် “မင်းေကာင်း“အေရအတွက် အလွန်နည်းသည်။ ြမန်မာ့သမိုင်းတွင်လည်း “မင်းေကာင်း”အေရအတွက် လက်ချိုးေရ၍ပင်ရသည်။

လူသည်အတ္တကို သီးြခားဖိတ်ေခါ်စရာမလို၊ ေမွးစကပါလာေသာ ဖွားဖက်ေတာ်သာြဖစ်သည်။ ထိုအတ္တပါးလျေစရန် ေလာကမှရရှိေသာပညာြဖင့် သင်းသတ်ရသည်။ ထိုအတ္တ ပါးလျမှသာလှျင် ြငိမ်းချမ်းေရးစိတ်ြဖစ်၍ အများေကာင်းကျိုးအတွက် သယ်ပိုးနိုင်မည်ြဖစ်သည်။ အချို ့ကား ထိုစိတ်မျိုးရှိေသာ်လည်း ပညာမြကီးလှျင် လုပ်ခွင့်မရတတ်ြက။ အေြခခံသည် “ေစတနာ”သာြဖစ်၏။ ဒုတိယသည် “ပညာ” ြဖစ်၏။ ပညာတကယ်ြဖစ်လှျင်လည်း ေစတနာကို ြပန်လည်ေမွးဖွားနိုင်ပါသည်။ သို့ေသာ် အများစုမှာ “အတတ်”ကို “အသိ”ြဖင့် မှားယွင်းတတ်ြကသည်။ ထိုမှားေသာအသိြဖင့် ဘ၀ကိုရှင်သန်ြကသည်။ ေလာကအတွက် ဘာမှ လုပ်မေပးနိုင်ခဲ့ြက။

လူသည်၀မ်းေရးအတွက် အတ္တကိုအေြခခံလှျင် အြပစ်မဆိုသာ။ အေြခခံ စား၊ ၀တ်၊ ေနေရးအတွက် အတ္တဦးစားေပးလှျင်လည်း အြပစ်ဆိုမည့်သူ မရှိေသး။ ြပည့်စံုလံုေလာက်ေသာ အေြခအေနတစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်ြပီးေနာက် အကန့်အသတ်မရှိ၊ ပို၍ြပည့်စံုကံုလံုေသာ အေြခတစ်ခုအတွက် အတ္တကိုေရှ ့တန်းတင်လွန်းလာလှျင် ေကာင်းသည်ဟု မဆိုသာေတာ့။ တိရစ္ဆာန်တို့ထက် ပို၍ထူးကဲသည်ဟု ေြပာ၍မရ။ Maslow ၏ လူသားလုိအပ်ချက်(၇)ဆင့်တွင် အားလံုးသည် ပိုမိုြပည့်စံုေသာ ဘ၀၊ အသိအမှတ်ြပုခံလိုေသာ အေြခအေနစသည်ြဖင့်သာ အတ္တကို အေြခခံထားေြကာင်း ေတွ့ရသည်။ ေနာက်ဆံုးအဆင့်ြဖစ်ေသာ Self Actualization အဆင့်တွင်မှသာ အမှန်ကို သံုးသပ်မိေသာအဆင့် ြဖစ်လာသည်။ သို့ေသာ်လည်း အတ္တချသည်ဟုကား မဆိုသာေသး။

လူသည် အတ္တ၏သားေကာင်ြဖစ်ေသာ်လည်း၊ တစ်ဘက်က ေလာက၏သားေကာင်လည်းြဖစ်သည်။ အတ္တကိုုအေြခခံေသာ စား၊ ၀တ်၊ ေနေရးအဆင့်အတွက် မဖယ်ရှားနိုင်ြခင်းကို အြပစ်မဆိုသာေသာ်လည်း ြပည့်စံုေသာဘ၀တွင် အများအကျိုး၊ ေလာကအကျိုးအတွက် ေစာင်းငဲ့ြကည့်သင့်ပါသည်။ ေလာကြကီး ဆက်လက်တည်တံ့ရန် လူတိုင်းတွင် တာ၀န်ရှိပါသည်။ အများအတွက် စိတ်၊ ေလာကအတွက်စိတ်သည် တစ်နည်းဆိုလှျင် ြငိမ်းချမ်းေရးစိတ်ြဖစ်သည်။ ထိုစိတ်မျိုးနှင့် ေ၀းကွာလွန်းေနပါလှျင် ထိုသူသည် လူမှတစ်ပါး အြခားသတ္တ၀ါအုပ်စုများနှင့် ပို၍နီးစပ်သည့်သေဘာ ြဖစ်လာပါသည်။ လူတိုင်း ြငိမ်းချမ်းေရးစိတ် ထားသင့်သည်လည်းြဖစ်သည်။

ေဒါက်တာေနဇင်လတ်

http://www.vimuttisukha.com/search/label/Dr.%20Nay%20Zin%20Latt

Read More

ကျွန်ေတာ် လူမှုဖွံြဖိုးေရးလုပ်သား

ကျွန်ေတာ် လူမှုဖွံြဖိုးေရးလုပ်ငန်းေတွကို စတင် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်မှာ ၃နှစ်ေကျာ်၍ ၄ နှစ် နှစ်တိတိ ကိုပင် ြပည့်ေပေတာ့မည်။ အကဲ့ရဲ့ခံ အရွဲ့အေစာင်းခံကာ စိတ်မပျက်လက်မပျက် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်ကို လည်း အားရမိသည်။
အချို့ က ကျွန်ေတာ်တို့ကို ေမျာက်ြပဆန်ေတာင်းသူများ၊ ေခတ်သစ်နယ်ချဲ့ လက်ေဝခံ၊ ေဖာက်ြပန်ေရးသမား၊ ေဒါ်လာစား၊ လုပ်စားေနသူများ၊ ပရိုပိုဆယ်သမား၊ ေခတ်မှီ သူေတာင်းစား များ လို့ အမည်နာမ စံုလင်စွာြဖင့် အချို့ေသာ ဆရာ့ဆရာြကီးများက သမုတ်ြကေသာ်လည်း ကျွန်ေတာ် ဒီအလုပ်ကို စိတ်မပျက် နှစ်နှစ်ကာကာကို လုပ်ခဲ့သည်မှာ ၄ နှစ်တိတိပင် ြပည့်ေလေတာ့သည်။
ကျွန်ေတာ်လုပ်ခဲ့သည့် ၄ နှစ်တာ ကာလတွင်း ကချင်၊ကယား၊ကရင်၊ချင်း၊ရှမ်း(ေတာင်)(ေြမာက်) နှင့် မေကွး၊မန္တေလး၊ဧရာဝတီ၊စစ်တိုင်း စတဲ့စတဲ့ တိုင်းနဲ့ြပည်နယ်ေတွ က ေဝးလံေခါင်သီတဲ့ ေဒသေတွက ရွာေတွ ရွံ့ေတွဗွက်ေတွ ေပါင်လယ်ေလာက် ရှိသည့် ေနရာေတွ ြဖတ် ကျွတ်တို့ ေမျာ့တို့ ဆီ လျက်လျက် ေရာေရာကို ေသွးလှူခဲ့ ဖူးသည်။ အချိန်မှန် မအိပ်ရ မစားရတာ စကားထဲပင်တည့်မေြပာြက။ လံုးဝမအိပ် ရသည် ညများရှိသည်။ လံုးဝမစားရသည့် ေန့များရှိသည်။ ဒီလိုပင်ပန်းဆင်းရဲခံကာ လုပ်ခဲ့ြခင်းသည် တိုင်းြပည် နှင့် လူမျိုးတို့ အတွက် တိုးတက်ရာတိုးတတ်ေြကာင်း နည်းလမ်းတစ်ခုဟု ယူဆမိေသာေြကာင့် ြဖစ်သည်။ ကျွန်ေတာ်တို့သည် ေငွေြကးချမ်းသာသူများ မဟုတ် ကိုယ် ဝါဒနာပါသည့် ပရဟိတ လူမှုဖွံြဖိုးေရး လုပ်ငန်းေတွကို ကိုယ်စိတ်နဲ့ ေတွလို့ လုပ်ခဲ့ြခင်းြဖစ်သည်။
ကျွန်ေတာ်တွင် နိုင်ငံေရးစိတ်ဓာတ် နိုင်ငံေရးခံယူချက် အြပည့်အဝပင်ရှိပါတယ်။ ဒါေပမယ့် ေထာင်တန်း အကျခံနိုင်ေသာသတ္တိမျိုးမရှိ။ တိုင်းြပည်အတွက် ကိုယ့်တစ်ဘဝလံုး စွန့်လွတ် အနစ်နာခံ မရဲ။ အစိုးရ လုပ်သမျှဆန့်ကျင်၊ မဆန့်ကျင်ရင် မလုပ်ရဆိုေသာ သေဘာထားမျိုးလည်းမရှိ။ မိမိအြမင် မိမိ ယံုြကည်ချက် နှင့် ကိုက်ညီေသာ အလုပ်မို့ မိမိလုပ်မိပါသည်။ ဒါကို ေတာ်လှန်ေြပာင်းလဲေရး လုပ်တာမဟုတ် ေဖာက်ြပန်သည်ဟု ထင်လို့က ထင်ြက။
ကိုယ်ရသင်ရထိုက်ေသာ လုပ်ခ လစာမှတပါး ဂွင်ဖန်တာမျိုး၊ ေခတ်ထလို့ ကိုယ်မယံုြကည်ပဲ လုပ်ခဲ့တဲ့ လုပ်ငန်းမျိုးမရှိ၊ လုပ်ခဲ့ြပီး စိတ်ထဲ သိပ်မေတွ့လှ ဆိုရင်လည်း ထွက်ြပီး ယံုြကည်သည့် အလုပ်ကိုသာ ဆက်လုပ်ခဲ့သည်။ မည်သူက မည်သို့ပင် စွပ်စွဲပုတ်ခက် ေြပာဆိုပါေစ၊ အကုန်သိမ်းကျံုးြပီး ဝါးရင်းထုတ်ြဖင့် ရမ်းပါေစ၊ ဆဲဆိုပါေစ နကမ္မတိ မတုန်လှုပ်ေချ။ ကိုယ်ယံုြကည်ချက် ကိုယ် လက်ကိုင်ထားြပီး လုပ်စရာ ရှိသည်များ ကို လုပ်ခဲ့ပါသည်။
ကျွန်ေတာ်ကိုယ် ကျွန်ေတာ် ေမျာက်ြပဆန်ေတာင်းသူ၊ ေခတ်သစ်နယ်ချဲ့ လက်ေဝခံ၊ ေဖာက်ြပန်ေရးသမား၊ ေဒါ်လာစား၊ လုပ်စားေနသူ၊ ပရိုပိုဆယ် သမား၊ ေခတ်မှီ သူေတာင်းစား လို့ ဘယ်တုန်းက မှမထင်မှတ် ခဲ့ပါ။ တိုင်းြပည်ေကာင်းစားေအာင် တစ်ဘက်တစ်လမ်းမှ လုပ်ေနသည်ဟုပင် ထင်မိပါသည်။ယံုြကည်မိခဲ့ပါသည်။
ဤယံုြကည်သည် မှားသည်ေလာ မှန်သည်ေလာ။ မှားေနလျင် ကျွန်ေတာ်ဘဝ အဓိပ္ပာယ်မရှိေတာ့ ထိုသို့ ယံုြကည်ေသာေြကာင့် ဤသို့ လုပ်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ လုပ်တာ မှားေနလျင် ကျွန်ေတာ် ဘ၀ တန်ဖိုးမရှိေတာ့ပါ။ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ် နှင့် နိုင်ငံေရး အသိအြမင်သည် လူတမျိုးတစားတည်းက၊ တစ်ခုတည်းက အတန်းအစားတစ်ခုကပဲ ပိုင်ဆိုင်သည်ဟု ကျွန်ေတာ် မထင်မှတ်ခဲ့ပါ။ တိုင်းြပည်အတွက် ကျွန်ေတာ်တို့ထက် အဆ ရာချီေထာင်ေသာင်း ေပးဆပ် အနစ်နာခံသူများ ရှိသည်ကို ကျွန်ေတာ် သိပါသည် ထိုသူများကိုလည်း အြမဲရိုေသေလးစားေနပါသည်။ ကျွန်ေတာ်တို့မှာ ထိုသူများနှင့် ယှဥ်ရင် ခပ်ညံညံသာြဖစ်ပါသည်။ သို့ေသာ် ကျွန်ေတာ်တို့ လည်း တိုင်းြပည် ကို ချစ်ပါသည်။ တိုင်းြပည်ကို တိုးတတ်ေစချင်ပါသည်။ ဒီအတွက်လည်း တတ်နိုင်သေလာက် ြကိုးစားခဲ့ပါသည်။
လူတိုင်း ဘုရားဆုပန်ကာ ေလးသေချင်္ နှင့် ကမ္ဘာတစ်သိန်း ပါရမီ မြဖည့်စွမ်းနိုင်ပါ။ ဒုက္ကရစရိယာ မကျင့် နိုင်ပါ။ လူတိုင်း ရဟန်းေဘာင်တွင် မေနနိုင်ပါ။ ဘုရားဆုမပန်သူတိုင်း လည်း ပဗ္ဗဇိတ ရဟန်းြပုကာ ရဟန်းေဘာင် သူမေနနိုင်သူတိုင်း ဗုဒ္ဓဘာသာ မဟုတ်။ တက္ကဒွန်များြဖစ်သည်၊ ေဒဝဒတ်အနွယ်များြဖစ်သည် ဟု မယူဆသင့်ပါ။ ဥပသကာ ဥပသကီဘဝနှင့် ေလာကီ ေလာကုတ် အလုပ် နှစ်လုပ် လုပ်ေနသူများ လည်း ဤေလာကတွင် ရှိသင့်ေသးသည် မဟုတ်ေလာ။ သူတို့သည် လူေကာင်းြကီး မြဖစ်ရင် ေတာင်မှ လူဆိုးြကီးများမဟုတ်၊ သာသနာ့ ရန်စွယ်ဆူးေညာင့်များ မဟုတ်၊ အေထာက်အပံများသာြဖစ်သည်။ ရဟန်းမဝတ်ရေကာင်းလား ဘုရားဆုမပန်ရေကာင်းလား အြပစ်ေြပာစရာမလို။
ထိုသို့ပင် တိုင်းြပည်ကို ချစ်ရာတွင် နိုင်ငံေရးနည်းလမ်းတစ်ခု ကိုသာသံုးမှ ချစ်ရာေရာက်သည် မဟုတ် အြခားနည်းလမ်းများြဖင့်လည်း တိုင်းြပည်ကို ချစ်၍ ရသည်။ တိုင်းြပည် တိုးတတ်ေရး၊လွတ်ေြမာက်ေရး အတွက် အေထာက်အကူြပုနိုင်သည်။ လူမှုဖွံြဖိုေရး လုပ်ငန်းသည် လည်း တိုင်းြပည်တိုးတတ်ေရး၊ တိုင်းြပည် လွတ်ေြမာက်ေရးအတွက် အကူအညီအေထာက်အပံြပုမည်ဟု ထင်ြမင်မိပါသည်။
P.S: လူမှုေရးလုပ်ေတွ လုပ်ြဖစ်ခဲ့တာ ၄ နှစ်ေကျာ်ြကာခဲ့ြပီ ဒီအတွက် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ေကျနပ်သည် အားရမိသည်။ အခုလည်း လုပ်ေနသည် ေနာင်လည်း လုပ်ေနအံုးမယ် ြဖစ်ပါသည်။ ၄ နှစ်ြပည့် ခဲ့တဲ့ အထိမ်း အမှတ်နဲ့ ဒီပိုစ့်ေလးကို ေရးြဖစ်ပါသည်။ မည်သူကိုမှ မရည်ရွယ်ပါ

Read More

မေြကာက်တရား

ဗုဒ္ဓြမတ်စွာဘုရားရှင် ကုိယ်ေတာ်ြမတ်ြကီးဟာ အမှန်တရား(ဓမ္မ)နှင့် ယှဉ်လှျင် အမှား မတရား(အဓမ္မ)ကုိ တုန်းလှန်ဖယ်ထုတ်ြပီး အမှန်တရားဓမ္မဘက်မှ ရပ်တည််သည်ဟု ေဟာြကားခဲ့သည် ြဖစ်သလုိ ကုိယ်ေတာ် တုိင်လည်း လက်ေတွ့ကျင့်ေဆာင် လမ်းြပခဲ့ပါတယ်။ ဗုဒ္ဓြမတ်စွာဘုရားရှင် ကုိယ်ေတာ်ြမတ်ြကီး လက်ေတွ့ကျင့်ေဆာင်လမ်းြပခဲ့တာဟာ သိဒ္ဒိတ္တ မင်းသားဘ၀မှ ဗုဒ္ဓအြဖစ်ေရာက်ေတာ်မှုတုန်းကမှမဟုတ် နုစဉ်အခါအေလာင်းေတာ်ဘ၀တည်းက ြမတ်စွာဘုရား ရှင် သည် တရားမှျတမှုကုိ ြမတ်နုိးသည် တရားမှျတမှုကုိ လုိလားသည် တရားမှျတတဲ့ ဘက်မှ ေလးေသေချင်္ နှင့် ကမ္ဘာတစ်သိန်းပတ်လုံး ကျင့်ေဆာင်ခဲ့တာ အားလုံးအသိပင်။ သုိ့ေသာ် ဗုဒ္ဓစကား(ဓမ္မ) ယုံြကည် လုိက်နာ ြကသည့် ကျွနု်ပ်တုိ့ေကာ ယေန့ြဖစ်ေပါ်ေနေသာ ြဖစ်ေနြကေသာ မတရားမှုများ အဓမ္မမှု များကုိ ဘာေြကာင့် လက်ပုိက် ြကည့်ေနပါသနည်း ေြကာက်လုိ့လား မြမင်လုိ့ လားမသိလုိ့လား မြကည့်လုိ့လား?????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????ယေန့ ေနရာအနုံအြပားတွင် ေတွ့ေနရေသာ မတရားမှုများကုိ သိလုိက သင်သိနုိင်တယ် ြကည့်လုိ့က သင် ြကည့်နုိင်ပါတယ် သင်် ြမင်လုိက ြမင်နုိင်ပါတယ်။ မတရားမှုများကုိ မြမင်လုိ မေတွ့လုိ မြကည့်လုိ ပါက သင်သေဘာသာ။ ကုိယ်ကုိယ်တုိင် မတရားမှု မြပုရင် ြပီးတာပဲလုိ့ သင်ထင်လား သင်ကုိယ်တုိင် မတရားမှု မဟုတ်ဘူး ဆုိယုံြဖင့် သီလ လုံမည်ထင်သေလာ။ သင်မြပုေသာ မတရားမှုဟာ သင်ဆီံ ကူးစက်လာမည် ဆုိရင်ေကာ မတရားမှုဟာ AIDS TB တုိ့ထက်ဆုိး၀ါးြပီး ကူးစက်လွယ်တဲ့ ေရာဂါ တမျုိးဆုိရင်ေကာ ကျွနု်ပ်တုိ့ လူေဘာင်အဖွဲ့အစည်းထဲ ကူးစက်သွားမည် ဆုိရင်ေကာ။ သင်ကုိယ်တုိင် မတရားမှုကုိ မကျင့်လဲ မကျင့် တားစီး ဖယ်ရှားမှ သင်ေနတဲ့ လူေဘာင်ေလာက သာယာလာမည်။ သင်ေနတဲ့ လူေဘာင်ေလာက လူပတ်၀န်းကျင် က အရာအားလုံး မတရားမှု ြကီးစုိးမှာကုိ ဘဇာေြကာင့် သင်လက်ပုိက်ြကည့်ေနပါသနည်း။ကျွနု်ပ်တုိ့ ပတ်၀န်းကျင်က လူအချင်းချင်း နုိပ်စက်ြခင်းေတွ၊ အားြကီးသူက အားနည်းသူကုိ နုိင်ထက်စီးနင်း ြပုမှုေတွ၊ လူအချင်းချင်း သတ်ြဖတ်မှုေတွ၊ အားလုံးပုိင်ဆုိင်တဲ့ သဘာ၀သံယံဇာတေတွကုိ လူပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး တစ်စုတစ်ဖွဲ့က ပုိင်ဆုိင်ြပီး ေခါင်းပုံြဖတ်မှုေတွ၊ လုပ်နုိင်ခွင့် လုပ်ပုိင်ခွင့်ေတွကုိ အလွဲသုံးစားြပုသူေတွ၊ အိတ်ေဖာင်းေပမ့ဲ စိတ်မေြပာင်းလူေတွ၊ ေနြမဲ ခုိးြမဲ ဆုိးြမဲ ေပြမဲသူေတွ၊ အေယာက် ၂၀ စာ အဆင်ေြပဖုိ့ အေယာက် ၈၀ စေတးခံရတာေတွ၊ မညီမှျမှုေတွ၊ မမှျတမှုေတွ၊ မတရားမှုေတွ သင်ပတ်၀န်းကျင်ေကာ ကုိယ်ပတ်၀န်းကျင်ေကာ အားလုံးပတ်၀န်းကျင်မှာ ြဖစ်ေပါ်ေနတာကုိ သိလျက် ကျွနု်ပ်တုိ့ ဒီအတုိင်း လက်ပုိက်ြကည်ေနေတာ့မှာလား……………………………………….ေြပာပါ။ကျွနု်ပ်တုိ့ သံသရာကုိ ဘယ်အချိန်က စလှည့်လည်ခဲ့ သည်မသိ ဘ၀ေပါင်းဆုိတာ အနတ္တ သတ္တ၀ါေပါင်း ဆုိတာလည်း အနတ္တ တစ်ဘ၀ြပီး တစ်ဘ၀ တစ်ြဖစ်ြပီး တစ်ပျက် တစ်ြဖစ်တစ်ပျက် မြပတ် လှည့်လည်ခဲ့တာ မထူးေတာ့ပါ။ သင်အခုရထားတဲ့ ဘ၀မှာ ေလာကေကာင်းကျုိးေဆာင်ရွတ်ြပီး အဓမ္မကုိ ရဲရဲြကီး ေတာ်လှန်၀ံေသာ ဓမ္မဘက်ေတာ်သားတစ်ေယာက် ြဖစ်ြပီလား တကုိယ်ေရစာ မိသားတစ်စုစာ ၀န်ေလာက် ထမ်းြပီး ေလာကထဲ က ထွက်ခွာသွားမလား သွားနုိင်ပါတယ် သင်သေဘာသာ သင်ေနာက် မျုိးဆက်ကုိ မတရားမှု ေတွနဲ့ ြကီးြပင်းေစမလား။ေလာကဟာ ဓမ္မ နဲ့ အဓမ္မ စစ်ခင်းရာ ေနရာ ဓမ္မတာ အရ ဓမ္မ နှင့် အဓမ္မ ဆုိ ဓမ္မ နုိင်ြမဲသာဓမ္မသာြကီးစုိးြမဲသာ။ သုိ့ေသာ် အဓမ္မြကီးစုိးတဲ့ အချိန်ကာလ အဓမ္မ နုိင်တဲ့ ကာလေတွ ရှိပါတယ်။ ဒီကာလမျုိးေတွ မှာ အဓမ္မကုိ ဓမ္မ လုိ့ အချုိ့ လူေတွက ဆုိတတ်ြကတယ်။ အဓမ္မမှု မြပုရင် လူရာမ၀င် မြကီးပွား မချမ်းသာ ေတာ့တဲ့ ကာလေတွ ေရာက်လာခဲ့ရင် ကျွနု်ပ်တုိ့ ဓမ္မဘက် လုိက်ြကမလား အဓမ္မ ဘက် လုိက်ြကမလား။ ဒီအချိန်မျုိးမှာ ဓမ္မဘက်ေတာ်သားေတွဟာ ထိခုိက်ပွန်းရှ နာကျင်ရ့လိမ့်မယ် မေြကာက်နဲ့ ဓမ္မအတွက် အသက်ေပးရရင် ေပးရနုိင်တယ်၊ ဘ၀ေပးရင် ေပးရနုိင်တယ်၊ သံသရာတစ်စိတ်တပုိင်း ြဖစ်ြဖစ်လည်းဆုံးရှုံးနုိင်တယ်။ ဓမ္မအားနည်း ချိန်၊ အဓမ္မြကီးစုိးချိန်၊ မတရားမှုေတွ ဟာ တရားဥပေဒြဖစ်ချိန်၊ အဓမ္မဟာ ဓမ္မ ြဖစ်ချိန်၊ မုိးခါးေရ ေသာက်ချိန် ဒီလုိအချိန်ေတွ မှာ ငါတုိ့ေတွ တရားမှျတမှုကုိ ရှာေဖွရမယ် ဒါကုိ ြပုစုပျုိးေထာင်ရမယ်။ တရာမှျတစွာနဲ့ ေနထုိင်ကျင့်သုံးမယ်။ မတရားမှုေတွက ေပါက်ဖွားလာခဲ့ တရားဥပေဒကုိ ဆန့်ကျင်မယ်။ ဓမ္မဘက်ေတာ်သားေတွပီပီ ဓမ္မဘက်မှ ရပ်တည်ကာ ဓမ္မကုိ ကာကွယ်ြပီး အဓမ္မကုိ ဆန်ကျင်ြကမယ်။ ဒီအတွက် သင်ေပးဆပ်ရမဲ့ အဖုိးအခေတာြကီးလှတယ်။ အသက် ဘ၀ ကုိ လူတုိင်းခင်တွယ်ြကတယ် နှေမျာြကတယ် ေသမှာ လူတုိင်းေြကာက် ြကတယ် ကျမ်းစာများမှာ ေသမှာ မေြကာက်သူေတွဟာ ရဟန္တာ၊ဆင်အာဇာနည်၊ြမင်းအာဇာနည်တုိ့ သာရှိတယ်လုိ့ ြကားဖူးပါတယ်။ ရဟန္တာက လူဘ၀ အသက်တုိ့ ခင်တွယ်မှုက လွတ်ေြမာက်သွားလုိ့မေြကာက်၊ ဆင်ြမင်းတုိ့ ကေတာ့ ရဲ လုိ့ မေြကာက် သူတုိ့ မေြကာက်ြခင်းမှာ အသိဉာဏ်မပါ။ ငါတုိ့သည် ရဟန္တာမဟုတ် ဆင်ြမင်း အာဇာနည်များမဟုတ် ဒါေြကာင့် ေသမှာေြကာက်သည် ဒီဘ၀ေလး ဒီအသက်ေလးကုိ နှေမျာလှသည်။ ပုထုဇဉ် လူတိုိင်း ေသမှာကုိ ေြကာက်သည်ပင်။ သုိ့ေသာ် ေသရမှာေြကာက်စိတ်ထက် ြကီးြမတ်ေသာ စိတ်ဓာတ်အေြကာင်းတရားများေဖာ်ထုတ်နုိ်င်ရင် မေြကာက်ေတာ့။ ထုိအရာကား အမှန်တရား(ဓမ္မ) နှင့် အမှန်တရားကိုိ ချစ်ြမတ်နုိးတာပဲြဖစ်တယ်။အမှန်တရားဘက်က ရဲရဲြကီး ရပ်တည်လုိက်ပါေတာ့အမှန်တရားဘက်ကေန တုိက်ပွဲ၀င်ပါေတာ့အမှန်တရားကုိ လူေတွသိေအာင် ြဖန့်ေ၀ပါေတာ့အမှန်တရားပွားစီးေအာင် ကျင့်ေဆာင်ပါေတာ့သင့်မျုိးဆက်သစ် အတွက် တရားမှျတြပီးေအးြငိ်မ်းတဲ့ ေလာကကုိ အေမွ ထားရစ်ရေအာင် ဒီလုိလုပ်ဖုိ့ အဆင်သင့် မြဖစ်ေသးဘူးဆုိ်ရင်လည်း အဓမ္မကုိ မိသားစုေြကာင့်၊ကုိယ်ဘ၀ကုိယ် နုေမျာေသာ ေြကာင့်၊ အေြခအေနအေြကာင်းေြကာင်းေြကာင့် ဓမ္မဘက်ေတာ်သားြဖစ်လျက် အဓမ္မကုိ လက်ခံေနရရင် လည်း မပူပါနဲ့ အဓမ္မကုိ လက်မခံဘူး မေထာက်ခံဘူး ကန်ကွက်တယ် ဆန့်ကျင်တယ် လုိ့ နှုတ်ကေြပာမရ ရင် သင် စိတ် နှလုံးသားထဲက ြမည်တမ်းလုိက်စမ်းပါ။ သင်စိတ်ကုိယ် ဘယ်သူမှ မသတ်နုိင်၊ ဘယ်သူမှ မဖမ်းချုပ်နုိင်၊ ဘယ်သူမှ အမိန့် မေပးနုိင်ပါ။ စိတ်ထဲကသာ ြမည်တမ်းလုိက် စမ်းပါ။ ငါ မတရားမှုကုိ လက်မခံဘူး မေထာက်ခံဘူး ၊ဆန်ကျင်တယ် ေတာ်လှန်လုိ့ ရဲရဲြကီး စိတ်ထဲက ေရရွတ် လုိက်ပါေမ လ က သူငယ်ချင်းများအတွက်

Read More

Participatory Rural Appraisal

PRA ဘာလဲPRA ဆုိတာ အတုိေကာက်ပါ ဖွံြဖုိးေရးေလာကထဲက လူေတွကေတာ့ PRA ဆုိရင်တန်းသိြကသဗျ။ အရှည်ကေတာ့ Participatory Rural Appraisal ြမန်မာလုိြပန်ရင် ေကျးလက်ေဒသပါ၀င်ေရာယှက်ေဆာင်ရွက် မှုဆုိင်ရာ ေလ့လာဆန်းစစ်မှုလုိ့ တုိက်ရုိက် အဓိပ္ပာယ်ရတယ်။ ဆရာတစ်ေယာက်ကေတာ့ သိြမင်ခံစား လက်ေတ့ွလှုပ်ရှား နည်းစဉ်လုိေြပာဖူးပါတယ်။ PRA နည်းလမ်းကုိ ၁၉၈၈ခုနစ် ကင်ညာနုိင်ငံမှာ National Environment Resources and Clark University,USA က စတင်အသုံးြပုတယ်လုိ သိရပါတယ်။ ေနာက်ပုိင်းမှာ ရပ်ေကျးလူထုရဲ့ ဖွံြဖုိးရန်အလုပ်ကုိ ရပ်ေကျးလူထုက လူေတွလုပ်မှသာ ေရရှည်ဖွံြဖုိးနုိင်မယ်လုိ့ အေတာ်အများယုံြကည်လာြကတယ်။ ၁၉၉၄ခုနှစ်ေနာက်ပုိင်းမှာ ဖွံြဖုိးမှုနည်းတဲ့နုိင်ငံေတွမှာ PRA Training Workshop များကုိပုိမုိအားေပး ြပုလုပ်လာတာနဲ့ အမှျ PRA ဆုိတဲ့အသုံးအနှုန်းလည်း ဖွံြဖုိးေရးအလုပ် လုပ်တဲ့သူေတွြကားမှာ ေရပန်းစားခဲ့ပါတယ်။ PRAဆုိတာက ေဒသတစ်ခုရဲ့ြပဿနာ လုိအပ်ချက် ေတွကုိသိဖုိ့ ေဒသခံေတွက တတ်ြကွြကွပါ၀င် ေဆွးေနွးြပီး ရလာတဲ့ အေြဖေတွကုိ စီစစ်ေ၀ဖန်သုံးသပ်ေသာ ပညာရပ်တစ်ခုြဖစ်ပါတယ်။ ရှင်းရှင်းေြပာရရင် ရပ်ေကျးလူထုရဲ့ ကိစ္စကုိ ရပ်ေကျးလူထုကလူေတွ ကုိယ်တုိင်သိ ကုိုယ်တုိင်လုပ်ဖုိ့ပဲ။ ထပ်ေြပာရရင် လူထုကုိ စွမ်းေဆာင်ရည်ြမင့်ေပးြပီး စွမ်းေဆာင်နုိင်ခွင့်ေပးဖုိ့ပဲ။ တုိက်တုိက်ဆုိင်ဆုိင် ကျွန်ေတာ်သုံးေနတဲ့ Acer ကွန်ြပုတာရဲ့ေဆာင်ပုဒ်က PRA ရဲ့ အနှစ်သာရပဲ သိတယ်မဟုတ်လား Empowering People ေလ။ဒီလုိ ေဒသခံ လူထုများကုိယ်တုိင်သိြမင်၊နုိးြကား၊တက်ြကွ ပါ၀င်ဦးေဆာင်လာမှု ကုိြမင့်တင်ေပးြပီး ဆင်းရဲြခင်းဒုက္ခြပဿနာများ၊ တကယ်ြပဿနာဇစ်ြမစ်များကုိ ေြဖရှင်းနုိင်မယ့် နည်းလမ်းများကုိေဖာ်ထုတ်နုိင်ြပီး စီမံကိန်းချမှတ် လာနုိင်သည့်အထိ ကူညီေပးတဲ့ လူမှုသရုပ်ခွဲေလ့လာ ဆန်းစစ်လုပ်ေဆာင်မှု နည်းစနစ်တစ်ခုပဲြဖစ်ပါတယ်။

Read More

ဖွံြဖိုးေရး

ေဒသဖွံ့ြဖိုးေရးအတွက် စီမံကိန်းေရးဆွဲရာတွင်ြဖစ်ေစ၊ စီမံကိန်း၏ လုပ်ငန်းေဆာင်ရွက်ချက် များကို စိစစ်သံုးသပ်ရာတွင်ြဖစ်ေစ၊ စီမံကိန်း၏ အကျုိးသက်ေရာက်မှုကို အကဲြဖတ်သံုးသပ်ရာတွင် ြဖစ်ေစ စီမံကိန်းဝန်ထမ်းများနှင့် ေဒသခံများ ပူးေပါင်းေဆာင်ရွက်ရပါသည်။ ဤသို့ပူးေပါင်း ေဆာင်ရွက် နိုင်ေရး အတွက် Participatory Rural Appraisal နည်းလမ်းများကို အသံုးြပု ြကပါသည်။ ဤလမ်းညွှန်စာအုပ်သည် PRA နည်းလမ်းများကို အသံုးြပု၍ ေဒသတစ်ခု၏ ဖွံ့ြဖိုး တိုးတက်ေရး အတွက် အားသာချက်များ၊ အားနည်းချက်များ၊ ြပဿနာများ ၊ အခက်အခဲများ၊ လိုအပ်ချက်များ၊ အခွင့်အလမ်းများကို ေဒသခံများနှင့် ပူးေပါင်းေဖာ်ထုတ်နိုင်ရန် ေရးသားေ၀မှျေဖာက်သည်ချ ြခင်းြဖစ်ပါသည်။ ေဒသတစ်ခု၏ ဖွံ့ြဖိုးတိုးတက်ေရးအတွက် စီမံကိန်းတစ်ရပ်ကို အေကာင်အထည်ေဖာ် ေဆာင်ရွက်ရာတွင် ေအာက်ေဖာ်ြပပါ နည်းလမ်းသံုးရပ်ြဖင့် ချဉ်းကပ်ေလ့ရိှပါသည်။
• လူမှုစီးပွားေရး (Socio - economic)
• လူမှုလိင်၊ကျားမညီမှျမှု (Gender)
• ပူးေပါင်းေဆာင်ရွက်ြခင်း (Participation)
1.1. လူမှုစီးပွားေရး (Socio - economic)
လူမှုစီးပွားေရးဟူေသာ စကားရပ်တွင် ေဒသ၏ေရေြမရာသီဥတုများ သဘာဝေပါက်ပင်များ၊ သစ်ေတာများ ၊ သီးနှံများစသည့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အချက်အလက်များ (environmental pattern) ၊ လယ်ယာလုပ်ငန်းများ ေရာင်းဝယ်ေဖာက်ကားေရးလုပ်ငန်းများ၊ ဝင်ေငွအခွင့်အလမ်း တိုးပွားေရးအတွက် ဦးတည်ေဆာင်ရွက်ေသာလုပ်ငန်းများ စသည့် စီးပွားေရးဆိုင်ရာ အချက်အလက် များ (economic pattern)၊ ရိုးရာယဉ်ေကျးမှုများ၊ ဓေလ့ထံုးစံများ၊ မိရိုးဖလာ ကိုးကွယ် ယံုြကည်မှုများစသည့် လူမှုေရးဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ (Social pattern) ၊ ေဒသအတွင်း ဖွံ့ြဖိုးတိုးတက်ေရး အတွက် ေဆာင်ရွက် ေနြကေသာ အဖွဲ့အစည်းများြဖစ်သည့် လူမှုေရး အဖွဲ့အစည်းများ၏ အချင်းချင်းဆက်နွယ်မှုကို ေလ့လာြခင်း (Institutional pattern) တို့ အကျုံးဝင်ပါသည်။

1.3 Development Context
ဖွံ့ြဖိုးတိုးတက်ေရးအေြကာင်းအရာ (Development Context) ဆိုသည်မှာ ေဒသတစ်ခု၏ ဖွံ့ြဖိုး တိုးတက်ေရးအတွက် အဟန့်အတားြပုေနေသာ (သို့မဟုတ်) ပံ့ပိုးေနေသာ အချက်အလက်များ ြဖစ်သည့် သဘာဝပတ် ဝန်းကျင်၊ စီးပွားေရး၊ လူမှုေရးနှင့် အဖွဲ့အစည်းများဆိုင်ရာ အေြခအေနများကို ေလ့လာသံုးသပ်ြခင်းြဖစ်ပါသည်။ ယင်းသို့ေလ့လာသံုးသပ်ရာတွင် ေဒသ၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် စီးပွားေရး၊ လူမှုေရးနှင့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ေအာက်ေဖာ်ြပပါ အညွန််းကိန်းများကို အသံုးြပုရေလ့ရိှပါသည်။ - သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် စီးပွားေရး၊ လူမှုေရးနှင့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အေရးြကီးေသာ Pattern များ - ယင်းေဒသတစ်ခု၏ Pattern များသည် Macro( နုိင်ငံ) အဆင့်နှင့် ဆက်စပ်ေနမှု- ပိုမိုေကာင်းမွန်လာသည့်အချက်များ - ပိုမိုဆိုးဝါးလာသည့်အချက်များ
1.4. ဘာေတွေလ့လာမလဲ
သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်
- ေရ
- ေြမ
- ရာသီဥတု
- သဘာဝေပါက်ပင်များ၊
- သစ်ေတာများ ၊
- သီးနှံများ
- ေြမဆီလွှာတိုက်စားမှု၊
- ေရရရိှမှု ၊
- သစ်ေတာဖံုးလွှမ်းမှု
စီးပွားေရး
- လယ်ယာလုပ်ငန်းများ
- ေရာင်းဝယ်ေဖာက်ကားေရးလုပ်ငန်းများ
- အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း၊
- ဝင်ေင
ွ- အသံုးစရိတ်၊
- ေနထိုင်စားေသာက်မှုစရိတ်
လူမှုေရး
- ရိုးရာယဉ်ေကျးမှုများ၊
- ဓေလ့ထံုးစံများ၊
- မိရိုးဖလာ ကိုးကွယ် ယံုြကည်မှုများ
- ပညာေရး၊
- ကျန်းမာေရး

အဖွဲ့အစည်း
- ေတာင်သူလယ်သမားအဖွဲ့အစည်း
- အမျုိးသမီးအဖွဲ့
- ကာလသားအဖွဲ့ ၊
- လူငယ်အဖွဲ့၊
- ဌာနဆိုင်ရာ
- NGO (အစုိးရမဟုတ်သည့် အဖွဲ့စည်းများ)
- GONGO (အစုိးရက ဖွဲ့စည်းေပးထားေသာ အစုိးရမဟုတ်သည်အဖွဲ့ အစည်းများ)

1.5. ဘာေမးခွန်းေတွေမးဖို့လိုမလဲ
- ေဒသဖွံ့ြဖိုးတိုးတက်ဖို့အတွက် ဘာအဟန့်အတားေတွရိှသလဲ
- ေဒသဖွံ့ြဖိုးတိုးတက်ဖို့အတွက် ဘာေတွက အေြခအေနေပးသလ
ဲ- လူဦးေရကဘယ်လိုလဲ ၊ များေနလား၊ နည်းေနလား၊ မှျတရဲ့လား
- အဖွဲ့အစည်းေတွရိှတဲ့အတွက် ဘယ်လိုကူညီပံ့ပိုးမှုေတွရသလဲ
- အဖွဲ့အစည်းေတွေြကာင့် ဘာေတွအဟန့်အတားြဖစ်သလ
ဲ- သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ရယ်၊ လူမှုေရး၊ စီးပွားေရးရယ်၊ အဖွဲ့အစည်းေတွရယ် ဘယ်လိုဆက်နွယ်မှု ရိှသလ
ဲ- ေဒသရဲ့သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်၊ စီးပွားေရး၊ လူမှုေရးနဲ့အဖွဲ့အစည်းေတွအေပါ် ေဒသေတွရဲ့ ယဉ်ေကျးမှု ဓေလ့ထံုးစံေတွက ဘယ်လိုလွှမ်းမိုးထားသလဲ

Read More

ဘာသာတရားနဲ့ ယဉ်ေကျးမူ

ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ တုိင်းရင်းသားဓေလ့ ထုံးစံေတွကုိ ကွဲကွဲြပားြပားသိသင်ပါ့တယ်။ ကျွန်ေတတာ်တုိ့ ြမန်မာဓေလ့ ထုံးလမ်းအစဉ်လာ အေတာ်အများက ဗုဒ္ဓရဲ့အဆုံးအမေတွအေပါ်မှုတည်ေနြကပါတယ်။ တချုိ့ ြမန်မာဓေလ့ များကုိ လည်းဗုဒ္ဓဘာသာအယူအဆအြဖင့် ေရာေထွးတက်ြကတယ်။ဒီအေြကာင်းနဲ့ ပတ်သက်ြပီး သူငယ်ချင်းတစ်ေယာက်နဲ့ စကားဆက်မိရင်းေြပာြဖစ်ြကတယ်။ သူက ၀ါတွင်း အိမ်မေြပာင်းရတာ အိမ်ေထာင်ြပုလုိ့ မရတာေတွက လုံး၀အဓိပ္ပာယ်မရှိတဲ့ အေြကာင်းသူကစေြပာပါတယ်။ ၀ါတွင်းဆုိတာ ရဟန်းသံဃာေတွအတွက်ပဲ ဗုဒ္ဓပညတ်ခဲ့တာ လူေတွမပါဘူးေပါ့ လူေတွကသက်သက် အရှုးထတာလုိ့ သူကြပင်းြပင်းထန်ထန်ကုိေြပာတယ်။ ြပင်းထန်မှာေပါ့ သူ့ေကာင်မေလးနဲ့ လက်ထက်ဖုိ့ ၃လေတာင်ေစာင့်ေနရတာကုိး ဟီး…ဟီး။သူေြပာသွားတာကုိ ကျွန်ေတာ်လက်ခံပါတယ် ဒါေပမယ့် ၀ါတွင်းအိမ်ေထာင်မြပုရဘူး အိမ်မေြပာင်းရဘူး အိမ်မေဆာက်ရဘူးဆုိတာ ဗုဒ္ဓအဆုံးအမနဲ့မ သက်ဆုိင်ေပမဲ့ ေရှးကကျွန်ေတာ်တုိ့ဘုိးဘွားေတွက အားအား ယားယား ေြပာသွားခဲ့တာမဟုတ်ပါဘူး။ ယဉ်ေကျးမှု culture ဆုိတဲ့ စကားဟာ စုိက်ပျုိုးတယ်ဆုိတဲ့ cultivate ဆုိတဲ့စကားလုံးက ဆင်းသက်လာတယ်လုိ့ ဆရာေြပာြပတာြကား ဘူးပါတယ်။ ကျွန်ေတာ်တုိ့နုိင်ငံဟာ စုိက်ပျုိးေရး အေြခခံနုိင်ငံတစ်ခုပါ။ ရုိးရာယဉ်ေကျးမှု အေတာ်အများဟာ စုိက်ပျုိးေရး ကုိအေြခခံပါတယ်။ ၀ါတွင်း၃လ ကာလဟာ မုိးရာသီပါ ေတာင်သူ လယ်သမား ေတွ လယ်ထဲဆင်း စပါးစုိက်ေနရတဲ့ အချိန် အလုပ်များတဲ့ အချိန် ေနာက်သစ်၀ါးပင်ေတွ စတင်ေပါက်ေရာက်တဲ့ အချိန် ဆုိေတာ့ အဲဒီချိန်မှာ စပါးမေပါ်ေတွ ေငွမရှိ၊ သစ်၀ါးေတွ မြကီးထွားေသးေတာ့ အိမ်ေဆာက်ဖုိ့ ပစ္စည်းရှားပါး၊ လယ်ယာအလုပ်ေတွ လုပ်ေနရေတာ့ မအားလပ် ဒါေြကာင့် ၀ါတွင်းကာလမှာ အိမ်ေထာင်မြပုဖုိ့ အိမ်သစ်မေဆာက်ဖုိ့ ေရှးလူြကီးသူမ ကျွန်ေတာ်တုိ့ ဘုိးဘွားေတွကေြပာခဲ့တာလုိ့ စဉ်းစားြကည်ရင် ဟုတ်တုတ်တုတ်ရှိသားဗျ။ ၀ါးေတွက မုိးတွင်းမှအသစ်ြပန်ေပါက်တာဆုိေတာ့ အဲဒီအချိန်ခုတ်ရင် သစ်ေတာ ြပုန်းကုန်မှာေပါ့ ဘယ်ေလာက် သဘာ၀ပတ်၀န်းကျင်အတွက် ဆီေလှျာ်လုိက်သလဲဗျာ။ ဒါေြကာင့် လည်း ဆရာြကီးဒါ၀င်က ယဉ်ေကျးမှုဆုိတာ Natural Selection သဘာ၀ကေရွှးချယ်ေပးထားတယ်လုိ့ ဆုိခဲ့တာေပါ့။ေနာက်ဆုံးေြပာချင်တာကေတာ့ဗျာ ကျွန်ေတာ်တုိ့ ဘုိးဘွားေတွလက်ဆင့်ကမ်းခဲ့တဲ့ ဓေလ့ထုံးစံေတွကုိ မျက်စီမှိတ် မပစ်ြပယ်သင့်သလုိ မျက်စီပိတ်လည်း မယုံြကည်သင့်ပါဘူး ဘာေြကာင့်ဒီလုိြဖစ်တာလဲ ဘာေြကာင့်ေြပာခဲ့တာလဲ ဘာေြကာင့် ကျွန်တာ်တုိ့လက်ခံကျင့်သုံးေနရတာလဲ စဉ်းစားသင့်ပါတယ်။ ကျွန်ေတာ်လည်း သူငယ်ချင်းတစ်ေယာက်နဲ့ စကားေြပာရင်းနဲ့ အေတွးစတစ်ခုေပါ်လာလုိ့ ဆွဲထုတ်မိ သွားတာပါ။ ကျွန်ေတာ်ေြပာတာ အမှန်လုိ့မဆုိလုိပါဘူး ေတွးေတာစရာတစ်ခုရရင်ပဲေကျနပ်ပါတယ်။ လွတ်လပ်စွာကွဲလွဲခွင့်ရှိသည်။

Read More

ဖွံ့ြဖိုးေရးဆိုသည်မှာ

၉၅၀ ခုနှစ်များမှ စ၍ စီးပွားေရးဖွံ့ြဖိုးရန်နှင့် အြပုသေဘာေဆာင်ေသာ လူမှုေြပာင်းလဲမှုများ ြဖစ်ေပါ်လာေစရန်အလို့ငှာ ဖွံ့ြဖိုးေရးေအဂျင်စီများနှင့် ဖွံ့ြဖိုးေရးအစီအမံများ အြပိုင်းအရိုင်း ေပါ်ေပါက်လာခဲ့ြကပါတယ်။ မွန်ြမတ်ေသာ ရည်မှန်းချက်များထားကာ ြကိုးစားအားထုတ်ခဲ့ေသာ်လဲ ဒီေအဂျင်စီများရဲ. ဆင်းရဲမွဲေတမှု တိုက်ဖျက်ေရးမှာ မေအာင်မြမင် ြဖစ်ခဲ့ရတယ်။ဒီကာလအတွင်း ဖွံ့ြဖိုးေရးနှင့်ဆိုင်ေသာ ေလ့လာမှုနယ်ပယ်ေတွမှာ သီအိုရီေပါင်းများစွာ ေပါ်ေပါက်ခဲ့ြပီး ၎င်းသီအိုရီ တစ်ခုစီတိုင်းမှာလဲ ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ရှုြမင်မှုများ၊ အေြကာင်းြပချက်များ အသီးသီးရှိြကတယ်။ ယေန့အချိန်ထိ အသံုးဝင်၊ အသံုးြပုေနြကသည့် အေြခခံသည်အိုရီ တစ်ချို့ကို ေဆွးေနွးရေအာင််။ ထိုမျှမက လူသား၊ စီးပွားေရး၊ နိုင်ငံေရးနှင့် လူမှုဖွံ့ြဖိုးေရးဆိုတာ ယေန့အချိန်အခါအတွက် ဘယ်လို အဓိပ္ပာယ်သက်ေရာက်လဲြကည်ရေအာင််။
ဖွံ့ ြဖိုးဆဲနိုင်ငံများမှာ ဖွံ့ြဖိုးြပီးစက်မှုနိုင်ငံများ၏ ေြခရာအတိုင်း တစ်သေဝမသိမ်း လိုက်ေလျာက်ရမည်ဟူေသာ ယံုြကည်ခံယူချက်အေပါ်မှာ ဒီအဆိုကို အေြခခံထားြခင်းပဲ စီးပွားေရး ဖွံ့ြဖိုးတိုးတက်မှုဆတာ ဖွံ့ြဖိုးေရး၏ ြဖစ်စဉ်တစ်ခုအြဖစ် ပံုေသမှတ်ယူြပီး အေနာက်နိုင်ငံများ၏ ဖွံ့ြဖိုးေရးပံုစံကို အတုယူရန်ြဖစ်သည်။
သို့ ေသာ်လည်းဒီပံုစံသည်အေနာက်နိုင်ငံများအတွက်အကျိုးများသေလာက်ဖွံ့ ြဖိုးဆဲနိုင်ငံများအတွက် ကေတာ့ အကျိုးမများလှေြကာင်း မြကာခင်မှာပင် အထင်အရှားေတွ့လာရတယ်။ ဒီပံုစံအတိုင်း လိုက်ေလျာက်ခဲ့ေသာ ဖွံ့ြဖိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ စီးပွားေရးမှာ နှစ်ပိုင်းကွဲသွားတယ်။ ေသးငယ်ေသာ်လည်း ေခတ်မီဖွံ့ြဖိုးတဲ့၊ ချမ်းသာြကွယ်ဝတဲ့ အစိတ်အပိုင်းနှင့် ဆင်းရဲြပီး ေရှးရိုးဆန်တဲ့ ြကီးမားလှသည့် အစိတ်အပိုင်းြကီးပင် ြဖစတယ်။ ဖွံ့ြဖိုးလာေသာ စီးပွားေရးနှင့်အတူ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု၊ ပထားြခင်းခံရသူများ၊ အလုပ်လက်မဲ့ဦးေရတိုးပွားလာြခင်းနှင့် ငတ်မွတ်ြခင်းများ ြကီးထွားလာခဲ့ပါတယ်။
အြပည်ြပည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုနှင့် ယခင်ဖွံ့ြဖိုးေရးဆိုင်ရာ ြကိုးပမ်းအားထုတ်မှု များမှာ ချမ်းသာေသာ နိုင်ငံများအေပါ် မျက်နှာသာေပးခဲ့ြခင်းသာြဖစ်ြပီး ဖွံ့ြဖိုးဆဲနိုင်ငံများမှာ အတွင်း၌လည်း ချမ်းသာြကွယ်ဝေသာ ြမို့ြပများကိုသာ ဗဟိုြပုခဲ့ြခင်းြဖစ်သည်ဆိုေသာ ယံုြကည်ချက်အေပါ်အေြခခံ၍ ဒီသီအိုရီကို တည်ေဆာက်ထားြခင်းြဖစ်သည်။ ဤသီအိုရီကို ေဖာ်ထုတ်ခဲ့ေသာ ပညာရှင်များက ကမ္ဘာြကီးကို ဗဟိုနှင့် ဗဟိုြပင်ပ၊ အဓိကအချက်အချာနှင့် အစွန်အဖျားအြဖစ် နှစ်ပိုင်းခွဲြခားခဲ့ြကေသာ ကိုလိုနီလက်သစ်များကို ေထာက်ြပခဲ့ြကသည်။ ေခတ်ေနာက်ကျ ကျန်ရစ်ခဲ့ေသာ ေကျးလတ်ေဒသများ၏ အနစ်နာခံေပးဆပ်မှုများနဲ့ ေခတ်မှီဖွံ့ြဖိုးေသာ ြမို့ြပများကို တည်ေဆာက်ယူြခင်း ြဖစ်တယ််။
ဒီသီအိုရီသည် လက်တင်အေမရိကနိုင်ငံများ၏ ဖွံ့ြဖိုးေရးအေတွ့အြကံုများမှ ေမွးဖွားလာတယ််။ ဒီသီအိုရီကို ဆင့်ပွားကျင့်သံုးခဲ့ြကေသာ နိုင်ငံများမှာ် ချီလီ၊ ဂျေမကာနှင့် တန်ဇန်းနီးယားနိုင်ငံတို့ ပါဝင်သည်။ ဒီသီအိုရီကို ကျင့်သံုးခဲ့ေသာ နိုင်ငံများ အားလံုးသည် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်စက်မှုလုပ်ငန်းများကို ကာကွယ်ရန်အလို့ငှာ သွင်းကုန်များ အစားထိုးြခင်း၊ အင်အားြကီးနိုင်ငံများနှင့် ကုန်သွယ်ေရးကို ကန့်သက်ြခင်းများ ြပုလုပ်ခဲ့သည်။ ဒါေပမယ့်် ထိေရာက်မှုမရှိ၊ နည်းပညာချို့တဲ့၊ နိုင်ငံတကာေဈးကွက်မှာ ေရနံဝယ်ယူရန် နိုင်ငံြခားေငွလိုအပ်ြခင်းများနှင့်အတူဒီပါေပါ်လစီများ ေရတိမ်နစ်ခဲ့ရတယ််။
ဒီသီအိုရီသည် ေမာ်ဒန်နိုက်ေဇးရှင်းသီအိုရီကို ေဝဖန်ဆန်းစစ်မှုများ ြပုလုပ်ခဲ့ြခင်းေြကာင့် တစ်စံုတစ်ရာ အကျိုးသက်ေရာက်မှု ရှိခဲ့ေပမဲ့ ေမာ်ဒန်နိုက်ေဇးရှင်းသီအိုရီထက် ပိုေကာင်းေသာ ဖွံ့ြဖိုးေရးပံုစံတစ်ခုကို မတည်ေဆာက်ြပနိုင်ေသာေြကာင့် ေအာင်ြမင်မှုမရခဲ့ေပ ။
မဖွံ့ ြဖိုးမှုများအေပါ် မှီခိုအားထားြခင်းသီအိုရီ ကျဆံုးသွားရြခင်းေြကာင့် ေမာ်ဒန်နိုက်ေဇးရှင်းသီအိုရီသို့ ေနာက်ြပန်လှည့်သွားရံုမက ဗဟိုအချက်အြခာနှင့် အစွန်အဖျားအြကား ရှုပ်ေထွးေသာ ဆက်နွယ်ပက်သက်မှုကို အသိအမှတ် ြပုလာရတယ်။ တစ်နည်းအားြဖင့် ကမ္ဘာလံုးဆိုင်ရာအချင်းချင်း အြပန်အလှန်မှီခိုြခင်းကို အသိအမှတ် ြပုလာရတယ််။
၁၉၇၀ ခုနှစ်ေနာက်ပိုင်းနှင့် ၁၉၈၀ ခုနှစ်အေစာပိုင်းကာလများက ဒီသီအိုရီကို အေြခခံ၍ ဖွံ့ြဖိုးေရးဆိုင်ရာ နည်းဗျူဟာများ အစီအရီ ေပါ်ေပါက်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့အနက်မှ ထင်ရှားေသာ အစီအစဉ်တစ်ခုမှာကုလသမဂ္ဂမှ ထုတ်ြပန်ေြကြငာခဲ့ေသာ အြပည်ြပည်ဆိုင်ရာ စီးပွားေရးပံုစံသစ် (New International Economic Order, NIEO) ြဖစ်သည်။ အဆိုပါ ထုတ်ြပန်ေြကြငာချက်တွင် ဖွံ့ြဖိုးဆဲနိုင်ငံများကို ဦးစားေပးထားေြကာင်းေတွ့ရသည်။ ေနာက်နည်းဗျူဟာတစ်ခုမှာ ဆင်းရဲေသာနိုင်ငံများသို့ ေငွေြကးအရင်းအြမစ်များ အလံုးအရင်းြဖင့် လွှဲေြပာင်းေပးရန် အဆိုြပုခဲ့ေသာ ဘရန့်ေကာ်မရှင် (Brandt Commission) ၏ အစီရင်ခံစာြဖစ်သည်။
၎င်း ေကာင်းအဆိုြပုချက်အတိုင်း ၁၉၇၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၈၀ ခှနှစ်များအတွင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ် (World Bank) ၊ အြပည်ြပည်ဆိုင်ရာေငွေြကးရံပံုေငွအဖွဲ့ (IMF) နှင့် ေနာက်နိုင်ငံဘဏ်များက ေငွထုတ်ေချးေသာေြကာင့် ဖွံ့ြဖိုးဆဲနိုင်ငံများသို့ ေငွေြကးအရင်းအြမစ်များ အလံုးအရင်းနှင့် ေရာက်ရှိသွားခဲ့ပါသည်။ သို့ေသာ် ေနာက်ဆံုးရလဒ်အြဖစ်ေြကွးြမီြပဿနာြကီးသာ အေမွချန်ထားရစ်နိုင်ြပီး ဖွံ့ြဖိုးဆဲနိုင်ငံများသည် အဆိုပါ အကျိုးဆက်ကိုယေန့တိုင် ခံစားေနရဆဲြဖစ်ပါတယ်။

Read More

ဆင်းရဲြခင်းကုိနားလည်ပါ

အေြခအြမစ်မရှိတဲ့သူေတွကုိ ကူညီဖုိ့ြကိုးစားေနတာဟာ ဘာမှအကျုိးမရှိတဲ့အလုပ် အသိဉာဏ်ကင်းမဲ့ြပီး ညစ်ပတ် စုပ်ြပတ် ေနြကသူေတွဟာ ေြမာက်များလှတဲ့ကေလးေတွ ေမွးထုတ်ေနြကတယ်။ သူတုိ့ေတွ အလုပ်မလုပ်ပဲ ပျင်းရိြကတယ်။ စည်းကမ်းလည်းမရှိ ဘာအေတွးေခါ်မှလည်းမရှိ။ သူတုိ့ေတွဟာ ရတဲ့ အခွင့်အေရးကုိ အလွဲသုံးစားြပုြကတယ်။ သူတုိ့လက်ထဲ ေငွနည်းနည်းရှိတာနဲ့ အရက်ေသာက် ယစ်မှုးြပီး အကျုိးမဲ့စွာ သုံးြဖုန်းပစ်ြကတယ်။ သူတုိ့ေတွကူညီတာ ပျင်းရိမှုကုိအားေပးတယ် ေနာက်ထပ်ကေလး ေတွထပ် ေမွးေစဖုိ့အားေပးတယ်၊ ဆင်းရဲတာဟာ ကံတရား၊ သူတုိ့ ေနာက်ဘ၀က ေကာင်းမှုကုသုိလ်တာမှမလုပ်ခဲ့တာ၊ ဒါကုိြပင်လုိ့မရဘူး၊ ဘုရားသခင်အလုိေတာ်တုိင်းပဲလုိ့ ထင်ြကသူေတွ ယုံြကည်သူေတွ ဆက်ဖတ်စရာမလုိပါ။အရာရာဟာ အတိတ်ကံေြကာင့်ဆုိရင် ကုေဋရှစ်ဆယ်သူေဌးသားဟာ ေသာတပန်တည်ဖုိ့ အထိ ပါရမီကံပါြပီးသား ဘာေြကာင့် ဆင်းရဲသွားသလဲ ကျွန်ေတာ် ဗုဒ္ဓဘာသာစစ်ပါ။ ကံဆုိတာ အလုပ်၊စိတ်ေစတနာ ဆုိတာ ြမတ်ဗုဒ္ဓေဟာထားတာပဲ။ အရာရာကံေြကာင့်မဟုတ်ပါဘူး။ ခရစ်ယာန်မှာလည်း သင်စုိက်တဲ့အပင် သင်ရိတ်သိမ်းရမယ်လုိ့ ဂျီးဆက် ေြပာထားတာပဲ။ဆင်းရဲြခင်းဆုိတာ ဘာလဲ ဘာေြကာင့်ဆင်းရဲရသလဲ ဆင်းရဲြခင်းအရင်းြမစ်ကဘာလဲ သိဖုိ့လုိပါတယ် ဆင်းရဲြခင်းကုိ သေဘာေပါက်နားလည်လာရင် ဆင်းရဲြခင်းကုိ ကုသနုိင်မှာပါ အနာသိမှေတာ့ ေဆးရှိြပီေပါ့။ ဆင်းရဲြခင်းကုိ ဖွင့်ဆုိလုိက်ြကရေအာင်ေနာ်။ဆင်းရဲမှုကုိ ြပတုိက်ထဲပုိ့မယ့် ဆင်းရဲသားတုိ့ရဲ့ ေဘာဂေဗဒပညာရှင်ြကီး မုိဟာမက်ယူနွတ် ေြပာသလုိ ေြပာရမယ်ဆုိရင် ဆင်းရဲြခင်းဟာ ဘွန်ဆုိင်းသစ်ပင်ေတွလုိပါပဲ ထုိက်သင့်တဲ့ ေရေြမေလေတွမရေအာင် ပတ်၀န်းကျင်က ဖန်တီးထားလုိ့ ပိန်လှီေနသလုိပဲ ဆင်းရဲြခင်းဟာလဲဒီလုိပဲတဲ့။ ဆရာြကီး ယူနွတ်ေြပာသွားတာပါ။ ကျွန်ေတာ်အေနနဲ့ ေြပာစရာတစ်ခုေတာ့ရှိပါတယ်။ ဘွန်ဆုိင်းနဲ့ မတူက ဘွန်ဆုိင်းက ေဈးြကီးြပီး ဆင်းရဲတဲ့သူေတွကေတာ့ ေဈးသိပ်မရဘူး။လူသားတစ်ေယာက်အသက်ရှင်ရပ်တည်ဖုိ့ စား၀တ်ေနေရးလုိ့ဆုိတဲ့ သန့်ရှင်းတဲ့ေလ၊ေရ၊ စား၀တ်ေနေရးဖူးလုံမှု သက်ေတာင်သက်သာရှိမှု ခန္ဓာကုိယ် ကျန်းမာသန်စွမ်းမှုေတွလုိအပ်ပါတယ်။ ေနာက် လူတစ်ဦးထဲ သီးသန့်ေနထုိင်လုိ့ မရသလုိ သူနဲ့ဆက်နွယ်ေနတဲ့ လူအဖွဲ့အစည်းြကိးတစ်ခုလုံးလည်း ရှင်သန်ေန ဖုိ့လုိအပ်ပါတယ်။ ဆင်းရဲြခင်းဟာ တစ်ဦးတစ်ေယာက်ရဲ့ ြပဿနာမဟုတ်ပါဘူး လူအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးရဲ့ ြပဿနာပါ။ လူနဲ့လူအဖွဲ့အစည်းရဲ့ အေြခခံလုိအပ်ချက်ေတွကေတာ့ လူသားတုိ့ မျုိးဆက်ြပန့်ပွားဖုိ့ ၊ လူအချင်းချင်း ဆက်သွယ်ေြပာဆုိဆက်ဆံဖုိ့ လူအဖွဲ့အစည်းရဲ့ယဉ်ေကျးမှုေတွ ကျန်းမာေရး ပညာေရး အသိတရားေတွတုိးတက်ရှင်သန်ေရးေတွလဲပါပါတယ်။လုံးလျားဆင်းရဲြခင်း(Absolute poverty)ဆုိတာ လူတစ်ဦး ဒါမှမဟုတ် လူအဖွ့ဲစည်းတစ်ခုလုံးအတွက် အေြခခံလုိအပ်ချက်ေတွ မြဖည့်စွမ်း နုိင်တာပါ။ နှုိင်းယှဉ်ဆင်းရဲြခင်း(Relative Poverty) တယ်ဆုိတာ အေြခခံလုိအပ်ချက်ေတွ အထုိက်အေလှျာက်ရေပမဲ့ လုိအပ်ချက်အားလုံးမရတဲ့သေဘာပါ။လုံးလျားဆင်းရဲြခင်းဟာ အေြခခံလုိအပ်ချက်ေတွမရတာမုိ့ သူတုိ့လုိအပ်ချက်ေတွကုိြဖည့်ဆည်း ေထာက်ပံေပး ဖုိ့လုိအပ်ပါတယ်။ နှုိင်းယှဉ်ဆင်းရဲြခင်းကေတာ့ လုိအပ်ချက်တစ်စုံတစ်ရာရိှြပီးသားမုိ့ သူတုိ့ေတွရဲ့ စွမ်းေဆာင်ရည်နဲ့ စွမ်းေဆာင်ခွွကုိ ြမင့်တင်ဖုိ့ လုိအပ်ပါတယ်။ဆက်ရန်ကျန်ေသးသည်ဆင်းရဲြခင်းကုိတုိ်င်းတာြခင်း
ဆင်းရဲြခင်းကုိတုိင်းတာတဲ့ နည်းအမျုိးမျုိးရှိပါတယ်။ စီပွားေရးတက္ကဿုိလ်မှာတုန်းကေတာ့ စုစုေပါင်း ြပည်တွင်းထုတ်လုပ်မှု GDP (Gross Domestic Product)၊ စုစုေပါင်းအမျုိးသားထုတ်လုပ်မှု(Gross National Product) ေတွနဲ့ တုိင်းတယ်လုိ့ သင်ရတယ်။ GDP/GNP အဓိပ္ပာယ်ေတွကုိ စာအတုိင်းမေြပာေတာ့ဘူးေနာ်။ ေနာက်အကျယ်တစ်၀ံမရှင်းြပေတာ့ဘူးေနာ်။GDP ကတုိင်းြပည်ရဲ့ နယ်နိမိတ်ထဲမှာရှိတဲ့ ကုိယ်နုိင်ငံသားေကာ နုိင်ငံြခားသားေကာက ထုတ်လုပ်လုိက်တဲ့ ကုန်စည်နဲ့ ၀န်ေဆာင်မှုပမာန၊ GNP ကေတာ့ ကုိယ်နုိင်ငံအတွင်းက ကုိယ်နုိင်ငံသားနဲ့ တြခားနုိင်ငံေရာက်ေနတဲ့ ကုိယ်နုိင်ငံသားေတွရဲ့ ကုန်စည်နဲ့ ၀န်ေဆာင်မှု ပမာနပါ။ ဒီမှာတစ်ဦးချင်း၀င်ေငွ (Per Capita Income) ကုိလုိချင်ရင် တစ်နှစ်တာထုတ်လုပ်မှုတန်ဖုိးကုိတည် တုိင်းြပည်လူဦးေရနဲ့ စားရင်ရပါတယ်။ ကမာ္ဘဘဏ်က ၀င်ေငွနည်းတဲ့နုိင်ငံ၊ အလယ်အလတ်ရှိတဲ့နုိင်ငံ၊ များတဲ့နုိင်ငံဆုိြပီး နုိင်ငံအလုိက် နှစ်စဉ်ထုတ်ြပန်ပါတယ် ြကည်ချင်ရင် ဒီမှာသွားြကည်ပါ။ ဒီ GDP/GNP သေဘာတရားေတွဟာ အားနည်းချက်ေတွရှိပါတယ်။ နုိင်ငံတစ်နုိင်ငံမှာ ဆင်းရဲချမ်းသာ ကွာဟတာ၊ ေနာက်၀င်ေငွမညီမှျတာ ေတွေြကာင့် တစ်ဦးချင်းရဲ့ အမှန်တကယ် ၀င်ေငွကုိရနုိင်ဖုိ့ အေတာ်ခက်ပါတယ်။ေနာက်တစ်နည်းကေတာ့ အသက်ရှင်ရန်လုိအပ်တဲ့ ရုပ်ပုိင်းလုိအပ်ချက်ေတွ( Physical Quality of Life Index) တုိင်းတာတဲ့နည်းပါ။့ ဒီမှာေတာ့ ရုပ်ပုိင်းလုိအပ်ချက်ေတွ ြဖစ်တဲ့ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှု၊ အမုိးကာ နဲ့ေနထုိင်နုိင်မှု့၊ကျန်းမားေရး၊ေရကာင်းေရသန့်ရရှိမှုစတဲ့ရုပ်ပုိင်အေြခခံလုိအပ်ချက်ေတွပါ၀င်တယ်။ေနာက်နည်းကေတာ့ လူသားဖွံြဖုိးမှုဆုိင်ရာညွန်းကိန်း(Human Development Index) ေတွပါ ဒီမှာေတာ့ ရုပ်ပုိင်လုိအပ်ချက်ေတွ အြပင် စာတက်ေြမာက်မှု၊ကေလးေမွး/ေသနှုန်း၊ အသက်ရှင်ေနထုိင်နုိင်မှု၊ ပုိ့ေဆာင်ဆက်သွယ်ေရး၊ ပညာေရး၊ ကျန်းမာေရးေတွပါ၀င်တယ်။ ဒိနှုန်းကေတာ့ လူသားေတွရဲ့လူေနမှု အဆင့်အတန်းကုိပဲ မီးေမာင်ထုိးြပနုိင်ပါတယ်။ေနာက်နည်းတစ်နည်းကေတာ့ ကျွန်ေတာ်သေဘာအကျဆုံးနည်းပါ ဘူတန်ဆုိတဲ့နုိင်ငံငယ်ေလးက ဘုရင် မင်းြမတ် တီထွင်ခဲ့တာပါ GNH (Gross National Happiness) အမျုိးသားစုစုေပါင်းေပျာ်ရွှင်မှုတဲ့ ရုပ်ပုိင်း ကိန်းဂဏန်းေတွကုိ ေမ့ထားြပီး စိတ်ပုိင်းေပျာ်ရွှင်မှုကုိ အဓိကတုိင်းတာပါတယ်။ တုိင်းတာတဲ့ နည်းလမ်း ေတွကုိေတာ့ ဒီမှာြကည့်ပါ။ ချမ်းသာေနြပီးမေပျာ်ရွှင်ရင် အလကားပဲမဟုတ်လား။ ဒီနည်းကေတာ့ စိတ်ပုိင်းကုိ တုိင်းရတာမုိ့ ကိန်းဂဏန်းနဲ့ ေဖာ်ြပနုိင်ဖုိ့ ခက်ပါတယ်။ဒီနည်းေတွအားလုံးဟာ အားနည်းချက်ကုိယ်စိနဲ့ပါ။ကုိယ်ေြမကုိယ်ေဒသနဲ့ အဆင်ေြပတာြကည့်သုံးေပါ့။ဆက်ရန်ကျန်ေသးသည်။
ေကျးလက်ရဲ့ဆင်းရဲမှုကျွန်ေတာ်တုိ့ ြမို့ြပကသူေတွဟာ ေကျးလက်က ဆင်းရဲမှုကုိ သိေပမဲ့ သတိမမှုြကဘူး။ ဒါလည်းအြပစ် မဟုတ်ပါဘူး။ေ၀လံသီေခါင်တဲ့ ေနရာေတွမှာ ဆင်းရဲြခင်းကုိ ခံစားေနြကပါတယ်။ ေ၀းလံသီေခါင်ေတာ့ ကျွန်ေတာ်တုိ့ သိဖုိ့ ခဲယဉ်းတာေပါ့။ ကျွန်ေတာ်တုိ့လုိ ဖွံြဖုိးေရးလုပ်သားေတွဟာ ေကျးလက်ကုိ သွားြပီး အသက်ေမွး၀မ်းေြကာင်းလုပ်ငန်းေဖာ်ထုတ်တဲ့ ေနရာမှာ သူတုိ့ ေဒသရဲ့ အမှန်တကယ် လုိအပ်ေနတဲ့ လုပ်ငန်းေတွကုိ မျက်ကွယ်ြပုြပီး လုပ်ငန်းေတွ ြပီးေြမာက်ဖုိ့ ကျွန်ေတာ်တုိ့ကုိ လုပ်ခုိင်းတဲ့ အရာေတွကုိပဲ လုပ်ေနြကတယ်။ ကျွန်ေတာ်တုိ့ေတွဟာ ေကျးလက်ေဒသရဲ့ အေြခခံအချက်အလက်ေတွကုိ ေသေသချာချာမသိပဲ ခဏတာ ဖွံြဖုိးေရးစီမံကန်းေတွချမှတ်ြပီး လုပ်ကုိင်ေနြကတယ်။စီမံကိန်းကာလလည်း ြပီးေရာ ေကျးလက်ေဒသဟာ ဒုံရင်းက ဒုံရင်း ြဖစ်ကျန်ခဲ့ရတယ်။ ဒီေကျးလက်ေဒသဖွံြဖုိးေရး အတွက် အလုပ်လုပ်ေနြကတဲ့သူေတွဟာ ေကျးလက်ကမဟုတ်ပဲ ြမုိ့ြပကြဖစ်ေနြပီး ေကျးလက် ေဒသ မှာ ခဏတစ်ြဖုတ်ေန ဆရာြကီးလုပ်ြပီးတာ နဲ့ ြပန်ြကေတာ့ ေကျးလက်ေဒသရဲ့ ဆင်းရဲြခင်း အရင်းအြမစ်ကုိ မသိေတာ့ဘူုးေပါ့။ ေနာက် တကယ်စီမံကိန်း ြကီးြကီးမားမားေတွကုိ ြမုိ့ြကီးြပြကီးေတွ၊ သွားလာရလွယ်တဲ့ ေဒသေတွကုိပဲ ေရွှးချယ်ြကတယ်။ လုပ်ကုိင်ရတဲ့ ၀န်ထမ်းေတွကုိလည်း ြမုိ့ြပက ေတာ်တယ်လုိ့ ထင်တဲ့ ဆင်စွယ်နန်းက ပုဂ္ဂိုလ်ြကီးေတွပဲ ဦးေဆာင်ြကတယ်။ အမှန်တကယ်ဆင်းရဲနွမ်းပါးတဲ့ သူေတွကုိ မရှာေဖွေတာ့ပဲ နီးစပ်ရာသူကုိပဲ ရည်မှန်းချက်ြပည့်မှီေအာင် ကူညီြကတယ်။ ဒါေတွေြကာင့် ဒီေဒသေတွဟာ အကူညီေတွရေပမဲ့ ဆင်းရဲြမဲဆင်ရဲေနရတာပါ။

Read More

အစည်းေ၀းတစ်ခု ဘယ်လုိလုပ်မလဲ?

အခုချိန် ပရဟိတလူငယ် အဖွဲ့ေလးေတွများစွာ ေပါ်ေပါက်လာတာ အားရစရာ။ ဒါေပမယ့် ပရဟိတလူငယ်အဖွဲ့ အေတာ်အများ အေြကာင်းေြကာင့် စနစ်တကျ မလုပ်နုိင်တာေတွရတယ်။ အဖွဲ့တုိင်း အဖွဲ့တုိင်း အစည်းေ၀းေတွ လုပ်ြပီး ဘာမှလည်း မထူး အလုပ်ရှုပ်တယ် ဟုိေကွ့ ဟုိတက်နဲ့ ေလှာ် ဒီေကွ့ ဒီတက် နဲ့ ေလှာ်ဆုိတာ မျုိးေတွ ြကားေ နရေတာ့ ပရဟိတလူငယ်အဖွဲ့စည်းေတွမှာ အစည်းေ၀းဘယ်လုိ လုပ်သင်တယ် ဆုိတာ ကုိ သိထားသေလာက်ေလး မှျေ၀ လုိက်ပါတယ်။ သိြပီးသား တတ်ြပီးသား မဟာ့ မဟာ ဆရာ့ ဆရာ ြကီးများအတွက် မရည်ရွယ်ပါ။ ကုိယ်အားကုိယ်ကုိး လူငယ်ပရဟိတ အဖွဲ့များအတွက်သာ…………………….အစည်းေ၀းဆုိတာကျေနာ်တုိ့ လူမူ အသုိင်းအ၀ုိင်းမှာ အစည်းအေ၀းအမျုိးမျုိးရှိပါတယ်။ လပတ်အစည်းေ၀း၊ နှစ်လယ် အစည်းေ၀း၊ နှစ်ပတ်လည် အစည်းေ၀းဆုိတဲ့ အချိန်ကာလ အားြဖင့်လုပ်တဲ့အစည်းေ၀းေတွ။ လုပ်အားေပး အစည်းေ၀း၊ ြဖစ်ေြမာက်ေရးအစည်းေ၀း၊ စတဲ့ ြဖစ်စဉ်တစ်ခု အလုပ်ခုကုိ အေြခခံြပီး စည်းေ၀း တဲ့ အစည်းေ၀း ေတွဆုိြပီး ရှိပါတယ်။ အစည်းေ၀းေတွဟာ ရပ်ရွာကုိ အေြခခံတာရှိမယ်၊ အဖွဲကုိ အေြခခံတာ ရှိမယ်၊ အဖွဲ့ အများြကီး နဲ့ ေတွ တာ မျုိး ရှိမယ်၊ လုပ်ငန်းမတူ ေပမဲ့ ပန်းတုိင်တူတဲ့ အစည်း အေ၀းေတွ ရှိမယ်။ဘယ်လုိပဲ လုပ်တဲ့ အစည်းေ၀းြဖစ်ြဖစ် ရလဒ်တစ်ခု၊အေြဖတစ်ခု၊ ဆုံးြဖတ်တစ်ခု ရဖုိ့ လုပ်တာပဲြဖစ်တယ်။ ဒါေြကာင့် အစည်းေ၀းလုပ်ြပီး ရလဒ်တစ်ခု ရဖုိ့ အေြဖတစ်ခုထွက်ဖုိ့ ဆုံးြဖတ်တစ်ခု ချ မှတ်နုိင်ဖုိ့ အေရးြကီးပါတယ်။အဖွဲ့ကုိလုိက် ြပီး အစည်းေ၀းသဏ္ဍာန် အမျုိးမျုိးရှိေနတာေြကာင့် အားလုံးြခုံမိေအာင် အစည်းေ၀း မလုပ်ခင််၊အစည်းေ၀းလုပ်ေနစဉ်၊ အစည်းေ၀းလုပ်ြပီး အချိန်ေတွမှာဘာေတွ လုပ်သင့်တယ်ဆုိတာ ကုိပဲ ေ၀မှျပါရေစ။အစည်းေ၀းမစခင်အစည်းေ၀းလုပ်ေတာ့မယ်ဆုိ မလုပ်ခင်ထဲက အချိန်ယူြပင်ဆင်တာ အေကာင်းဆုံးပါ ပဲ။ မဟုတ်ရင် ြပင်ဆင်မူမရှိတာ ေြကာင့် အစည်းေ၀းလုပ်ေနစဉ်မှာ ကေမှာက်ကမေတွ ြဖစ်တတ်ပါတယ်။အစည်းေ၀းဒီဇုိင်း(အာဂျင်တာ) – အစည်းေ၀းမလုပ်ခင် ကထဲက အစည်းေ၀း ပုံစံ ကုိ ြကိုတင်စဉ်းစားထားသင့် ပါတယ်။ ဘာေြကာင့် အစည်းေ၀းလုပ်တယ်၊ အစည်းေ၀းမှာ ဘာေတွ ေဆွးေနွးမယ်၊ဆုိတာကုိ ြကိုတင် ေြပာြကားထားသင့်ပါတယ်။ ေဆွးေနွးမယ် ေခါင်းစဉ်အလုိက် ေခါင်းစဉ်တစ်ခုကုိ အချိန်ဘယ်ေလာက်ယူမလဲဆုိတာ ြကိုတင်စဉ်းစားထားသင့်ပါတယ်။ဖိတ်စာ (သုိ့) ြကိုတင်အေြကာင်းြကား – အစည်းေ၀းလုပ်ေတာ့မယ်ဆုိ မလုပ်ခင် တစ်ပတ် ဒါမှမဟုတ် ၃ ရက်ေလာက် ြကိုတင်ြပီး အစည်းေ၀းတတ်ေရာက်မဲ့ သူေတွကုိ ြကိုတင်အသိေပး အေြကာင်းြကားထား သင့်ပါတယ်။ ဘယ်သူေတွ အစည်းေ၀းတတ်ရမယ်၊ အစည်းေ၀းမှာ ဘာေတွေဆွးေနွးမယ် ဆုိတာ ကုိ ြကိုတင် အသိေပးထားသင့်ပါတယ်။ ဘယ်မှာ အစည်းေ၀းလုပ်မယ်၊ ဘယ်အချိန်လုပ်မယ်၊ ဘာေတွ ေဆွးေနွးမယ် ဆုိတာ ကုိ အစည်းေ၀းကုိတတ်ေရာက်မယ်သူေတွ သိထားဖုိ့ လုိပါတယ်။အစားအေသာက် – အချုိ့ အစည်းေ၀းက တစ်ေန့လုံးနည်းပါး ြကာတတ်တာမို့ အစည်းေ၀း တတ်ေရာက် သူေတွ စားေသာက်ဖုိ့ အတွက် အစားအေသာက်ေတွ ြပင်ဆင်ထားသင့်ပါတယ်။ ေန၀က် ေလာက် ြကာမယ် အစည်းေ၀းဆုိ ေကာ်ဖီနဲ့ မုန့်တုိ့ေလာက် ြပင်ဆင်ထားသင့်ပါတယ်။ မလုိအပ်ရင်လည်း ြပင်ဆင် စရာမလုိပါ။အသုံးြပုမည့် ပစ္စည်း - အစည်းေ၀းမှာ သုံးဖုိ့ စက္ကူချပ်ေတွ ေဆာ့ပင်ေတွ လုိအပ်တာေတွ ရှိပါတယ်။ လုပ်မယ့် အစည်းေ၀းကုိလုိက်ြပီး ဘာေတွ ြပင်ဆင်ထားရမယ်ဆုိတာကုိ စဉ်းစားြပီး လုိအပ်တဲ့ ပစ္စည်းများကုိ အဆင်သင့် ြပင်ဆင်ထားသင့်ပါတယ်။ပတ်၀န်းကျင်/ေနရာအြပင်အဆင် – အစည်းေ၀းလုပ်မယ် ပတ်၀န်ကျင်ဟာ ဆူညံေနတာမျုိး ြပင်ပသူစိမ်းေတွ ၀င်ထွက်သွားလာေနတဲ့ ေနရာမျုိးကုိ မေရွှးချယ်သင့်ပါဘူး။ ဆိတ်ြငိမ်ြပီး အာရုံစုစည်းလုိ့ ေကာင်းမဲ့ ေနရာမျုိးကုိ အဓိကထား ေရွှးချယ်သင့်ပါတယ်။ ေနရာထုိင်ခင်းအြပင်အဆင်ကလည်း အစည်းေ၀းတတ်ေရာက်သူေတွအတွက် သက်ေတာင့် သက်တာ အေနအထားမျုိးရှိသင့်ပါတယ်။ ကိန်းြကီးခန်းြကီး ြဖစ်ဖုိ့လည်း မလုိသလုိ ြဖစ်သလုိ ထုိင်ြကတာလည်း မေကာင်းပါဘူး။မှတ်တမ်းတင်သူေရွှးချယ် – အစည်းေ၀းက ေြပာဆုိချက်ေတွ ေဆွးေနွးချက်ေတွ ဆုံးြဖတ်ချက်ေတွ ကုိ မှတ်တမ်းတင်မယ် သူကုိ ေသေသချာချာေရွှးချယ်သင့်ပါတယ်။ မှတ်တမ်းတင်မယ့် သူကလည်း ေသေသချာချာ မှတ်တမ်းတင်နုိင်မဲ့သူ အစည်းေ၀းရဲ့ဆုိလုိရင်းကုိ ေရးမှတ်နုိင်သူြဖစ်ဖုိ့လုိပါတယ်။ လက်ေရးတုိ တတ်ထားတဲ့ သူဆုိ အေကာင်းဆုံးပါပဲ။အစည်းေ၀းလုပ်ေနစဉ်အစီစဉ်ေြကညာ – အစည်းေ၀းစတင် လုပ်ြပီဆုိတာနဲ့ အစည်းေ၀းမှာ ဘာေတွ ေဆွးေနွးမယ် ဘယ်သူက ေတာ့ ဦးေဆာင်ေဆွးေနွးမယ်၊ ဘယ်သူကေတာ့ မှတ်တမ်းတင်မယ် အချိန်ဘယ်ေလာက်ယူမယ် ဆုိတာ ကုိ စတင် ကထဲက ြကိုတင် ေြကညာထားသင့်ပါတယ်။စည်းကမ်းသတ်မှတ်- အစည်းေ၀းေတွမှာ စကားလုေြပာတာမျုိး တစ်ေယာက်တည်းကပဲ ေြပာတာမျုိး၊ ေတာင်စဉ်ေရမရ ေလျာက်ေြပာေနတာမျုိးေတွ ရှိတတ်ပါတယ် ဒီလုိမြဖစ်ရေအာင် အစတတည်းက ဘယ်လုိ ြပုမူရမယ် ဆုိတဲ့ စည်းကမ်းချက်ေတွ ထုတ်ထားသင့်ပါတယ်နားေထာင်ပါ – လူငယ်ပရဟိတ အစည်းေ၀း အေတာ်အများ ြဖစ်ြကတဲ့ ြပဿနာဟာ နားမေထာင်ြကတာပဲ။ ဒီကိစ္စက သိြပီးသား ေတာင်ေငး ေြမာက်ေငး ကုိယ်ေဘးက လူနဲ့ စကားေြပာ ေြပာေနတဲ့ သူကုိ ဂရုမစုိက်တာေတွ ြဖစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါေြကာင့် အစည်းေ၀းတတ်ေရာက်သူတုိင်း နားေထာင်ဖုိ့လုိပါတယ်။ ဦးေဆာင်ေဆွးေနွးတဲ့ သူကလည်း နားေထာင်ချင်ေအာင် ေြပာဖုိ့လုိပါတယ်။လမ်းေြကာင်းမေြပာင်းေအာင် ထိန်းေြကာင်း – အစည်းေ၀းဟာ အာလာပ သလာပ ေြပာဖို့မဟုတ် ရလဒ် တစ်ခု ထွက်ေအာင် ၀ုိင်း၀န်းေဆွးေနွး အေြဖရှာြကတာမုိ့ အစည်းေ၀းရဲ့ အဓိကလမ်းေြကာင်း မေပျာက်ဖုိ့ မေသွဖယ်ဖုိ့ ထိန်းေြကာင်းေပးဖုိ့လုိပါတယ်။ လမ်းေြကာင်းသွားတာတာနဲ့ တြပိုင်နက် ရည်ရွယ်ရာ လမ်းေြကာင်း ေပါ်ေရာက်ေအာင် အြမဲ တေစ ဂရုစုိက်သင့်ပါတယ်။အားလုံးပါ၀င်ဖုိ့- အစည်းေ၀ေတွမှာ သိထားတတ်ထား နားလည်ထားတဲ့ သူကချည်း ေြပာြပီး ကျန်သူများက မေြပာနိုင် မဆုိနုိင် ြဖစ်ေလ့ရှိပါတယ်။ အစည်းေ၀းတတ်ေရာက်သူတုိင်းရဲ့ ကုိယ်စီ အြမင်ေတွ ကလည်း အစည်းေ၀းရလဒ်တစ်ခု အတွက်အေရးြကီးပါတယ်။ သူချည်းေြပာသွားြပီး ငါတုိ့ က လုိက်လုပ်ရတယ်ဆုိတဲ့ စကားသံေတွလည်းထွက်လာနုိင်ပါတယ် ဒါေြကာင့် အစည်းေ၀း တတ်ေရာက် သူတုိင်း ပါ၀င်ေဆွးေနွးဖုိ့ လုိပါတယ်။ဂိမ်း၊သီချင်း – တစ်ေန့လုံး လုပ်ရမယ် အစည်းေ၀းေတွဟာ စကားေြပာလုိက် ြငင်းခုန်လုိက် နဲ့မုိ့ ပျင်းစရာ အေတာ်ေကာင်းပါတယ်။ ဒါေြကာင့် ေဆွးေနွးတာ ပျင်းရာြပီးဆုိ သီချင်းြဖစ်ြဖစ် ဂိမ်း ြဖစ်ြဖစ် ဆုိသင့် ကစားသင့်ပါတယ်။ သီချင်းဆုိရာ မှာလည်း အဖွဲ့သီချင်း၊ ေရာက်အဖွဲ့ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ကုိက်ညီတဲ့ သီချင်းဆုိ ပုိေကာင်းပါတယ်။ ဂိမ်ဆုိရင်လည်း အေပျာ်သက်သက် မဟုတ်ပဲ အစည်းေ၀းကုိ အေထာက်ကူ ြပုေစတဲ့ သင်ခန်းစာရေစတဲ့ ဂိမ်းမျုိးဆုိပုိေကာင်းပါတယ်။ေမးခွန်းေမး- အစည်းေ၀းမှာ ေဆွးေနွးချက်ေတွ ကုိ နားမည်ရင် မှရှင်းရင် ြပန်ေမးသင့်ပါတယ်။ ဦးေဆာင်ေဆွးေနွးသူကလည်း ရှင်းသလားဆုိတာ ကုိ ြပန်ြပန်ြပီး ေမးေနသင့်ပါတယ်။ ေဆွးေနွး သူများရဲ့ ေြပာစကား ဆုိလုိရင် ကုိ အနက်ြပန်ေကာက်ြပီး ဒီလုိ ဆုိလုိတာလားဆုိတာ အြမဲတေစေမးေနသင့်ပါတယ်။ဆုံးြဖတ်ချက်ချရန် Tools များသုံး – အစည်းေ၀းမှာ ဆုံးြဖတ်ချက်ချေတာ့မယ် ဆုိ ဟိုလုိလုိ ဒီလုိလုိ အီေယာင်၀ါး ြဖစ်တတ်ပါတယ်။ ဒီမှမဟုတ်ရင် လည်း အြခားသူများက ေ၀ခွဲမရ ဆုံးြဖတ်ရခက်ေနစဉ် တစ်ဦး တစ်ေယာက်ကပဲ ဆုံးြဖတ်ချက်ေတွ ချသွားတာမျုိးရှိတတ်ပါတယ်။ ဒီလုိမြဖစ်ရေအာင် ဆုံးြဖတ်ချက် ချဖုိ့ နည်းလမ်းေတွ ကုိ အသုံးြပုသင့်ပါတယ်.။ မဲေပးနည်း၊ အေရးြကီး-မြကီး ချိန်ထုိးနည်း၊ စသြဖင့် နည်းလမ်းများစွာရှိပါတယ်။ ဒီနည်းလမ်းေတွ အသုံးြပုရတာဟာ တစ်ဦးတစ်ေယာက်ရဲ့ ဆုံးြဖတ်ချက် ပဲမဟုတ်ပဲ အားလုံး ၀ုိင်း၀န်ြပီး ဆုံးြဖတ်နုိင်ဖုိ့ ြဖစ်ပါတယ်။ဆုံးြဖတ်ချက်ေတွ အတည်ြပု- ဒီလုိ နည်းလမ်းသုံးြပီး ဆုံးြဖတ်ြပီးြပီဆုိ ဆုံးြဖတ်ချက်ေတွ ကုိ ေသချာ အတည်ြပုနုိင်ပါြပီ။ ဆုံးြဖတ်ထားတဲ့ ဆုံးြဖတ်ချက်ကုိလည်း ေသေသချာချာ သေဘာေပါက်ဖုိ့ နဲ့ ဒီဆုံးြဖတ်ချက် အတုိင်း အလုပ်လုပ်ဖုိ့ ကုိ ဘယ်သူတာ၀န်ယူမယ်၊ ဘယ်အချိန်ြပီးမယ်၊ ဘယ်သူေတွ ပါ၀င်မယ်၊ ဘာေတွလုိတယ် ဆုိတာ ကုိ ေသေသချာချာ ေဆွးေနွးဖုိ့လုိပါတယ်။ ေနာက် အားလုံး သေဘာတူလားေသေသချာချာ ေမးသင့်ပါတယ်။ ေထာက်ခံပါ ေထာက်ခံပါတယ် ေပါ့ဗျာ ྶအနှစ်ချုပ်- ဒါဆုိရင် အစည်းေ၀းြပီးြပီးလုိ့ေြပာလုိရပါြပီ အစည်းေ၀ စတင်ချိန်ကေန ြပီးတဲ့အထိ ေြပာခဲ့တာေတွ ေဆွးေနွးခဲ့တာေတွ ကုိ တက်ေရာက်သူေတွကုိ အနှစ်ချုပ်ြပန်ေြပာသင့် ပါတယ်။ ဒါမှ ကွဲလွဲ ေနတာ ရှိရင် ချက်ချင်းြပင်နုိင်မှာ ြဖစ်ပါတယ်။မှတ်တမ်း တတ်ေရာက်သူစာရင်း – လူငယ်အဖွဲ့အေတာ်အများ မှတ်တမ်း မှတ်ရာ အားနည်းတာ ေတွရပါတယ် အစည်းေ၀းတစ်ေလျာက် ေဆွးေနွခဲ့တာေတွ ကုိ မှတ်တမ်းတင်သူက တင်ြပီး တက်ေရာက်သူ စာရင်း ကုိပါ ြပုစုထားသင့်ပါတယ်။ အဖွဲ့တုိးတတ်မူ အဖွဲ့အေြခအေနကုိ သုံးသပ်နုိင်ဖုိ့ မှတ်တမ်း မှတ်ရာ ဟာ အေရးြကီးပါတယ်။ မှတ်တမ်းလုိေြပာတဲ့ေနရာမှာ အစည်းကေဆွးေနွးချက်ေတွ အစည်းေ၀းြပုလုပ်ေန တဲ့ မှတ်တမ်းတင် ဓာတ်ပုံေတွ ပါလုိပါတယ်။ ဒါဆုိရင်ေတာ့ အစည်းေ၀းြပီးပါြပီ။အစည်းေ၀းြပီး ေနာက်ပုိင်းမတတ်ေရာက်နုိင်သူေတွကုိ မှတ်တမ်းေပးပုိ့- အစည်းေ၀းတစ်ခြပီးသွားေပမဲ့ အစည်းေ၀ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် ကေတာ့ မြပီးြပတ်ေသးပါဘူး အစည်းေ၀းမှာ မှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့ အချက်ချက်ေတွ ကုိ အေြကာင်းေြကာင်းေြကာင့် အစည်းေ၀း ပျက်ကွက်သူများဆီ အဖွဲ့၀င်များဆီ ကုိ ေပးပုိ့ရပါမယ်။ ထုိမှသာ အဖွဲ့တစ်ခုရဲ့ အစည်းေ၀း ဆုံးြဖတ်ချက် ပျက်ကွက်သူေတွလည်း အစည်းေ၀တက်ေရာက်သကဲ့သုိ့ သိရန်ြဖစ်ပါတယ်။Follow up – အစည်းေ၀ အေတာ်အများ အချိန်ကုန်လူပန်းြပီး ဘာမှ မထိေရာက် ဘာမှမထူး ဆုိတာေတွ က follow up မလုပ်တာေတွေြကာင့် ပါပါတယ်။ အစည်းေ၀းကဆုံးြဖတ်လုိက်တဲ့ အတုိင်း တကယ် လုပ် မလုပ်ဆုိတာ ကုိ ေစာင့်ြကည့် သတိေပးေနဖုိ့ လုိပါတယ်။ ဒီလုိမှမဟုတ်ရင် အချိန်ကုန် လူပန်းြပီး အစည်းေ၀းက အဓိပ္ပာယ် မရှိ ြဖစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါေြကာင့် အစည်းေ၀းဆုံးြဖတ်ချက် အတုိင်း လုပ်မလုပ် ကုိ သတိေပး ေစာင့် ြကည်ေနဖုိ့ လုိပါတယ်။ဆုံးြဖတ်ချက် ချဖုိ့ ရာဒီ Diamond Shape Decision Making Model ဟာ ဒီဇုိင်းပုိင်းမှာ ပါမယ် ထင်ပါတယ် ဒီ Model ေလး ကေတာ့ ဆုံးြဖတ်ချက်ေတွ ချရင် လွယ်တဲ့ ဟာမုိ့ သက်သက်ေြပာြပရတာ ပါ။ အြခား Model ေတွလည်း အများြကီးရှိေပမယ့် ကျေနာ် အြကိုက်ဆုံး ဒီတစ်ခု ကုိ ေ၀မှျလုိက်ပါတယ်။ ဥပမာ နဲ့ ပဲ ေြပာသွားပါမယ်။Topic က ရံပုံေငွ ရှာေဖွေရးဆုိပါဆုိ။ ရံပုံေငွ ရှာဖုိ့ အတွက် ဘယ်လုိ လုပ်ြကမယ်ဆုိတာ ကုိ အားလုံး၀ုိင်း၀န်းြပီး Brain Storming အရင် လုပ်ပါတယ်။ေနာက် Brain Storming လုပ်ြပီး ရလာတဲ့ အချက်ေတွ ဥပမာ – လက်မူပစ္စည်းလုပ်ေရာင်း၊ ကယ်ရီေကးချားကာတွန်းဆွဲ ၊ မုန့်လုပ်ေရာင်း၊ အလှူခံ၊ စတဲ့ စတဲ့ Criteria ေတွ ထွက်လာပါတယ်။ ဒီ Criteria ေတွကုိ ေရွှးချယ်ြပီး အများသေဘာတူတဲ့ ဆုံးြဖတ်ချက်တစ်ခု ချမှတ်နုိင်မှာ ြဖစ်ပါတယ်။

ဒီနည်းလည်းဟာ ရုိးရှင်းြပီး သုံးစွဲလုိ့ ေကာင်းတာမုိ့ အြခားနည်းလမ်းေတွ အများြကီးရှိေပးမယ့် ဒီနည်းေလးကုိပဲ ေ၀မှျလုိက်ပါတယ်။ဒါဆုိရင် အစည်းေ၀းတစ်ခု ဘယ်လုိလုပ်မလဲ ဆုိတာ ကုိအြကမ်းဖျည်းသိ ေလာက်ြပီထင်ပါတယ်။ ကျေနာ် ေြပာသလုိ လုပ်ရမယ် ဆုိတာမျုိးမဟုတ်ပါဘူး အစည်းေ၀းလုပ်ရင် စဉ်းစားထားရမယ် အချက်ေတွ ကုိ ေ၀မှျတဲ့ သေဘာပါ။ အေကာင်းဆုံးကေတာ့ ကုိယ်အဖွဲ့နဲ့ ကုိက်တာကုိ ယူမကုိက်ကုိ မယူဖုိ့ ပါ။ အစည်းေ၀းြဖစ်ခု ထိထိေရာက်ေရာက် ြဖစ်ြဖစ်ေြမာက်ေြမာက်လုပ်ဖုိ့ စိတ်ကူးေလး ရရင်ပဲ ကျေနာ် ေရးရကျုိး နပ်ပါတယ်။ မရရင်လည်း ဘာမှ မြဖစ်ေြကာင်းပါ ခင်ဗျာ
P.S: BYEP က ြပုလုပ်တဲ့ Facilitation Skill Training မှ သင်ြကားခဲ့တဲ့ ဟာကုိ ြပန်လည် ေဖာက်သည် ချြခင်း ြဖစ်ပါသည်။ ဒီသင်တန်းကုိြပုလုပ်ေပးသည် ကျေနာ့်မိခင်အဖွဲ့စည်း BYEP နှင့် သင်တန်း တာ၀န်ခံြဖစ်သည့် သူငယ်ချင်း ပပြဖုိးကုိ ေကျးဇူးတင်ရှိပါသည်။
ေမတ္တာြဖင့်ေမာင်ဥဂ္ဂါေခတ္တ- ဟိမ၀နာ္တေတာင်ေြခ မိဂဒါ၀ုန်အင်စတီကျု၁၃၇၃ခုနှစ် နတ်ေတာ်လြပည့်ေကျာ် ၇ ရက်၀၂း၁၇ တွင် ေရးသားြပီးစီး

Read More

အဖွဲ့စည်း ဖွံြဖုိးတုိးတတ်ေရး

ဒီစာက ကျွန်ေတာ်အကုိြကီး ကုိသံေချာင်း ပါ၀င်ခဲ့တဲ့ လူဆုိးေလးများ အဖွဲ့ Bad Boy အဖွဲ့ ကုိ အာဖုိ့ ြပင်ထားတဲ့ ဟာပါ။ အေြကာင်းေြကာင်းေြကာင့် သူတုိ့ကုိ မအာြဖစ်လုိက်ရပါ။ ဒါေပမယ် အခု လူမှုေရးအဖွဲ့ ဟုိအဖွဲ့ဒီအဖွဲ့ ေတွ အလျုိလျုိ်ေပါ်လာတာေြကာင့် သူတုိ့ အတွက် အသုံးများ၀င် မလား ဆုိြပီးြပီး ြပန်ြပီးနဲနဲ ဆီစမ်း နှမ်းြဖူးထားတာပါ။ သိလုိ တတ်လုိ့ ကျွမ်းလုိ့ ေရးတာမဟုတ်ပါဘူး။ သိြပီးသား များ တတ်ြပီးသားများ မလုိဘူးထင်သူများ ဆရာြကီးများဖတ်စရာမလုိပါ။အဖွဲ့ဆုိတာ ဘာလဲ၃ေယာက်နဲ့ သုံးေယာက်ထက်ပုိတဲ့ အစုအေ၀ကုိ အဖွဲ့လုိ့ ေခါ်ပါသည်။ တစ်ေယာက်တည်းကုိ တစ်ေယာက် တည်းဟုေခါ်သည်။ နှစ်ေယာက်ကုိ အတွဲလုိ့ေခါ်သည်။ ၃ ေယာက် နဲ့ အထက် ကုိ ေတာ့ အဖွဲ့့လုိ့ ေခါ်ဆုိနုိင်ပါသည်။ အဖွဲ့ အုပ်စု အသင်း အမျုိးမျုိးေခါ်ြကသည်။ ဒီမှာ ၀ါဒနာတူရာ အလုပ်တူရာ နီးစပ်ရာ စုစုြပီး အစု အစုေလးေတွ ြဖစ်လာရင် အဖွဲ့လုိ့ ေခါ်ပါသည်။ ၀ါဒနာတူ အလုပ်တူ ေတွ စုြပီး စုတာေလာက် ဆုိရင်ေတာ့ အုပ်စုလုိ့ ပဲေခါ်ရမှာြဖစ်ြပီး ဒီအုပ်စုေတွက တူညီတဲ့ ရည်မှန်းချက် တစ်ခု ပန်တုိင်း တစ်ခုကုိ အေရာက်သွားေနရင်ေတာ့ အသင်း အဖွဲ့ လုိ့ ေခါ်ဆုိနုိင်ပါသည်။အဖွဲ့တစ်ခုမှာ ဘာေတွ ရှိသင့်သလဲအဖွဲ့တစ်ခုမှာ ေယဘုယျအားြဖင့်ေတာ့ ဖွဲ့စည်းပုံ (Structure)၊ ဗျုဟာ (Strategy)၊ စွမ်းရည် (Skills)၊ အဖွဲ့၀င်/၀န်ထမ်း(Staff)၊ ဟန်(Style)၊ စနစ်(System) နဲ့ တူညီတဲ့ တန်ဖုိးထားမှု (Shared Values) စတဲ့ S 7 လုံး ရှိသင်ပါသည်။ ဒီ S ခုနှစ်လုံးမှာ ြမင်သာတဲ့ အပုိင်းရှိသလုိ မြမင်သာတဲ့ အပုိင်းေတွ လည်း ရှိပါသည်။ ြမင်သာတဲ့ အပုိင်းေတွ ကေတာ့ ဗျုဟာ၊ ဖွဲ့စည်းပုံ၊ စနစ်တုိ့ ြဖစ်ပါသည်။ဗျုဟာကေတာ့ ကုိယ့်အဖွဲ့ သွားချင်တဲ့ ပန်းတုိင် ရည်မှန်းချက် များကုိ ဘယ်ပုံ ဘယ်နည်းနဲ့ ေရာက်ေအာင် သွားမလဲ ဘယ်လုိနည်းေတွ သုံးမလဲ မဆုိတာကုိ ေသေသချာချာ စီမံကိန်းချေဆာင်ရွက်တာမျုိး ြဖစ်ပါသည်။ ဒီဗျုဟာမရှိရင် အဖွဲ့ ဟာ ပဲမရှိတဲ့ ေလှလုိ ေရာက်ချင်ေပါက်ချင်တဲ့ေနရာ ေရာက်သွား မှာြဖစ်ပါသည်။ ဗျုဟာမှာ ပန်းတုိင်နဲ့ ပန်းတုိင်ကုိ ဘယ်လုိသွားရမလဲ ဆုိတာကုိ အဖွဲ့၀င်တုိင်း ေဆွးေနွးြပီး သိရှိထားရမှာြဖစ်ပါသည်။ဖွဲ့စည်းပုံ ကလည်း အဖွဲ့တစ်ခုရဲ့ အလွန်အေရးြကီးတဲ့ အစိတ်အပုိင်းတစ်ခုြဖစ်ပါသည်။ အဖွဲ့တစ်ခုမှာပါတဲ့ သီြခား အစိတ်အပုိင်းေတွ တစ်ခုနဲ့ တစ်ခု ဘယ်လုိ စပ်ဆက်တယ် ဘယ်လုိအချင်းချင်း အြပန်အလှန် လုပ်ေဆာင်မယ် ဆုိတာေတွ ကုိ စီစဉ်ထားရှိမှု ြဖစ်သည်။ ထုိသုိ့ မရှိပါက ဘယ်သူက ဘယ်တာ၀န် ယူမှန်းမသိ ဘယ်သူမှာ ဆုံြဖတ်ခွင့်ရှိမှန်းမသိ ဘယ်ေတာ့အလုပ်ြပီးမှန်းမသိ တဲ့ ြပဿနာေတွ ေပါ်လာ နုိင်ပါသည်။စနစ် ကလည်း ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ ဆက်စပ်ြပီး အေရးြကီးပါသည်။ လုပ်ငန်းစဉ် အဆင့်ဆင့်၊လုပ်ရုိးလုပ်စဉ် ေတွ ြဖစ်သည်။ ဘယ်အလုပ်ေတွ ကုိ ဘယ်လုိ လုပ်မယ် ဘယ်သူေတွ လုပ်မယ် ေနာက် ဘဏ္ဍာေငွကုိ ဘယ်လုိ ဘယ်ပုံ သုံးစွဲမယ် စာရင်းဇယားေတွ မှတ်တမ်းေတွ ဘယ်လုိ ထားရှိမယ် အလုပ်တစ်ခု ြပီးတုိင်း ဘယ်လုိြပန်လှည်သုံးသပ်မယ် ဘယ်သူေတွ ကဘယ်တာ၀န်ယူမလဲ ဆုံြဖတ်ချက်ကုိ တစ်ခုကုိ ဘယ်လုိ ဆုံးြဖတ်ြကမလဲ၊ တာ၀န်ယူတဲ့ သူေတွ ကုိ ဘယ်လုိ ဆုံးြဖတ်ခွင့် နဲ့ ေဆာင်ရွက်နုိင်ခွင့်ေပးမလဲ ဆုိတာကုိ ဖွဲ့စည်းပုံ စနစ်တကျ ရှိထားမှ ထိထိေရာက်ေရာက် ေဆာင်ရွက် နုိင်မည် ြဖစ်ပါသည်။ အဖွဲ့၀င်သစ်ေတွ ကုိ ဘယ်လုိမျုိး တွဲေခါ်မယ် ဆုိတာေတွ ကုိ စနစ်က ေဖာ်ေဆာင်ေပးပါသည်။ စနစ် ေသချာမရှိပါက တစ်ေယာက် နဲ့ တစ်ေယာက် မယုံြကည်မှုေတွ ရှိလာြပီး အဖွဲ့လုပ်ငန်းစဉ် ကေမာက်ကမ ြဖစ်လာနုိင်သည်။သိပ်ြပီး မြမင်သာနုိင်တဲ့ အချက်ေတွ ကေတာ့ ဟန်(အဖွဲ့ရဲ့ လုပ်ကုိင်ပုံ)၊၀န်ထမ်း(အဖွဲ့၀င်)၊ ကျွမ်းကျင်မှု နဲ့ တူညီတဲ့ တန်ဖုိးထားမှုေတွ ြဖစ်သည်။ဟန် ကေတာ့ အဖွဲ့ရဲ့ ဓေလ့အစဉ်အလာ အဖွဲ့ရဲ့ ြပုမှုလုပ်ေဆာင်ချက်ေတွ နဲ့ ဒါေတွ ကုိ ဘယ်လုိ နည်းနဲ့ စီမံသလဲ ဆုိတာေတွ ြဖစ်သည်။ အဖွဲ့တုိင်း လုပ်ကုိင်နည်း ကုိယ်ပုိင်ဟန်ေတွ ရှိြကသည်။အဖွဲ့၀င် ေတွ ကေတာ့ အဖွဲ့ေတွ ရဲ့ ပညာအရည်အချင်း၊ အထူးကျွမ်းကျင်မှု၊ ေနာက် သူတုိ့ နဲ့ ပတ်သက် ဆက်နွယ်မှု အားလုံးပါ၀င်သည်။ကျွမ်းကျင်မှု ကေတာ့ အဖွဲ့တစ်ခုလုံးရဲ့ ကျွမ်းကျင်မှု အများနဲက မတူ တမူထူးတဲ့ စွမ်းေဆာင်ရည် ေတွ ပဲ ြဖစ်ပါသည်။ေနာက်ဆုံး တူညီတဲ့ တန်ဖုိးထားမှု ကေတာ့ အဖွဲ့သားအားလုံး တစ်ေချာင်းတည်း စိတ်ထား တူညီတဲ့ အဓိက ယုံြကည်ချက် စိတ်ပုိင်းဆုိင်ရာတန်ဖုိးေတွ ြဖစ်သည်။ ဒီအပုိင်းဟာ အေရးြကီးြပီး အဖွဲ့ ရဲ့ အဓိက အချက်အချာ အစိတ်အပုိင်းလည်း ြဖစ်သည်။ ဥပမာ - ပုံေြပာသူများရဲ့ အဓိက တူညီတဲ့ တန်ဖုိးထားမှု = ပုံြပင်ေတွ ကုိ ချစ်ြမတ်နုိး ြခင်း ဒီ S 7 လုံးစလုံး အဖွဲ့တုိင်းမှာရှိသင့်ြပီး ဒီတာယေတွ ကုိ အဖွဲ့၀င်တုိင်း သိရှိြပီး ထင်သာြမင်သာရှိေအာင် အြမဲ လုပ်ေနသင့်သည်။အဖွဲ့အစည်း ဖွံြဖုိးေရး (Organizational Development-OD)အဖွဲ့အစည်းဆုိတာ ရှင်သန်ေနတဲ့ အရာတစ်ခုပါ ရှင်သန်ေနတာေြကာင့် အြမဲ S ခုနှစ်လုံးဟာ သက်၀င်လှုပ်ရှားေနပါသည်။ ဒါေြကာင့် အဖွဲ့ များရင် ဖွံြဖုိးတုိးတတ်ြကသည် ြကီးထွားြကသည် ေြပာင်းလဲ ြကသည်။ အဖွဲ့တစ်ခုတုိးတတ်ေအာင် ြကီးထွားေအာင် ပုိေကာင်းေအာင် အဖွဲ့၀င်ေတွ လုပ်ေဆာင်တဲ့ ဘယ်လုိ လုပ်ေဆာင်ချက်မျုိးမဆုိ ကုိ အဖွဲ့ဖွံြဖိုးေရးလုိ့ ေခါ်လုိ့ ရသည်။ဒီထက်ပုိေြပာရင် အဖွဲ့ အလုပ် လုပ်ငန်းစဉ်ကုိ ပုံေဖာ်ြခင်း၊ ဘယ်လုိဘာယ်ပုံလုပ်ေဆာင်မယ် ဆုိတာ ကုိ စနစ်တကျ အစီစဉ်ေရးဆွဲြခင်း၊ လုပ်ြပီး လုပ်ငန်းေတွ ကုိ ြပန်ြပီး သုံးသပ် အကံြဖတ်ြခင်း တုိ့ ပါ၀င်သည်။ ခဏတစ်ြဖုတ် လုပ်ရတဲ့ လုပ်ငန်းမဟုတ်ပါဘူး ေရရှည်စဉ်ဆက်မြပတ် ြဖစ်ေနတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ြဖစ်ပါသည်။အဖွဲ့တစ်ခုမှာ ပုံစံမျုိးစုံ အချင်းအရာမျုိးစုံ ပါ၀င်သည်။ ဒီအရာေတွ က အချင်းချင်း အြပန်အလှန်မှီခုိြပီး ြဖစ်တည်ေနြကသည်။ ေပါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းေနြကသည်။အဖွဲ့၀င်များစုေပါင်းြပီး ပန်းတုိင်သုိ့ ေရာက်ေအာင် အတူဆုံးြဖတ်ြကသည် ြပဿနာေတွ ေြဖရှင်းြကသည် ေနာက် အဖွဲ့ ေရရှည်ရပ်တည်ေရးအတွက် နည်းလမ်းေတွရှာ ြကသည်။ နည်းလမ်းေတွ ကုိ အေကာင်အတည်ေဖာ်ြကသည်။ ေနာက် သုံးသပ်ဆုံးြဖတ်အကဲြဖတ်ြကသည်။ ဒီလုပ်ရင်း သင်ခန်းစာေတွ ယူြပီး ပုိေကာင်းတဲ့ အစီအစဉ်တစ်ခု ဖန်တီးြကြပန်သည်။ OD သည် ထုိသုိ့ သံသရာလည်ေနေသာ ြဖစ်စဉ်တစ်ခု ြဖစ်သည်။အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဖွံြဖုိးပုံ အဆင့်ဆင့်စတင်ချိန် (ကနဦး နှစ်များ)ထင်ရှားြပတ်သားတဲ့ ပန်းတုိင်စံထားတဲ့ ရည်မှန်ချက်ေတွ ရှိသည်။ မိတ်ေဆွ သူငယ်ချင်းေတွ မိသားစု၀င်ေတွ ပါ၀င်သည်။ တူညီတဲ့ တန်ဖုိးထားမှုများ၊ ယဉ်ေကျးမှု အစဉ်အလာများ၊ လုပ်ပုံကုိင်ပုံ များရှိသည်။ အားလုံးေလးစားယုံြကည်ရြပီး ထင်ရှားထူးြခားတဲ့ ေခါင်းေဆာင်ေတွ ရှိသည်။ အဖွဲ့ကုိ ထူးြခားသည် အများနဲ့ မတူြခင်းကုိ အားလုံးဂုဏ်ယူြကသည်။ လူတုိင်း မိမိ စိတ်၀င်စားရာ သန်ရာသန်ရာ လုပ်ေဆာင်ြကသည်။ လူတုိင်းလူတုိင်း အရာရာကုိ လုပ်နုိ်င်တယ်လုိ့ ထင်ြကသည်။ဆုံြဖတ်ချက်ချရာတွင် ရှင်းလင်းြပတ်သားေသာ လုပ်ငန်းစဉ်ေဆာင်ရွက်မှု အဆင့်ဆင့် မရှိ။ ဘယ်သူ ေတွ က ဘယ်လုိ သေဘာတူမှ ဆုံးြဖတ်ချက်ချမယ် ဆုိတာမျုိးမရှိ။ ေခါင်းေဆာင်က ဆုံးြဖတ်တာ များသည်။ ေခါင်းေဆာင် ဆုံးြဖတ်လုိ့ မသင့် (သုိ့) မေသချာတဲ့ အခါ တဖွဲ့လုံး၏ သေဘာတူညီမှု အများဆုံးြဖတ်ချက် ကုိ (လုိမှ) ေတာင်းခံသည်။ပုိစနစ်တကျ ရှိလာချိန်စနစ်ေတွ ကုိ စနစ်တကျ အေကာင့်အတည် ေဖာ်လာသည်။ အဖွဲ့သားများကုိ ဘယ်လုိ ဘယ်ပုံ ဆက်သွယ်မယ် သတင်းေပးမယ်( ဆက်သွယ်ေရး)၊ အစည်းအေ၀းဘယ်လုိ လုပ်မယ်၊ ဆုံြဖတ်ချက်ကုိ ဘယ်လုိပုံစံနဲ့ ချမယ်၊ လုပ်ငန်းအစိတ်အပုိင်းေတွ အလုပ်တာ၀န်ေတွ ခွဲေ၀မှု၊ ဖွဲ့စည်းပုံ၊ ဘဏ္ဍာေငွဘယ်လုိ သုံးစွဲမယ် ဘယ်လုိရှာမယ် ရှင်းတမ်းဘယ်လုိထုတ်ြပန်မယ်- ဆုိတာ ေတွ ကုိ စနစ်တကျ နဲ့ အေကာင်အတည် ေဖာ်လာနုိင်သည်။ရည်မှန်းချက် ပန်းတုိင် ေတွ ဗျုဟာေတွ ကို ြပန်လည်သုံးသပ်ြပီး ချင့်ချိန်လာသည်။ ငါတုိ့ လုပ်ေနတာ ပန်းတုိင်ကုိ ေရာက်ရဲ့လား ထိေရာက်လား မှန်ကုန်လာ ြပန်လှည်စဉ်းစား သုံးသပ်လာသည်။ေခါင်းေဆာင်ပုိင်းနဲ့ လုပ်ငန်းတာ၀န်ယူမှုပုိင်းေတွ ကုိ ြပန်ဖွဲ့စည်းသည် ြပုြပင်သည်။ ြပင်ပ အဖွဲ့အစည်းနဲ့ ပတ်သက်ြပီး သတ်မှတ်ချက်ေတွ သတ်မှတ်လာသည်။ ေငွ အချိန် ေနရာ ခွဲေ၀သုံးစွဲေရး စနစ်တကျ ြဖစ်လာသည်။ေပါင်းစပ်ြခင်း (ေပါင်းစည်းမှု အဖွဲ့အစည်း)တူညီတဲ့ တန်ဖုိးထားမှု ကုိ ဦးတည်တဲ့ လုပ်ငန်းသစ်ေတွ တာ၀န်သစ်ေတွ နဲ့ အဖွဲ့ ကုိ ေမာင်းနှင် လာနုိင်ြပီ။ အဓိက ေခါင်းေဆာင် တာ၀န်ယူသူေတွ ပုိမုိများြပားလာသည်။ ရာထူးအဆင့်အတန်းြကီးစဉ်ငယ်လုိက် အစီအစဉ်ေတွ နည်းလာြပီး လုပ်ငန်းခွဲအချင်းချင်း အြပန်လှန် ဆက်သွယ်ြပီးေပါင်းစပ်လုပ်ကုိင်တဲ့ ကွန်ရက် သဏ္ဍာန်ြဖစ်လာသည်။အဖွဲ့ရဲ့ စနစ်တစ်ခုလုံးသည် စနစ်ခွဲများ ေပါင်းစပ်ထားသလုိ ပုံစံြဖစ်လာသည်။ ြပင်ပ ပတ်၀န်းကျင် ကုိ အဖွဲ့ က ဩဇာ သက်ေရာက်လာသည်။ လုပ်ငန်းေတွရဲ့ အရည်အေသွးဟာ အဓိက ကျလာြပီး ပုိမုိေကာင်းမွန် လာသည်။ ထီတွင်ဆန်းစစ်မှုေတွ နည်းလမ်းအသစ်ေတွ ကုိ ကုိ တစ်ခုြပီးတစ်ခု လုပ်ေဆာင်လာနုိင်သည်။နိဂုံးအဖွဲ့ တစ်ခု ရဲ့ ရှိသင့်တဲ့ အရာေတွ လုပ်သင့်တဲ့ အရာေတွ နဲ့ အဆင့်ဆင့် တုိးတတ်လာမှု ကုိ တင်ြပြပီးပါြပီ။ အဖွဲ့အစည်းေတွ ရဲ့ သေဘာသဘာ၀ လုပ်နည်းလုပ်ဟန် တစ်ဖွဲ့ နဲက တစ်ဖွဲ့ မတူေသာေြကာင့် ဘယ်လုိ လုပ်သင့်ပါသည်ဆုိတာ ကုိ ကျွန်ေတာ်မေြပာနုိင်ပါ။ အဖွဲ့စည်းဖွံြဖုိးေရးဟာ ြပင်ပ အတုိင်ပင်ခံ တစ်ေယာက် ခဏလာြပီး ၀င်ေရာက် လုပ်ေဆာင်တဲ့ လုပ်ငန်းမဟုတ်ပါဘူး။ စဉ်ဆက်မြပတ် တပ်ခါတလဲလဲ ေရရှည်ြဖစ်ေပါ်ေနတဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ခု ပဲ ြဖစ်ပါသည်။အဖွဲ့တုိင်းေရရှည်တည်တံြပီး ခုိင်ြမဲ ြကပါေစ

ေမာင်ဥဂ္ဂါ

ဟိမန္တာေတာင်ေြခ

သီတင်းကျွတ်လဆန်း ၅ ရက်ေန့ ၁၃၇၃ ခုနှစ်

Read More

Socially Engaged Buddhism

Socially Engaged Buddhism နဲ့ ပတ်သတ်ြပီး ဟိုလူေမး ဒီလူေမးနဲ့ ေြဖရတာေတွ များလာလို့ ဒီပိုစ်ကို ေရးရပါတယ်။ ကျွန်ေတာ်သိပ်သိသိပ်တတ်လို့ မဟုတ်ပါ ကျွန်ေတာ်ကိုယ့် ကျွန်ေတာ် Socially Engages Buddhist တစ်ဦးလို့ ခံယူလို့သာ တာဝန်ရှိတယ် ထင်လို့ ေရးရတာ ပါ။ ဆရာြကီးဦးေရွှေအာင်ရဲ့ ဘဝအြမင်သစ် နဲ့ ဆရာကိုတာ ေရးတဲ့ေပျာ်ရွှင်ေစမဲ့ စြကာ ကို အဓိကထားကိုကားပါတယ်။ Socially Engaged Buddhism သေဘာကို နဲနဲ ဆဝါးြကည့်ဖို့ နဲ့ ေတွးစရာေလးတစ်ခုေလာက် ရရင်ပဲ ေရးရကျိုးနပ်ပါတယ်။



အရင်ဆံုး Socially Engaged Buddhism ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်ေလးကို ဖွင့်ဆိုြကည့်ရေအာင်ေနာ်။



Buddhist practices + social activism လို့ အလွယ်ဆံုးေြပာလို့ ရပါတယ်။



Socially = လူမှုနဲ့ သက်ဆိုင်ေသာ



Engaged =ကတိြပု ထားတဲ့၊ ပါဝင်ေဆာင်ရွက် ေနတဲ့



Buddhism = ဗုဒ္ဓဓမ္မ



ဆိုေတာ့ လူမှုေရးလုပ်ငန်းေတွမှာ ပါဝင်ေဆာင်ရွက်ေနတဲ့ ဗုဒ္ဓဝါဒ ဆို ေြပာလို့ ရမယ် ထင်ပါတယ်။ ဆရာတာကေတာ့ ” လူ့ေလာကထဲမှာ ပါဝင်ေဆာင်ရွက်တဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာ” ဆိုြပီးေြပာတယ်။



Socially Engaged Buddhism ကို စတင်ေဖာ်ထုတ်ခဲ့တဲ့ ေခါင်းေဆာင်ေတွ ကေတာ့ Thich Hnat Hanh ,Dalai Lama, Sulak , Buddhadasa ,Ghosananda ,U Rewatta dhama ,Suzuki Ryowa, David Chappell တို့ ြဖစ်ပါတယ်။ မဟာယန ဗုဒ္ဓဘာသာေခါင်းေဆာင်ေတွ ေကာ ေထရဝါဒ ေခါင်းေဆာင်ေတွ ပါ Socially Engaged Buddhism ကို ေဖာ်ထုတ်လုပ်ေဆာင်တယ် ဆိုတာ ကို SEB ေခါင်းေဆာင်ေတွ ကို ြကည့်ရင် သိနိုင်ပါတယ်။ အချို့က Socially Engaged Buddhism ဆို ဇင်ဝါဒပါ မဟာယနေတွ ပါကွာကို အထင်မှားေနြကတယ်။



Socially Engages Buddhism ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ေတွကေတာ့ ြငိမ်းချမ်းေသာ ရွှင်လန်းကျန်းမာြပီး တရားမျှတေသာ ေလာကြကီး တည်ေဆာက်ဖို့၊စစ်ပွဲေတွ၊ ပဋိပက္ခေတွ၊ ခွဲြခားဆက်ဆံမှုေတွ၊ ဖိနှိပ်မှုေတွ၊ ဆင်းရဲမှုေတွက လွတ်ေြမာက်ဖို့ကမ္ဘာြကီးကို ေြပာင်းလဲဖို့ပဲ။ဉာဏ်ပညာနဲ့ ကရုဏာကို ကျင့်သံုး ြကဖို့ပဲ။ လူေတွမှာေြပာင်းလဲနိုင်တဲ့အရည်အေသွးရှိတယ်လို့ Socially Engaged Buddhists ေတွက ယံုြကည်ြကတယ်။



SEB ေတွရဲ့ အေြခခံ လူကျင့်ဝတ်ေတွ ကေတာ့ ေထရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာေတွ ရဲ့ အေြခခံလူကျင့်ဝတ်ေတွ နဲ့ ဆင်တူ ပါတယ်။



အသက်သတ်ြခင်းကိုကျူးလွန်မိြခင်းေြကာင့်ြဖစ်ေသာ မချမ်းသာြခင်း (ဒုက္ခ) ကို သတိရှိြခင်းအားြဖင့်



ကျွန်ုပ်သည်လူ၊တိရစ္ဆာန်၊သစ်ပင်တို့၏အသက်များကို ကာကွယ်ရန်နည်းလမ်းများကိုလိုက်နာပါမည်။ ကရုဏာ စိတ်ကိုေမွးြမူမည်ဟုကတိြပုပါသည်။မသတ်ရန်ေသာ်လည်းေကာင်း၊တြခားသူများသတ်ြဖတ်ေနြခင်းကို တားဆီးရန် ေသာ်လည်းေကာင်း၊ သတ်ြဖတ်ေနေသာအြပုအမူများကို မကူညီရန်ေသာ် လည်းေကာင်း သန္နိဋ္ဌာန်ြပုပါသည်။



တရားမျှတမှုမရှိြခင်း၊ ေခါင်းပံုြဖတ်ြခင်း၊ ခိုးြခင်း၊ နှိပ်နယ် ြခင်းတို့ေြကာင့်ြဖစ်ေသာ မချမ်းသာြခင်း (ဒုက္ခ)ကို သတိရှိြခင်း အားြဖင့်



ကျွန်ုပ်သည် လူ၊ တိရစ္ဆာန်၊ သစ်ပင်များ၏ အကျိုးစီးပွား ကိုေဆာင်ေသာ နည်းလမ်းများကို လိုက်နာပါမည်။ ေမတ္တာစိတ် ကို ေမွးြမူမည်ဟု ကတိြပုပါသည်။ မိမိ၏အချိန်ကိုေသာ် လည်းေကာင်း၊ စွမ်းအားကို ေသာ်လည်းေကာင်း၊ ဝတ္ထုပစ္စည်းကိုေသာ် လည်းေကာင်း စင်စစ်လိုအပ်ေနေသာ သူများအား ေဝမျှေသာ ေပးကမ်းေသာအကျင့်ကို ကျင့်ပါမည်။ မခိုးရန်နှင့် သူတစ်ပါး ပိုင်သင့်ေသာ ပစ္စည်းတစ်စံုတစ်ရာကို မယူငင်ရန် သန္နိဋ္ဌာန်ြပု ပါသည်။ သူတစ်ပါးပိုင်ပစ္စည်းများကို ယင်းတို့ပိုင်ဆိုင်ေသာ ပစ္စည်းများဟု သိမှတ်ရိုေသပါသည်။ သို့ရာတွင် ထိုသူတို့က ယင်းတို့ပိုင်ပစ္စည်းများကို အသံုးြပုလျက် လူတို့အား အြမတ်ထုတ် ေနလျှင်မူ ထိုသို့ အြမတ်မထုတ်ရန် တားဆီးပါမည်။



မသင့်ေလျာ်ေသာ လိင်မှုကို ြပုြခင်းေြကာင့်ြဖစ်ေသာ မချမ်းသာြခင်း (ဒုက္ခ) ကို သတိရှိြခင်းအားြဖင့်



ကျွန်ုပ်သည် တစ်ဦးတစ်ေယာက်၊ စံုတွဲ၊ မိသားစု၊ လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လံုြခံုြခင်းကို ကာကွယ် ေသာ နည်းလမ်းများကို လိုက်နာပါမည်။ တာဝန်ယူသည့် စိတ်ကို ေမွးြမူမည်ဟု ကတိြပုပါသည်။ ချစ်ြခင်းနှင့် အရှည် စဉ်းစားြခင်းမပါေသာ လိင်ဆက်ဆံမှုကို မြပုကျင့်ရန် သန္နိဋ္ဌာန်ြပုပါသည်။ မိမိ၏ ေပျာ်ရွှင်ြခင်းေသာ်လည်းေကာင်း၊ သူတစ်ပါး၏ ေပျာ်ရွှင်ြခင်းေသာ်လည်းေကာင်း မယွင်းမပျက် ရန် ကျွန်ုပ်၏ကတိများကို ေစာင့်ထိန်းမည်ဟု သန္နိဋ္ဌာန်ြပုပါ သည်။ ကေလးသူငယ်များအား အဓမ္မြပုကျင့်ြခင်းအား ကာကွယ်ရန်ေသာ်လည်းေကာင်း၊ မိသားစုများ စံုတွဲများအား ြပိုကွဲေစြခင်းမှ တားဆီးရန်ေသာ်လည်းေကာင်း မိမိစွမ်း သေလာက် ေဆာင်ရွက်ပါမည်။



သတိလက်လွတ်ေြပာဆိုြခင်း၊ သူတစ်ပါး၏ စကားကို နားမေထာင်နိုင်ြခင်းတို့ေြကာင့်ြဖစ်ေသာ မချမ်းသာမှု (ဒုက္ခ) ကို သတိရှိြခင်းအားြဖင့်



ကျွန်ုပ်သည် ချစ်ဖွယ်ေသာစကားဆိုြခင်းကို ေသာ်လည်းေကာင်း၊ ေဝဒနာခံစားသူများအား သူတို့၏ ေဝဒနာ ေလျာ့ပါးေစရန်အလို့ငှာ ေကာင်းစွာနားေထာင်ြခင်း ကိုေသာ်လည်းေကာင်း အားထုတ်မည်ဟု ကတိြပုပါသည်။ စကားလံုးများသည် စိတ်ချမ်းေြမ့ေပျာ်ရွှင်ြခင်းကို ေသာ်လည်း ေကာင်း၊ စိတ်မချမ်းမသာ ဆင်းရဲြခင်းကိုေသာ်လည်းေကာင်း ဖန်တီးနိုင်ေသာအချက်ကို သိသည့်အားေလျာ်စွာ ဟုတ်မှန် ေသာ စကားကိုဆိုရန်၊ ယံုြကည်ြခင်း၊ ရွှင်လန်းြခင်း ေမျှာ်လင့် ြခင်းအား ြဖစ်ေစေသာ စကားလံုးများကိုသံုးရန် သန္နိဋ္ဌာန်ြပု ပါသည်။ အေသအချာမသိေသာ သတင်းစကားများကို ြဖန့်ြခင်း၊ အေသအချာ မသိဘဲလျက် ေဝဖန်ြခင်း၊ အြပစ်တင် ြခင်းများ မြပုလုပ်ပါ။ ေသွးကွဲေစေသာစကား၊ မိသားစု လူ့အသိုက်အြမံု ြပိုကွဲေစေသာစကားဆိုြခင်းမှ ေရှာင်ြကဉ်ပါ မည်။ ပဋိပက္ခများအား မည်မျှပင် ေသးငယ်ေစကာမူ ေြပလည် ေစရန် ြငိမ်းချမ်းေစရန် ြကိုးစားမည်ဟု သန္နိဋ္ဌာန်ြပုပါသည်။



သတိလက်လွတ် စားသံုးြခင်းေြကာင့်ြဖစ်ေသာ မချမ်းသာမှု (ဒုက္ခ) ကို သတိရှိြခင်းအားြဖင့်



ကျွန်ုပ်သည် ကိုယ်ေရာစိတ်ပါ ကျန်းမာရန်အလို့ငှာ သတိ နှင့် စားရန်၊ သတိနှင့် ေသာက်ရန် ကတိြပုပါသည်။ ကိုယ်ကို ေသာ်လည်းေကာင်း၊ စိတ်ကိုေသာ်လည်းေကာင်း၊ ရွှင်လန်းေစ ေသာ၊ ချမ်းသာေစေသာ၊ ြငိမ်းချမ်းေစေသာ အစားအေသာက် များကိုသာ စားေသာက်ပါမည်။ အရက်နှင့် မူးယစ်ေစေသာအရာ များ၊ အဆိပ်အေတာက်ြဖစ်ေသာ တီဗွီအစီအစဉ်များ၊ မဂ္ဂဇင်း များ၊ စာအုပ်များ၊ ရုပ်ရှင်များကို ေရှာင်ြကဉ်ပါမည်။ စိတ်နှင့် ခန္ဓာအား ယင်းအဆိပ်အေတာက်များအားြဖင့် ပျက်စီးေစြခင်း သည် မိဘဘိုးဘွား လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် လူ့အနာဂတ်အား သစ္စာ ေသွဖည်ြခင်းဟု ကျွန်ုပ်သိသည်။ မိမိနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် သင့်ေသာအစာကို စားမည်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ေြပာင်းလဲရန်နှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ေြပာင်းလဲရန်သင့်ေသာ အစာစားြခင်းမှာ အေရးြကီးေြကာင်း ကျွန်ေတာ် နားလည်ပါသည်။နားလည်ထားသလိုလဲ လိုက်နာ ကျင့်သံုးပါမည်။



SEB ေတွရဲ့ အေြခခံကျင့်ဝတ်ဟာ ငါးပါးသီလနဲ့ ဘာမှမကွာပါဘူး ဒါေပမယ့် သူအသတ်မသတ်ရဘူးဆိုတဲ့ ပါဏတိပါတာ သိက္ခာပုဒ်ကို သူအသတ်မသတ်မိရင် ြပီးတာပဲ ဆိုတာ ေလာက်မဟုတ် သူအသက်ကို ေစာင့်ေရှာက်ရမယ်ကာကွယ်ရမယ်။ ေနာက် သူအသက်သတ်တဲ့ သူေတွ ကို မသတ်ေအာင် တားစည်းရမယ်။ ဆိုတာ ေလးပိုလာပါတယ်။ ငါးပါသီလကိ်ု ေရှာင်ြကည်ရံုမဟုတ် ေဆာင်ရွက်ရမယ် လို့ SEB က ယံုြကည်ပါတယ်။



ေနာက်ဆံုးအေနနဲ့ SEB သေဘာကို ခံစားနားလည်ေစဖို့ ဆရာတာ ေရးတဲ့ ြပံုးတဲ့ ဂါတာ ဆိုတဲ့ စာအုပ်က ကဗျာေလးတပုဒ်ကို ေဝမျှလိုက်ပါတယ်။



ဒီမနက် နိုးလာလာချင်း ကျွန်ေတာ်ြပံုး၊



ကျွန်ေတာ့်ေရှ့မှာ အသစ်စက်စက်၂၄နာရီ၊



အချိန်တိုင်းမှာ ေကာင်းစွာေနမယ်။



လူအားလံုး သက်ရှိအားလံုး



ေဝေနယျေတွကို အြကင်နာမျက်စိနဲ့ ြကည့်မယ်။

Read More

အားေဆးေလး တစ်ခွက်

မေန့ကပဲ ဓမ္မမိတ်ေဆွတစ်ေယာက်ေပးတဲ့ စာအုပ်ငယ်ေလးတစ်အုပ်ရလိုက်တယ်။ အရှင် ဓမ္မေဘရီ(ေတာင်စွန်း) ေရးတဲ့ စာအုပ်ေလးပါ ဘုန်းဘုန်းအရှင်ဆန္ဒာဓိကနဲ့ ဘုန်းဘုန်း ရေဝနွယ်(အင်းမ)တို့ ေဗာဓိတစ်ေထာင်ဘုရား ဓာတ်ေလှကားေပါ်ကေနြပုတ်ကျတဲ့ အေြကာင်းကို အေတွးစချဲ့ြပီးေရး ထားတာ မာန်နတ်မင်းကိုအံတုသူများတဲ့ အေတာ်ေတာ်ေကာင်းတဲ့ စာအုပ်ေလးပါ။ ဒီအထဲက အေြကာင်းအရာ ေတာ်ေတာ်များများကို သေဘာကျ မိတယ်။

ကျွန်ေတာ်တို့ ပရဟိတလုပ်သားေတွဟာ အများေကာင်းဖို့ သက်သက် အလုပ်လုပ်ေနြကတာပါ။ အဲဒီ အချိန်မှာ အခက်ခဲေတွ ေတွ့ြကံုရတယ်။ တြခားအခက်အခဲေတွကို ေကျာ်လွှားနိုင်ေပမဲ့ အြပစ်ေြပာခံရတာ ကိုေတာ့ ပုထုစဉ်ပီပီ မခံနိုင်ဘူးဗျ။ အရင်က မန္တေလးမှာေနေတာ့ ဘာမှအလုပ်မရှိအကိုင်မရှိ ၁၀၉/၁၁၀ စားလိုက်ေသာက်လိုက်နဲ့ေနတုန်းက ဘယ်သူမျလည်း အြပစ်မဆို ဘယ်သူမှလည်း အြပစ်မေြပာြကဘူး။ ေအးေအးေဆးေဆးပဲ။ ေနာက်ပိုင်း ေဒသဖွံြဖိုးေရးအလုပ်ေတွလုပ်မယ် အများအကျိုးေဆာင်မယ် ဆိုြပီး စိတ်ရူးေပါက်ြပီး ရန်ကုန်ဆင်းခဲ့တယ်။ အဲဒီမှာစေတွတာေပါ့ ဟိုလူေြပာဒီလူေြပာနဲ့ မင်းတို့ အလုပ်က ေသးေသးေလးပါ၊ မင်းတို့ ဒီလိုလုပ်ေတာ့ဘာအကျိုးရှိမှာလဲ၊ အလကားေကာင်ေတွပါကွာ၊ ဟိုကဆဲ ဒီလူကဆူနဲ့ စိတ်ညစ်စရာေတွ ခဏခဏေတွ့ရတယ်။ ြကာလာေတာ့လည်း မခံနိုင်ေတာ့ဘူး ကျွန်ေတာ်တို့ ေကာင်းတာလုပ်ရဲ့သားနဲ့ေလ ြကာေတာ့ ဘုရားေဟာတဲ့ ကံဆိုတာကိုေတာင် မယံုချင်ေတာ့ဘူး။ စိတ်ပျက်လာတယ် ေရွှဟသင်္ာဆရာေတာ်ဘုရားြကီးရဲ့ အဆံုးအမေကာင်းေတွကိုလည်း နှလံုးမသွင်းနိုင် ဘုကလန့်တိုက်ြပီး ေပေပေတေတေနမိတယ်။ ကျွန်ေတာ်တို့ဟာ ဘာမှမဟုတ်ပါဘူး ေသးေသးေလးပါ ကျွန်ေတာ်တို့ေတွမှာ စိတ်ဓာတ်ကလွဲ ဘာဆိုဘာမှမရှိဘူး ဒါေပမယ် လိုအပ်တဲ့ အချိန်လိုအပ်တဲ့ေနရာမှာေတာ့ အသံုးဝင်ေကာင်းဝင်မှာပါ။ အခုဆရာေတာ်အရှင်ဓမ္မေဘရီရဲ့ စာအုပ်ေသးေသးေလးက ကျွန်ေတာ်တို့ အတွက်ေြဖေတွးစရာ အားေဆးေလး တစ်ခုရလိုက်တာကိုေဝမျှချင်တာပါ။ ဆရာေတာ်ကို လက်အုပ်ချီမိုး ရှိခိုးပါတယ်။

ေြဖေဆးေလးက ဒီလိုဗျ

ဆရာေတာ်က ေကာင်းတာလုပ်ြပီး မေကာင်းတာခံေနရတာကို ဥပမာ အမျိုးမျိုးနဲ့ ေြပာသွားတာ။ ေြပာသွားတာ ကျွန်ေတာ်ရင်ထဲ အထိဆံုးက ေတာင်ကေလးဆရာေတာ် အေြကာင်းေြပာသွားတဲ့ေနရာဗျ။ ေတာင်ကေလး ဆရာေတာ် ကေတာ့ အားလံုးသိတဲ့ အတိုင်း ဘားအံက ေတာမှီရဟန်းဆိုြပီးစာေတွ ေရးတယ်။ ဆရာေတာ် က ေတာမှီရဟန်းဆိုတဲ့ အတိုင်းပဲ ေတာထဲမှာ တရားအြကာြကီးအားထုတ်ခဲ့တယ်။ ဆရာေတာ်တရားအားထုတ် စမှာ ငိုချင်တာလိုလို ရယ်ချင်တာလိုလိုြဖစ်ေတာ့ ေဝဘူဆရာေတာ်ဘုရား၊မဟာစည်ဆရာေတာ်ဘုရား တို့ဆီချည်းကပ်ြပီးေမးတယ်။ ဆရာေတာ်ဘုရားြကီးေတွက တရားဆက်အားထုတ်ဖို့ ဇွဲမေလျှာ့ဖို့ ေြပာတယ်။ ေနာက်ပိုင်းတရားဆက်အားထုတ်ရင်း ညာဘက်မျက်စီက သိပ်မေကာင်းေတာ့တာအခုထိပဲတဲ့ ေနာက်ပိုင်း အခက်အခဲေတွအများြကီး ြကံုရတာေပါ့။ ေနာက်ဆံုး ဆရာေတာ်ရဲ့ ဆရာ သုဿန်ဆရာေတာ်ဆီသွားြပီး တရားေလျှာက်ခဲ့တယ်။ တရားအားထုတ်ရတာ အဆင်မေြပဘူးေပါ့ ပါရမီများမပါလို့လား အားထုတ်နည်းက ပဲမှားေနလို့လား သုဿန်ဆရာေတာ်ြကီးက ြပန်မိန့်ြကားလိုက်တာကို ကျွန်ေတာ် တသက်ေမ့ေတာ့မှာ မဟုတ်တဲ့ အဆံုးအမတစ်ခုလိုရင်ထဲ အြမဲနှလံုးသွင်းမိတယ်ဗျာ။ ဆရာေတာ်ဘုရားြကီးမိန့်ပံုက ဦးဇင်းေလး တို့ ဘုရား မင်းသားဘဝ နန်းေတာ်ထဲမှာ စည်းစမ်ခံစားေနတဲ့ အချိန် ဘယ်မာန်နတ်လာခဲ့လို့လဲ ဘုရားြဖစ်ဖို့ေတာထွက်မှပဲ မာန်နတ်တို့ ဘာတို့ေနှာက်ရှက်ြကတာမှလား။ အြပင် ေအာင်ြခင်းမှာ ြကည့်ြကည့်ေပါ့။ ဦးဇင်းေလးကဘာလို့ အားေလျှာ့ချင်ရတာလဲ။ ဆရာေတာ်ဘုရားြကီးက ေတာင်ကေလးဆရာေတာ်ကို ဆံုးမလိုက်တာြဖစ်ေပမဲ့ ကျွန်ေတာ်အေနနဲ့ ကျွန်ေတာ်တို့အားလံုးကို ဆံုးမလိုက်သလိုပါပဲ။ ဆရာေတာ် ဘုရားြကီးေတွရဲ့ ေကျးဇူးကြကီးမားလိုက်ေလစွ။ ေယာအတွင်းဝန်ကို ြမင်းထိန်းချီးကျူးသလိုများ ြဖစ်ေနြပီလား မသိ။

ဟုတ်တယ်ေလ ကျွန်ေတာ်မန္တေလးမှာ အားအားယားယားေနတုန်းက ဘယ်သူမှ အြပစ်မေြပာြကဘူး ပရဟိတလုပ်ငန်းေတွ စလုပ်မှပဲ အြပစ်ဆို ဆဲဆူသံေတွ ေတာေတာကိုညံလို့ ဒါေတွဟာ မာန်နတ်ပဲ ဒီ အြပစ်ဆိုသံေတွြကားမှာ ကျွန်ေတာ်တို့ မကျဆံုးေအာင် လုပ်ရမယ်။ လုပ်စရာရှိတဲ့ အလုပ် ဆက်လုပ်ရမယ်။ ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် မာန်နတ်ရဲ့လက်ထဲ ကျရှံုးေတာ့မှာေပါ့။ ေရွှဟသင်္ာဆရာေတာ်ဘုရားြကီးမိန့်ခဲ့တဲ့ ဆံုးမစကားနဲ့ သုဿန်ဆရာေတာ်ြကီးရဲ့ စကားကိုပဲ ရင်ထဲ အထပ်ထပ်ြကားေယာင်ေနပါေတာ့မယ်။

အများအကျိုး ရွက်သယ်ပိုးက

ခနိုးခနဲ့ဆိုကဲ့ရဲ့လည်း

မရွှဲ့မေစာင်း ကိုယ်လမ်းေြကာင်းကို

စိတ်ေကာင်းနဲ့ယှဉ်ေရှးရှု နှင်ေလာ့။

(ေရွှဟသင်္ာဆရာေတာ်ဘုရားြကီး)

ဖွံြဖိုးေရးပရဟိတအတူလုပ်ြကတဲ့ ညီအစ်ကိုေမာင်နှမများ နဲ့ ေကာင်းတာေတွေရးေနေပမဲ့ အဆဲခံရတဲ့ ဘေလာ့ဂါ အစ်ကိုအစ်မများအတွက် ဒီပိုစ့်ကိုေရးပါတယ်ခင်ဗျာ။

Read More

လုပ်လက်စကို ခဏ ရပ်တံြခင်း

ေအာ်ဟစ်ေခါ်ြပီး အကူအညီေတာင်းေပမယ့် ေဘးဝန်းကျင်က ကိုယ့်အသံမြကား ရေလာက်ေအာင် ဘီလူးစီးခံထားရသလိုမျိုး။ ေြပာြပချင်စိတ်က အရမ်းြပင်းထန်ေပမယ့် ေဖာ်ြပစရာ စကားလံုးရှာမေတွ့ နိုင်သလိုေပါ့။ လူေတွက ေဘးဝန်းကျင်အေြကာင်းကို ခေရေစ့တွင်းကျ ဂဃနဏသိရှိြကေပမယ့် ‘မှန်’ ြကည့်ြပီး ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်အကဲခတ်မိဖို့ သတိလစ်တတ်ြကတဲ့ သတ္တဝါေတွေပါ့။ အချို့က အြခားလူအေြကာင်း ကိုပဲေြပာြပီး ေဖာက် သည်ချတတ်သလို။ အချို့ကျြပန်ေတာ့လည်း ကိုယ့်အေြကာင်းချည်းပဲ ဒရစပ်ေြပာြပလွန်း လို့ ဆက်သွယ်မှုြပင်ပေရာက်မှန်းမသိ ေရာက်သွားရရှာတယ်။ ဘာြဖစ်လို့လဲဆိုရင်ေတာ့ စကားမေြပာခင် ‘မှန်’ အရင်မြကည့်ခဲ့လို့ေပါ့။

ဓမ္မဆရာြကီးတစ်ေယာက်ရဲ့ ေဒသနာတိုင်းလိုလိုမှာ မပါမြဖစ်ပါခဲ့တဲ့ မှတ်သားဖွယ် စကားတစ်ခွန်း ရှိတယ်။ ”သင်ဘာေတွလုပ်ေနသလဲဆိုတာထက် သင်ဘာေြကာင့် လုပ်သလဲဆိုတာက ပိုအေရးြကီးတယ်” တဲ့။ လူသားေတွဟာ များစွာေသာ လုပ်ေဆာင်မှု ေတွကို တန်ဖိုးြဖတ်ြကတယ်။ အရင်းခံြဖစ်တဲ့ရည်ရွယ်ချက်ကိုေတာ့ သတိမမူမိြကဘူး။ ဆိုလိုတာက ဘယ်လိုစိတ်ေနသေဘာထားနဲ့ ဒီအလုပ်ကိုလုပ်ေနတာလဲ။ ဘာေြကာင့် ကျွန်ေတာ် စာေရးရတာလဲ။ ကေလာင်အစွမ်းြပချင်လို့လား။ ေငွေြကးေြကာင့်လား။ လူေတွကို အသိပညာ ေပးချင်လို့လား။ လူ့ြမင်ကွင်းမှာ ပရိသတ်က ဩဘာလက်ခုပ်တီးြပီး ‘သာဓု’ ေခါ် ဂုဏ်ြပုခံရတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးေတွ အများြကီးရှိမှာပါ။ ဒါေပမယ့် သူတို့ရဲ့ လှပလွန်းတဲ့ လုပ်ေဆာင်မှုေတွထက် သူတို့ရဲ့အလုပ်နဲ့ပတ်သက်ြပီး ဦးစွာထားရှိခဲ့တဲ့ စိတ်ေနသေဘာ ထားနဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တို့ကသာ ပိုြပီးအခရာကျမှာပါ။ မွန်ြမတ်တဲ့ စိတ်သေဘာထားရဲ့ တွန်းပို့မှုေြကာင့် လုပ်လိုက်ရတဲ့အရာဟာ လူေတွအြမင်မှာ ြမူမှုန်မျှသာြဖစ်ပါေစ၊ ဒီ အသီးအပွင့်ကို တစ်ေန့ကျရင် သူ ြကွယ်ဝစွာ ခူးေြခစားသံုးရမှာပါ။ လုပ်လက်စအလုပ်က ရပ်တန့်လိုက်ြပီး ငါ ဘာေြကာင့် ဒီလမ်းကို ေရွးချယ်ေလျှာက်လှမ်းခဲ့ရတာလဲလို့ ကိုယ့်ကိုယ် ကိုယ် ေမးြမန်းြကည့်လိုက်ပါဦး။ ကျွန်ေတာ့်မှာ မိန်းကေလး သူငယ်ချင်းတစ်ေယာက်ရှိတယ်။ သူ့မှာ အလုပ်မရှိေသးလို့ အလုပ်ေလျှာက်တယ် ဆိုပါေတာ့။ ဒါေပမယ့် သူေလျှာက်တဲ့ ေနရာေတွက NGOေတွချည်းပဲြဖစ်ေနလို့ သူ့ကိုေမးမိတယ်။ ”နင်ဘာေြကာင့် NGO ေတွပဲ ေရွးေလျှာက်ရတာလဲ။” သူမက ချက်ချင်းပဲ ”ေဒါ်လာစားချင်လို့ေပါ့” တဲ့။ လူသား အကျိုးြပုလုပ်ငန်းေတွကို ချဉ်းကပ်ြပီး တံခါးေခါက်သူများရဲ့အိပ်မက်ဟာ ေရွှဒဂင်္ါးြပားေလး ေတွရဲ့ ချိုလွင်တဲ့အသံေြကာင့်များလား။ သည့်ထက်ေကာ မပိုြကေတာ့ဘူးလား။

ဒါေပမယ့် အြခားသူေတွရဲ့အလုပ်ကို ေဘးကထိုင်ြပီး မေဝဖန်မိဖို့ေတာ့ အေရး ြကီးလှပါတယ်။ အေသးအမွှားကိစ္စေလးပဲြဖစ်ြဖစ် အလုပ်အေပါ်မှာ သူထားရှိတဲ့ ယံုြကည်ချက်နဲ့ ပန်းတိုင်ေတွကို သင်ြမင်နိုင်တာမှမဟုတ်တာ။ ဧရာမလုပ်ေဆာင်ချက်ကိုေတွကို ြကည့်ြပီး အံဩမိန်းေမာလို့လည်း မသွားပါနဲ့ဦး။ ဘယ်ေလာက် ြကီးကျယ်ခမ်းနားလှတဲ့ လုပ်ေဆာင်ချက်ြဖစ်ပါေစ။ ”တစ်ကိုယ်ရည်ေကျာ်ေစာဖို့အတွက်လား၊ ေငွမျက်နှာ ေြကာင့်လား” ဆိုတဲ့ အလုပ်ထဲမှာြမှုပ်နှံထားတဲ့ သူ့ရည်မှန်းချက်ကို သင်မှမသိနိုင်တာပဲ ေလ။ ဒီလိုနဲ့ပဲ ကျွန်ေတာ်ဟာ ေြပာလက်စ စကားေလးေတွကိုရပ်၊ လုပ်လက်စအလုပ်ေတွ ကို ခဏနားြပီး ‘မှန်’ ေရှ့ကို သွားလိုက်တယ်။ ြပီးေတာ့ မှန်ထဲက လူကိုေြပာလိုက်တဲ့စကား ကေတာ့ ”ဘာ့ေြကာင့် ငါ …ဒါေတွကိုလုပ်ေနရသလဲ …..”

ကိုသာဇင်ဦး

Read More

ကျေနာ်ကို ခွင့်လွတ်ြကပါဗျာ

ဆန်ြပုတ်ပဲေသာက်၊ ထမင်းရည်ကို အရသာခံေနရတဲ့သူေတွကို သတိမရဘဲ

အစားအေသာက်ေြကးများတဲ့ ကျုပ် …

ဆံပင်ညှပ်ေရာင်းြပီးမှ ဆန်ဝယ်စားေနရတဲ့သူေတွ ရှိမှန်းသိလျှက်နဲ့

အထက်တန်းစား ဆံပင်ညှပ်ခန်းမှာမှ ညှပ်ချင်တဲ့ ကျုပ် …

လံုချည်ေပါင် ဆန်ဝယ်ြပီးမှ ထမင်းဘူးထည့် အလုပ်သွားရသူေတွကို သတိမရဘဲ

ဝိုင်လို တစ်ခွက်မေသာက်ရရင် အိပ်မေပျာ်တဲ့ ကျုပ် …

တစ်လစာ စားလို့ေလာက်တဲ့ ေငွေြကးကို အြပံုးမပျက် တစ်ညတည်းြဖုန်းပစ်ဖို့

ဝန်မေလးတဲ့ ကျုပ် …

ေရတစ်အိုးရဖို့ တစ်ေန့လံုးအချိန်ေပးရတဲ့ အညာသူေလးေတွကို မစာနာဘဲ

ေရဘံုပိုင်ေခါင်းေတွ အေြခာက်တိုက် ဖွင့်ထားတဲ့ ကျုပ် …

ဆာလာအိတ်ခွံနဲ့ နံရံကာေနရသူေတွကို ကိုယ်ချင်းမစာဘဲ ညတိုင်း အဲယားကွန်း

ဖွင့် ေစာင်ြခံုအိပ်ချင်တဲ့ ကျုပ် …

အမှိုက်ပံုေဘးမှာေန အမှိုက်ပံုမှာ ရှာစားေနရတဲ့သူေတွကို သတိမရဘဲ

စည်ပင်ကား ြဖတ်တိုင်း နှာေခါင်းပိတ်မိတဲ့ ကျုပ် …

ကျားဝတ် မဝတ်မခွဲ ကိုယ်နဲ့မေတာ်မတဲ့ တဲ့ လူြကီးဝတ်ြကီးေတွမခွဲ

ရှိတာဝတ်ေနရတဲ့ သူေတွကိုေမ့ြပီး နာမည်ြကီးတံဆိပ် ပိတ်အမျိုးမျိုးနဲ့ ဟန်လုပ်

စတိုင််လ်ထုတ်ဖို့ ေရွးဝယ်တတ်တဲ့ ကျုပ်…

မသန့်ရှင်းတဲ့ေရကို ေသာက်မိလို့ ဝမ်းပျက်ဝမ်းေလျှာြပီး ေန့စဉ်ေသဆံုးေနတဲ့

ငါးနှစ်ေအာက်ကေလးငယ် (၁၂ဝဝ) ေကျာ်ကို လျစ်လျူရှု့ြပီး ေရသန့်သန့်ေလးကိုမှ

ေဖာေဖာသီသီ ချိုးေလာင်း သံုးေဆးချင်တဲ့ ကျုပ် …

ကျုပ် … ကျုပ်ကို ခွင့်လွှတ်ြကပါဗျာ ….

ကိုသာဇင်ဦး

Read More

ေပးကမ်းြခင်း

သူငယ်ချင်း ငါတို့မှာဒီေလာက်ဆင်းရဲတာ သူတို့အတွက် ေပးစရာဘာမှမရှိပါ လားကွာ ….

ရှိပါတယ်ကွာ -

ငါတို့ရဲ့ အြပံုး၊ အကူအညီ၊ အချိန်၊ အေတွးစိတ်ကူး၊ တွန်းအား

နားေထာင်ေပးြခင်း၊ အြကံဉာဏ်၊ အကာအကွယ်၊ ေနရာ

သတင်း၊ လက်ခံြကိုဆိုြခင်၊ အားေပးမှု၊ ကျွမ်းကျင်မှု၊ အေလးထားြခင်း၊ ချီးမွှန်းဂုဏ်ယူြခင်း၊

နှစ်သိမ့်ေပးြခင်း၊လို လားမှု ြပီးေတာ့ ေကျးဇူးစကားေတွေပါ့။

ဟာ … သူငယ်ချင်း ငါဒီေလာက်ချမ်းသာမှန် မသိခဲ့ပါလားကွာ။ ေကျးဇူးပဲ သူငယ်ချင်း …။

Read More

အေမရိကန်စတိုင်လ်ဗုဒ္ဓဘာသာ

၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် ဂျက်ခ်ကွန်း ဖီးလ်သည် ဝါရှင်တန် ဒီစီြမို့ေတာ်သို့ ေလယာဉ်ြဖင့် ေရာက်လာခဲ့သည်။ သူ၏ ဦးေခါင်းသည် ေြပာင်စိမ်းေနသည်။ သူ၏ ကိုယ်ေပါ်မှာ ေတာ့ ဝါေရွှေသာသကင်္န်းကို ဆင်ြမန်း ထားေလသည်။ သူက အေမရိကားတွင် ရဟန်းတစ်ပါး အြဖစ် ရပ်တည် နိုင်မလား စံုစမ်းရန် အိမ်ြပန်ခဲ့ ြခင်းြဖစ်ပါသည်။ကွန်းဖီးလ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းေတာ်ြကီး ေကျာင်းတစ်ခုတွင် တည်ြကည်ြငိမ်သက်ေသာနှစ်များစွာ ကို ြဖတ်သန်းကုန်ဆံုးေစခဲ့သည်။ ထိုေကျာင်းတွင် သူသည် ပရိက္ခရာအနည်းငယ်ြဖင့် ေနထိုင်သီတင်းသံုးကာ တင်းြကပ်ေသာ ဝိနည်းကျင့်ဝတ်များကို လိုက်နာကျင့်သံုးလျက် ေန့စဉ် ေတာရေဆာက်တည်ကာ ဝိပဿနာ ဘာဝနာပွားများေနခဲ့သည်။

သို့ေသာ် အေမရိကန်တွင်ေတာ့ သူသင်ယူဆည်းပူးခဲ့ရေသာ ဝိပဿနာဘာဝနာပွားများနိုင်သည့် ဘုန်းေတာ် ြကီးေကျာင်းကို သူမေတွ့ရှိခဲ့ပါ။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် သူကျင့်သံုးလိုက်နာခဲ့ေသာ ဝိနည်းစည်းကမ်းများသည် ဤအ ေမရိကန်တွင် ကျင့်သံုးလိုက်နာရန်ခက်ခဲလှေြကာင်း သူေတွ့လာရပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် သူသည် အနာမာသ ဝတ္ထုေငွေြကးကို ကိုင်တွယ်သံုးစွဲရန်မလိုဘဲ တိုင်းသားြပည်သူတို့ ြကည်ြဖူရွှင်လန်း လှူဒါန်းေသာ ဆွမ်းကိုသာ အလှူခံဘုန်းေပးခဲ့ရသည်မဟုတ်ပါလား။

ေနာက်ဆံုးေတာ့ သူသည် လူထွက်ကာ တက္ကစီေမာင်းရပါေတာ့သည်။ သူသည် စိတ်ပညာြဖင့် ပါရဂူဘွဲ့ယူကာ လူတိုင်း၏ ဘဝနှင့် အဆင်ေြပေစမည့် သူသင်ယူဆည်းပူးခဲ့သည့်တရားကို အသံုးြပုလျက် ဗုဒ္ဓတရားေတာ်များကို သူ့နည်းသူ့ဟန်ြဖင့် ဆက်လက်ကျင့်သံုးခဲ့သည်။ အချိန်ကာလတစ်ခုအတွင်းမှာပင် သူသည် ဗုဒ္ဓဘာသာသစ် တစ်ခုကို တည်ေထာင်ရန် စတင်ြကိုးပမ်းခဲ့ေလသည်။

ဤထူးြခားကွဲြပားေသာအေမရိကန်ဗုဒ္ဓဘာသာသစ်သည် လိုက်နာကျင့်သံုးလိုသူများအား ဝိပဿနာတစ်ခုတည်း အတွက်သာမဟုတ် ဘဝအစိတ်အပိုင်းအားလံုးတွင်ပါ သတိပဋ္ဌာန်တရားကို လိုက်နာကျင့်သံုးနိုင်ေစရန် အား ေပးခဲ့ပါသည်။

“ဘာသာေရးကျင့်ဝတ်တစ်ခုထက် ဘဝကို အဓိပ္ပါယ်ရှိေအာင်၊ ကျန်းမာေအာင် ြပီးေတာ့ ကရုဏာ တရားေတွ အဇ္ဈတ္တမှာ ေမွးြမူနိုင်ေအာင် ေနထိုင်ဖို့ အေထာက်အကူြပုနည်းလမ်းတစ်ခုအြဖစ် ထပ်ကာထပ်ကာ ကျွန်ေတာ်တို့ သင်ြကားေပးေနြကပါတယ်။ ကျွန်ေတာ်သင်ြကားေပးေနတဲ့လူအများစုက သူတို့ကိုယ် သူတို့ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝင်လို့မထင်ြကဘူးဗျ၊ ဒါဟာ ကျွန်ေတာ့်အတွက်ေတာ့ လံုးဝ ေကာင်းပါတယ်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ ြဖစ်ဖို့ထက် ဗုဒ္ဓြဖစ်ဖို့က (ဗုဒ္ဓဘာသာနာမည်ခံဖို့ထက် သိြမင်သူြဖစ်ဖို့) ပိုေကာင်းပါတယ်ဗျာ။” ဟု မြကာေသး မီက ကွန်းဖီးလ်က ေြပာခဲ့သည်။
လွန်ခဲ့ေသာ ရက်သတ္တပတ်က ေလာ့စ်အင်ဂျလိစ်တွင် ကွန်းဖီးလ်က လုပ်ငန်းနှစ်ခုကို ေဆာင်ရွက်ခဲ့သည်။ (ေသာြကာေန့ညတွင် အာမန် ဟမ်းမာ ြပတိုက်၌ စိတ်ပညာရှင် ကားလ် ဂျွန်၏ ဂျာနယ်အေြကာင်း စကား ေြပာြခင်းနှင့် စေနေန့တွင် အယ်လ်ေအ ဝိပဿနာစင်တာ၌ သံုးနာရီြကာ ဝိပဿနာသင်တန်း ေပးြခင်း တို့ြဖစ်သည်။)

နိုင်ငံ၏ အထင်ရှားဆံုးဗုဒ္ဓဘာသာစင်တာများထဲမှ တစ်ခုြဖစ်သည့် ဝိပဿနာအသင်းတည်ေထာင်သူ တစ်ဦး အေနြဖင့် သူသည် တစ်ကမ္ဘာလံုးရှိ ဝိပဿနာ တရားစခန်းများကို ဦးေဆာင်ေလ့ရှိသလို ထိ နတ် ဟန် (ဗီယက်နမ်ဘုန်းေတာ်ြကီး)နှင့် ဒလိုင်လားမား(တိဘက်ရဟန်းမင်း)တို့ကဲ့သို့ေသာ ေကျာ်ြကားသည့် ဆရာေတာ် ြကီးများနှင့် အတူလိုက်ပါကာ သင်ြကားပို့ချေပးခဲ့သည်။ ကွန်းဖီးကို အေမရိကန်လူမျိုးများနှင့် သင့်ေလျာ် ေလျာက်ပတ်ေသာ ဗုဒ္ဓဘာသာကို အေနာက်တိုင်းတွင် အေြခစိုက်နိုင်ေအာင် ဖန်တီးကူညီေနသည့် ဆရာ တစ်ဆူအြဖစ် အသိအမှတ်ြပုြကပါသည်။

ယေန့မျက်ေမှာက်ေခတ်မှာေတာ့ အေမရိကန်တစ်နိုင်ငံလံုးတွင် ရာေပါင်းများစွာေသာ ဗုဒ္ဓဘာသာစင်တာများ ရှိေနခဲ့ြပီး စာသင်ေကျာင်းများ၊အကျဉ်းေထာင်များ၊ေဆးရံုများနှင့် စီပွားေရးဘုတ်အဖွဲ့ရံုးခန်းများတွင်ပင် ဝိပဿ နာပရိုဂရမ်များ ရှိေနခဲ့ပါြပီ။ သို့ေသာ်၁၉၇၆ ခုနှစ်က ဝိပဿနာအသင်းကို ကွန်ဖီးလ် စုဖွဲ့ တည်ေထာင်စဉ်က ဗုဒ္ဓဘာသာသည် အေမရိကတွင် အသစ်အဆန်းတစ်ခု ြဖစ်ေနေသးသည်။ ကွက်ကွက်ေလးသာရှိေသာ ဗုဒ္ဓဘာသာ အစုေလးများကိုလည်း ယံုြကည်ချက်စွဲြမဲခိုင်မာသည့် တိဘက်လားမားများနှင့် ဆာမူရိုင်းစိတ် ဓါတ်ြဖင့် ဗုဒ္ဓတရားကို သင်ြကားပို့ချေသာ ဇင်မာစတာများကဲ့သို့ေသာ အာရှတိုက်သား ရဟန်းေတာ်များက ဦးေဆာင်ခဲ့ြကသည်။
ကွန်းဖးလ်နှင့်အတူ စိတ်တူကိုယ်တူမိတ်ေဆွများြဖစ်ြကသည့် ရှရွန် ဆယ်လ်ဘတ်နှင့် ဂျိုးဇက်ဂိုးစတိန်းတို့က အေမရိကားတွင် အေရှ့ေတာင်အာရှနှင့် အိန္ဒိယ၏ ဝိပဿနာကို လူအများကျင့်သံုးနိုင်မည့် ေနရာတစ်ခုမြဖစ် မေနလိုအပ်ေြကာင်း ဆံုးြဖတ်ခဲ့ြကသည်။ ဇင်နှင့် တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာတရားများထက်ပိုလွန်ေသာ ဝိပဿနာ ကျင့်စဉ်သည် အဇ္ဈတ္တသိြမင်ေရးအတွက် စနစ်ကျေသာစူးစမ်းရှာေဖွမှုလိုအပ်ပါသည်။
သို့နှင့် မက်စ်၊ ဘားရ်သစ်ေတာရှိ ဗရင်ဂျီဘုန်းေတာ်ြကီးေကျာင်းေဟာင်းတစ်လံုးကို ဝယ်ယူကာ တရားအား ထုတ်လိုသည့်ေယာဂီများကို ရိပ်သာစခန်းပွဲများသို့ ဖိတ်ေခါ်ခဲ့ြကသည်။ ထိုင်ြခင်း၊ စြကင်္န် ေလျှာက်ြခင်း ကမ္မဋ္ဌာန်းအားထုတ်မှုအပိုင်းတွင် ေယာဂီများအား မိမိတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်၊ အသက်ရှုသွင်းမှုနှင့် စိတ်အြခင်း အရာများကို သတိမြပတ်ေစာင့်ြကပ်ရှုမှတ်ရန် အားေပးြကပါသည်။
သင်တန်းသားများနှင့် ဆရာများသည် လမ်းေဘးအဝတ်အစားများကို ဝတ်ဆင်ထားြကြပီး ဆရာဂုရုများက ယေန့မျက်ေမှာက်ကမ္ဘာတွင် သတိတရားြဖင့် မည်သို့ေနထိုင်ရှင်သန်ြကရမည်ဟူေသာ အသက်ဝင်သည့် အြကံ ဉာဏ်များကို ေပးြကသည်။

အာရှတိုက်မှာရှိသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ေယာဂီအများစုမှာ ရဟန်းများြဖစ်ြကေသာ်လည်း အေမရိကန် ေယာဂီ အများစုကေတာ့ မိသားစု၊ အလုပ်အကိုင်နှင့် အေနာက်တိုင်းအြမင်ရှိေသာ လူဝတ်ေြကာင်များြဖစ်ပါသည်။ ကွန်းဖီးကေတာ့ သူ့အေတွ့အြကံုအရ သူတို့နည်းသူတို့ဟန် အတိုင်း သွားမှြဖစ်ဟု သိေနပါသည်။
”ကျွန်ေတာ်တို့စိတ်ေတွဟာ အနာဂတ်စီမံကိန်းေတွ၊ အမှတ်ရမှုေတွ၊ ေနာက်ေြကာင်းြပန်မှုေတွနဲ့ ြပန့်ြကဲ ေနြကတာဗျ။ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်မှာ ကျွန်ေတာ်တို့မေနနိုင်ြကဘူး။ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာေနဝင်ချိန်ေတွ မြမင်နိုင် ေလာက်ေအာင်ပဲ ကျွန်ေတာ်တို့က ကျွန်ေတာ်တို့ရဲ့ စိတ်ထဲမှာ နစ်မွန်းေပျာက်ကွယ်ေနြကတာ၊ အိမ်ြပန်ချိန်မှာ ေတာင် ကျွန်ေတာ်တို့ရင်ေသွးေလးေတွရဲ့ မျက်ဝန်းေလးေတွကို မြမင်ေတာ့ဘူး၊ ပန်းြခံေလးကို ကျွန်ေတာ် တို့မြမင်ြကေတာ့ဘူးဗျ။” ဟု ကွန်းဖီးလ်က ေြပာပါသည်။

ဝိပဿနာနှင့် စိတ်ပညာတို့၏ ဆက်နွှယ်မှုကို ြမင်ေသာ ကွန်ဖီးလ်က သူ၏ သင်တန်းသားများအား ရိုးရာ ကမ္မဋ္ဌာန်းတရားထိုင်ြခင်းနှင့် အာရံုခံစိတ်ေလ့ကျင်မှုတို့ တွဲဖက်ရန် အားေပးေလသည်။ ေဝဘန်ေရး ဆရာအချို့ကေတာ့ ကွန်းဖီးလ်၏ ချဉ်းကပ်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ေပါ့ပျက်ပျက်ဗုဒ္ဓဘာသာအြဖစ် ေဘးဖယ်လိုြကသည်။ သို့ေသာ် သူ၏ အေရာင်းသွက်စာအုပ်များက ရည်ညွှန်းချက်တစ်စံု တစ်ရာြဖစ်မည်ဆိုလျှင် သူ့ေြပာချင်ေသာ မက်ေဆ့ချ်က လူများစွာအတွက် ပဲ့တင်ထပ်ေနခဲ့ပါသည်။
၁၉၇၀ ေနာက်ပိုင်း မက်ဆာချူးဆက်တွင် ရှိသည့် ဝိပဿနာစင်တာသို့ ေရာက်မလာမီက ဇင်နှင့် တိဘက် လားမားများထံတွင် နည်းခံခဲ့ဖူးေသာ ထရုဒီ ေဂါ့ဒ်မင်ဆိုေသာ အမျိုးသမီးက သူမအတွက် သူမ၏ အာရှနွယ်ဖွား ဆရာများနှင့် အချိတ်အဆက်မိရန်ခက်ခဲခဲ့ေြကာင်း ေြပာပါသည်။
“ကျွန်မကေတာ့ ဂျက်ခ်ဟာ ေလ့ကျင့်ခန်းနယ်ပယ်က ကျွန်မတို့ရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာဘဝေတွအတွက် ပိုင်အိုးနီး ယားတစ်ေယာက်အြဖစ်နဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာကို ေြပာင်းလဲခဲ့တာလို့ ကျွန်မခံစားမိပါတယ်” ဟု အယ်လ်ေအ ဝိပဿနာ စင်တာကို ဦးေဆာင်ေနသည့် သူမက ေြပာပါသည်။
၁၉၈၈ ခုနှစ်မှာ ကွန်းဖီးလ်သည် သူယခုတိုင် ဦးေဆာင်ေနဆဲြဖစ်ေသာ ဓမ္မေကျာက်ေဆာင်ဝိပဿနာစင်တာကို (Marin County community of Woodacre)တွင် တည်ေထာင်ခဲ့ပါသည်။ သူ့တွင် စိတ်ပညာရှင်ြဖစ်သူ ဇနီး လီယာနာနှင့် ယခုနှစ်ေနွရာသီတွင် ကေမ္ဘာဒီယားနိုင်ငံ၌ အလုပ်သင်ဆရာဝန်အြဖစ် တာဝန်ထမ်းေဆာင်ေန သည့် သမီး ကာရိုလိုင်းတို့ရှိပါသည်။
ကွန်းဖီးလ်သည် ဗုဒ္ဓဘာသာကို မိသားစုဘဝအေြခခံကာ ချဉ်းကပ်နိုင်သည့် ေနရာတစ်ခုအြဖစ် သူ၏ ဝိပဿနာ စင်တာကို ဖွင့်လှစ်ထားြခင်းြဖစ်ပါသည်။ အြခားလုပ်ငန်းများအေနြဖင့် သူနှင့် အြခားပုဂ္ဂိုလ်တို့က မိဘများနှင့် သက်ဆိုင်သည့်သင်တန်းများ အလယ်တန်းေကျာင်းသားများအတွက် ဗုဒ္ဓဘာသာမိတ်ဆက်သင်တန်းများကို သင်ြကားပို့ချေပးလျက်ရှိပါသည်။
ကွန်းဖီးလ်က သူ့ကိုယ်ပိုင်ကျင့်စဉ်များကိုလည်း ြမင့်မားေအာင် အားထုတ်ေနဆဲြဖစ်သည်။ သူ၏ အဆက်မြပတ် လည်ပတ်ေနေသာသင်ြကားပို့ချမှုဘဝက သူ့အား ခန္တီတရားနှင့် သတိသမ္ပဇာဉ်ကို အားထုတ်နိုင်ေစရန် အခွင့်အလမ်းများစွာ ေပးခဲ့သည် ဟု သူက ဆိုသည်။
သူ အိမ်ြပန်ေရာက်သွားေသာအခါ သူ့တရားရိပ်သာစခန်းေြမြပင်ေပါ်တွင် ရှိသည့် စာေရးတဲေသးေသးေလးတွင် အချိန်ကုန်ရသည်ကို သူနှစ်ြခိုက်သည်။ သူ့တဲေလး၏ ြပတင်းေပါက်မှ ြကည့်လျှင် စိမ်းလန်းေသာ ေတာင်ကုန်း များနှင့် စမ်းေချာင်းေလးနံေဘးတွင်စိုက်ပျိုးထား ေသာ သစ်ပင်တန်းများကို သူြမင်နိုင်ေလသည်။
(Kate Linthicum , Los Angels Times ၏ Teacher who helped shape American Buddhism is still on a quest ကို ဘာသာြပန်ဆိုပါသည်။

ဓမ္မဂဂင်္ါ

Read More

သားေရ .....................

သားေရ…..

သဘာဝဆိုတာ

လူသားေတွရဲ့ အသက်သခင်

သဘာဝထဲမှာ အသက်ရှင်ြပီး

ဘာလို့များ မချစ်ခင်ြကပါလိမ့်။



သားေရ…..

သဘာဝဆိုတာ

ညီဆိုးေလးတို့ရဲ့ ချစ်ကိုကို

သဘာဝထဲမှာ အကဲပိုြပီး

ဘာလို့များ မစိမ်းစိုချင်ြကပါလိမ့်။


သားေရ…..

သဘာဝဆိုတာ

သားသည်တို့ရဲ့ မိခင်

သဘာဝရဲ့ရင်ခွင်မှာ ရှင်သန်ြပီး

ဘာလို့များ စုန်ကန်ချင်ြကပါလိမ့်။


သားေရ…..

သဘာဝဆိုတာ

အရည်အချင်းြပည့်တဲ့ ဆရာတစ်ဆူ

သဘာဝထဲမှာ သင်ယူြပီး

ဘာလို့များေတွးမပူတတ်ြကပါလိမ့်။


သားေရ…..

သဘာဝဆိုတာ

ေမတ္တာအြပည့်နဲ့ သူငယ်ချင်း

သဘာဝထဲမှာ ေပါင်းသင်းြပီး

ဘာလို့များ မစဉ်းစားေပးြကပါလိမ့်



သားေရ…..

သဘာဝဆိုတာ

အထီးကျန်ဆန်ေနတဲ့ အဘိုးအို

ချို့တဲ့စွာ ထိုင်ငိုေနြပီး

ေစာင့်ေရှာက်ဖို့ အထူးလိုအပ်ေနြပီ။


သားေရ…..

သဘာဝဆိုတာ

ငါတို့ေတွရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်

အတ္တ၊ ေလာဘေတွ မပိုဘဲ

တစ်သားတည်းြဖစ်ဖို့ လိုအပ်ေနြပီ။


သားေရ…..

ငါတို့ရဲ့

အသက်ခန္ဓာေတွ

သဘာဝအတွက် အလင်းတစ်စက်ြဖစ်ေစ

သားေရ…..

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်သိမ်းေရးသင်တန်းတစ်ခုက ေြပာခဲ့တဲ့ အေြကာင်းအရာေတွကို ကျွန်ေတာ့် သူငယ်ချင်း ေအာင်ေအာင်(အိမ်မက်)က ကဗျားေလးအြဖစ် ေရးထားတာပါ ြကိုက်လိုတင်လိုက်တယ်။

်

Read More

သစ်ပင်စိုက်တဲ့ အဖိုးအို အပိုင်း - ၃

သူဟာေြမနိမ့်ပိုင်း ေဒသမှာ ေမွးြမူေရးြခံတစ်ြခံပိုင်ခဲ့ဖူးတယ်။ အဲဒီြခံဟာ သူရဲ့ဘဝြဖစ်ခဲ့ပါတယ်။ သူရဲ့ တစ်ဦးတည်းေသာသားနဲ့ မိန်းမဆံုးရှံုးသွားြပီးတဲ့ အခါမှာ လူသူကင်းမဲ့တဲ့ ဒီေနရာမှာ သူရဲ့သိုးအုပ်နဲ့ ေခွးေလးကိုေခါ်ြပီး ဆိတ်ြငိမ်စွာ ေနထိုင်လာခဲ့တယ်။ သူအြမင်အရ ဒီေဒသြကီးဟာ သစ်ပင်ကင်းမဲ့မှုေြကာင့် ေသခါနီးြဖစ်ေနြပီ သူဆီမှာ ဒီေဒသြကီး ြပန်လည်ေကာင်းမွန်လာေအာင်လုပ်ဖို့ထက်ပိုြပီး အေရးြကီးတဲ့ အလုပ်မရှိေတာ့ဘူး။ ငယ်ရွယ်တဲ့ ကျွန်ေတာ်က အနာဂတ်ကိုစဉ်စားရင် ကျွန်ေတာ်နဲ့ တိုက်ရိုက်ပက်သတ်တဲ့ (သို့) ကျွန်ေတာ်တစ်ကိုယ်စာေပျာ်ရွှင်မှု အတွက်ပဲစဉ်းစားတတ်တယ်။ သူကိုကျွန်ေတာ်က ေနာင်နှစ်ေပါင်း ၃၀ ေလာက်ဆိုရင် ဝက်သစ်ချပင် တစ်ေသာင်းဟာ အရမ်းကိုလှပေနမှာပဲ လို့ေြပာမိတယ်။ သူက ဘုရားသခင်သာ သူကိုေနာက်ထပ် အနှစ် ၃၀ သာအသက်ရှင်ခွင့်ေပးမယ်ဆိုရင် ေနာက်ထပ်အပင်ေပါင်းများစွာ စိုက်အံုးမယ် အခုစိုက်ခဲ့တဲ့ သစ်ပင် ၁သန်းဟာ ပင်လယ်ထဲ ကျသွားတဲ့ ေရချိုတစ်စက်ေလာက်ပဲရှိမယ်တဲ့။

သူဟာ မက်မံုသီးစိုက်ပျိုးေရးအြကာင်း ေလ့လာသင်ြကားြပီးြဖစ်ေြကာင်းနဲ့ သူမှာမက်မံုပင် ပျိုးခင်းြကီးတစ်ခုကို ပျိုးေထာင်ထားေြကာင်းေြပာပါတယ်။ အဲဒီအပင်ေတွက အေတာ်ကိုလှသဗျ။ သူဟာ ထင်းရှုးတစ်မျိုးစိုက်ဖို့ စဉ်းစားေနေြကာင်း ဒီေြမြပင်ရဲ့ေအာက်မှာ ေရေငွ့အစိုဓာတ်ရှိေြကာင်း ေြပာြပပါတယ်။ ေနာက်တစ်ေန့မှာ ေတာ့ သူနဲ့ကျွန်ေတာ်လမ်းခွဲြကပါတယ်။ ေနာက်တစ်နှစ်ြကာမှာ ပထမကမ္ဘာစစ်ြကီး ြဖစ်ခဲ့ြပီး ကျွန်ေတာ် ငါးနှစ်တာ စစ်မှုထမ်းခဲ့ရပါတယ်။ ေြခလျင်တပ်သားတစ်ေယာက်ရဲ့ အေတွးထဲကို သစ်ပင်ေတွ ေရာက်လာဖို့ ခဲယဉ်းလှပါတယ်ဗျာ။

စစ်ပွဲ အြပီးမှာေတာ့ကျွန်ေတာ်ဟာ ၁၉၁၃ခုနှစ်တုန်းက ေရာက်ခဲ့ဖူးတဲ့ ေတာအုပ်ေလးဆီြပန်လာခဲ့တယ်။ ဒီေတာအုပ်ေလးဟာ အရင်အတိုင်းပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အပယ်ခံရွာေလးရဲ့ ခပ်ေဝးေဝးေတာင်ထိပ်ေပးမှာေတာ့ မိးခိုးေရာင် ြမူနှင်းေတွ ဖံုးအုပ်ထားပါတယ်။ ဒီမေရာက်လာခင် တစ်ရက်ကတည်းက ကျွန်ေတာ်အေတွးထဲမှာ သစ်ပင်စိုက်တဲ့ အဲ(လ)ဇီရာ(ဒ)ဘိုဖီယဲ ေသဆံုးြပီလို့ ထင်မိတယ်။ အသက်နှစ်ဆယ်ေကျာ်အရွယ်ရှိတဲ့ ကျွန်ေတာ်ဟာ အသက်ငါးဆယ်ေကျာ် အရွယ်ေတွကို ေရှးေယာင်းပစ္စည်း ြဖစ်ေနြပီ ေသဖို့ထိုင်ေစာင့်ေနရံု ကလွဲ လုပ်စရာမရှိဘူးလို ထင်မိခဲ့တယ်။

ဒါေပမယ်သူ ကေတာ့ သက်ရှိထင်ရှားရှိ တုန်းပဲ အရင်လို သစ်ပင်ေတွစိုက်တုန်းပဲ။ သူရဲ့ အသက် ေမွးဝမ်းေကျာင်း လုပ်ငန်းကိုေြပာင်းလဲေနတယ် အရင်လို သိုးေတွမေမွးေတာ့ဘူး။ သိုး ၄ေကာင်ပဲ ကျန်ေတာ့တယ်။ သိုးေတွက သူစိုက်ထားတဲ့ သစ်ပင်ေတွကို ဖျက်ဆီးလို့ သိုးေမွးြမူေရးကို စွန့်လွှတ်ြပီး ပျားေမွးတဲ့ လုပ်ငန်းကို ေြပာင်းလုပ်ကိုင်ေနပါတယ်။ သူမှာ ပျားအံုးေပါင်း ၁ဝဝဝေကျာ်ေလာက်ရှိမယ်ထင်တယ်။ မေြပာင်းလဲတာကေတာ့ အရင်လိုပဲ သစ်ပင်စိုက်ေနတုန်းပဲ။

၁၉၁ဝခုနှစ်ေလာက်က ဝက်သစ်ချပင်ေတါဟာ အခုဆို ၁ဝနှစ်သားေတွြဖစ်ေနြပီး ကျွန်ေတာ်တို့နှစ်ေယာက် ထက်ပိုြမင့်ေနြပီ ဒီအပင်ေလးေတွကိုြကည့်ရတာ တကယ်ကိုြကည်နူးစရာဗျာ။ တကယ်သဘာဝေတာအုပ်ေလး အတိုင်းပဲ ဒီသစ်ေတာအုပ်ေလးဟာ ၁၁ ကီလိုမိတာရှည်ြပီး ၃ ကီလိုမီတာကျယ်ပါတယ်။ ဒါေတွအားလံုးဟာ စက်ပစ္စည်းအကူအညီမပါပဲ လူတစ်ေယာက်ရဲ့ လက်နှစ်ဘက်နဲ့ ဖန်တီးမှုေြကာင့် ြဖစ်ေပါ်လာတာပါလား လို့ ကျွန်ေတာ်သေဘာေပါက်မိတယ်။ လူသားေတွဟာ အဖျက်လုပ်ငန်းေတွ ချည်းပဲလုပ်ေနတာ မဟုတ်ပဲ အြခားအရာေတွကို လည်း ဘုရားသခင်ဖန်ဆင်းသလို ဖန်ဆင်းနိုင်တာပဲေလ။ သူ့အိမ်မက်ေတွ တကယ်ြဖစ်လာေအာင် လုပ်နိုင်ခဲ့တယ်ဆိုတာ ကျွန်ေတာ်မျက်ဝါးထင်ထင် ေတွေနရြပီေလ။ ဒီမှာရှိတဲ့ ဝက်သစ်ချပင်ေတွက သက်ေသြပေနတယ်။ ၁၉၁၅ခုနှစ်မှာေတာ့ ကျွန်ေတာ်စစ်တိုက်ေနတုန်းက စိုက်ထားတဲ့ ငါးနှစ်သားအရွယ် ထင်ရှုးေတာ့အုပ်ကို သူြပပါတယ်။ သူဟာ ဒီအပင်ေတွကို ေရအစိုဓာတ်ရှိမဲ့ေနရာမှာ ေရွှးြပီး စိုက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီထင်ရှုးပင်ေတွဟာ နှုးညံေနေပမဲ့ ခိုင်ခန့်လှပလှပါတယ်။

ဒီဖန်တီးမှုေတွဟာ သူအစီအစဉ်နဲ့သူ သဘာဝကျကျြဖစ်ေပါ်လာတယ်လို့ ထင်ရေပမဲ့ တကယ်လုပ်စရာရှိတာ ေတွကို လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်အတိုင်း လုပ်သွားခဲ့တာေတွပါ။ ရွာအဆင်းလမ်းမှာ ကျွန်ေတာ်မှတ်မိသေလာက် ေရခမ်းေြခာက်ေနတဲ့ စမ်းေချာင်းေလးဟာ အခုဆိုေရ တသွင်သွင်စီးဆင်ေနရဲ့ဗျာ။ ဒီေနရာကိုလာတဲ့ ဘူမိေဗဒပညာရှင်ေတွက ဒီေနရာကို တူးေဖာ်ြကည့်ေတာ့ ငါးမျှားတံေတွ ေတွ့တယ်လို့ေြပာြကတယ်။ အရင်က ဒီေဒသဟာ ေရေပါများတယ်လို့ ေြပာလိုရတယ်။ လူတို့ရဲ့ အေတာ့မသတ်တဲ့ လိုအင်ဆန္ဒေတွေြကာင့် ဒီေဒသဟာ ပျက်သုန်းခဲ့ပါတယ်။ နှစ်ဆယ်ရာစုနှစ်များ အတွင်းမှာေတာ့ ေရေလးနည်းနည်းရဖို့ကို မနည်းစုေဆာင်း ခဲ့ရတယ်။ အခုလို ေရြပန်ထွက်တာတဲ့ အခါ ေရစီးသံဟာ ကမ္ဘာေပါ်မှာ အသာယာဆံုးဂီတသံ ြဖစ်လိမ့်မယ်ဆို မလွန်လှပါဘူး။ မိုးမခအပင်ေတွ ကျုပင်ေတွ ြမက်ပင်ေတွ ဥယျာဉ်ပန်းမန်ေတွ ြပန်လှည်ရှင်သန်လာြပီ ဒီြမင်ကွင်းေလးဟာ အလှပဆံုးပန်းချီကားတစ်ချပ်ဆိုရင်လည်း မလွန်လှပါဘူး။

Read More

သစ်ပင်စိုက်တဲ့ အဘိုးအို အပိုင်း - ၂

ကျွန်ေတာ် သတိထားမိတာကေတာ့ သူဟာ ေလာေလာလတ်လတ် မုတ်ဆိတ်ေမွှး ေတွ ရိတ်ထားြပီး ၊ သူကျယ်သီးေတွလည်း ခိုင်ြမဲစွာတပ်ဆင်ထားပါတယ်။

သူအကင်္ျီကို ေသေသချာချာ သပ်သပ်ရပ်ရပ် ချုပ်ထားတာေြကာင့်ချုပ်ရိုးေတွကို ေတာင်မြမင်ရပါဘူး။သူဟယ ကျွန်ေတာ့်ကို စွတ်ြပုတ်ေပးေသာက်ပါတယ်။ ကျွန်ေတာ့က သူ့ကို ကျွန်ေတာ့်ရဲ့ ေဆး တံေဆးတစ်ထုပ် ကိုေပးတဲ့အခါမှာ သူက ေဆးတံ၊ေဆးလိပ်မေသာက်တတ်ဘူးလို့ ေြပာပါတယ်။

သူနဲ့ေခွး ကအနားမှာ ရှိေနြပီး ၊သူ့သခင်ကို အရမ်းဖက်လှဲတကင်း မလုပ်ေပမဲ့ လဲ ခင်မင်စရာ ေကာင်းပါတယ်။ ကျွတ်ေတာ် အဲဒီမှာ ပဲ ညအိပ်ဘို့ သူကချက်ချင်းပဲသေဘာတူခဲ့ပါတယ်။

အနီးဆံုး ရွာ က အနည်းဆံုး ေနာက်ထပ် နှစ်ရက်ေလာက် ေလျှာက်သွားရအံုးမယ် ။ ဒီေဒသမှာ ရွာေတွ အလွန်နည်းပါးြပီး တစ်ခုနဲ့ တစ်ခု အလှမ်းကွာေဝးတယ်။

ဒီကုန်းြမင့်ေဒသရဲ့ ေတာင်ေတွေပါ်မှာ ရွာကေလး ေလး ငါးရွာေလာက်သာ ြပန့်ြကဲြပီး တည်ရှိေနတယ်။ အဲဒီရွာေလးေတွဟာ လှည်းလမ်းေြကာင်း ေတွရဲ့ အဆံုး ဝက်သစ်ချပင် အြဖူေတွ နဲပဆံုတဲ့ေနေရာေတွ မှာ ရှိြကပါတယ်။

အဲဒီရွာေတွမှာ မီးေသွးဖုတ်တဲ့လူေတွေနထိုင်ြကပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ ဘဝေတွဟာ ဆင်းရဲလှြပီး ဆိုးဝါးလှတဲ့ ရာသီဥတုဒဏ်ကို ေနွေရာေဆာင်းပါ ခံရရံုတင်မက သူတို့ရဲ့ အသက်ရှင်ဘို့အတွက် ြကိုးစားရုန်းကန်ြက ရတဲ့ေနရာမှာ သူတို့ရဲပ အထီးကျန်ြခင်းကလည်း အေြခအေနကိုပိုဆိုးဝါးေစပါတယ်။

သူတို့အတွက်ထွက်ေပါက်ဆိုတာမရှိဘူး။ လွတ်ေြမာက်ရာထွက်လမ်းကို အဆက်မြပတ်ရှာြကြခင်းဟာ မြဖစ်နိုင်တဲ့အရာ ြဖစ်လာပါတယ်။ လူေတွဟာ အဆံုးမရှိ ၊သူတို့ရဲ့ မီးေသွး ေတွ ကို လှည်းနဲ့တင် ြမို့မှာသွားေရာင်း ြပီးေတာ့ အိမ်ြပန်လာြကတယ်။ သန်မာေတာင့်တင်းသူေတွ ေတာင်မှပဲ အဲဒီလို အဆက်မြပတ်ဖိအားေတွ ြဖစ်တဲ့ ဆင်းရဲမှု ၊ အလိုေလာဘ ၊ ရာသီဥတု ဆိုးဝါးတာေတွကို ခံစားရြပီး ြပီုလဲ ရှံုးနိမ့်ကုန်တယ်။

မိန်းမေတွကလည်း ေဒါသေတွ၊ မနာလိုမုန်းတီးမှု ေတွနဲ့ ေပါက်ကွဲကုန်ြကတယ်။ အကုန်လံုး အြပိုင် အဆိုင်ေတွြဖစ်လာတယ်။ ဘုရားသခင်က လူအားလံုးကို အညီအမျှေပးထားတဲ့ အရာေတွကို ပိုရေအာင်လုယူရင်း ြပိုင်ဆိုင်မှုေတွဟာ ြပင်းထန်လာတယ်။

ေလာကဓံေတွကို မခံစားနိုင် လက်မခံလာနိုင်တဲ့အတွက် သတ်ေသတဲ့ လူေတွလည်းရှိလာြကတယ်။ လူေတွဟာ ေလာဘ၊ေဒါသ၊ေမာဟ တရားေတွနဲ့ ရှုးသွပ်ေနြကတယ်။ကိစ္စ အေတာ်များများ နိုင်ထက်စီးနင်းမှုေတွနဲ့ သူမသာ ကိုယ် အသုဘ အေြခ အေနဆိုက် အဆံုးသတ်ခဲ့ရတယ်။

ေဆးလိပ်၊ေဆးတံ မေသာက်တတ်တဲ့ သိုးထိန်း ပုဂ္ဂိုလ်ဟာ ဒီ အနိဋ္ဌာရံုေတွ နဲ့ကင်းေဝးေနပါတယ်။သူက အိတ်ကေလးတစ်ခုကို ယူလာြပီး စားပွဲေပါ်ကို ဝက်သစ်ချေစ့ေတွ ကိုသွန်ချလိုက်တယ်။ သူဟာ အဲဒီ အေစ့ေတွကို တစ်ေစ့ြပီး တစ်ေစ့ ေသေသချာချာ သသ်ေဆးြပီး၊ အဆိုးနဲ့အေကာင်းခွဲထုတ်တယ်။

ကျွန်ေတာ်ဟာေဆးတံထိုင်ေသာက်ေနရင်းက သူ့ကို ကူညီဘို့ကမ်းလှမ်းေပမဲ့ သူကြငင်းပယ်တယ်။ ဒါသူလုပ်ရမဲ့အလုပ်လို့ေြပာတယ်။ တကယ်ပါပဲ ။ သူေသေသချာချာ ေစ့ေစ့ စပ်စပ်နဲ့ လုပ်ေနတာကိုေတွ့ေတာ့ ကျွန်ေတာ်ကူညီပါရေစ အတင်းမေတာင်းဆိုေတာ့ဘူး။ ။ ကျွန်ေတာ်တို့စကားေြပာတာ ဒီေလာက်ပဲြဖစ်တယ်။

သူဟာဝက်သစ်ချေစ့အချို့ကို ဖယ်ထားြပီးတဲ့အခါမှာ အဲဒါေတွက်ုဆယ်ပံုပံုြပန်တယ်။ သူအဲလိုလုပ်တဲ့အချိန်မှာ ငယ်တဲ့အေစ့ေတွနဲ့ အက်ကွဲေနတဲ့ အေစ့ေတွကိုေဘးဖယ်ထားခဲ့တယ်။

အခုအခါမှာေတာ့ သူဟာ အဲဒါေတွကို ေသေသချာချာ ြပန်စစ်ေဆးေနတယ်။ တကယ်ကိုေသေသချာချာပါပဲ။ အဆံုးမှာေတာ့ သူ့ရဲ့ေရှ့မှာ သူ့ရဲ့စိတ်ြကိုက် ဝက်သစ်ချေစ့ အေစ့တစ်ရာပံုေနေတာ့တယ်။ အားလံုးြပီးသွားတဲ့ အခါမှာ ကျွန်ေတာ်တို့ အိပ်ယာဝင်ြကတယ်။ ဒီလူနဲ့ေနရတာ ြငိမ်းချမ်းမှု ြဖစ်ေပါ်ခံစားေစတယ်။

ေနာက်တစ်ေန့မနက်မှာ ေတာ့ ကျွန်ေတာ်ဟာေနာက်ထပ် သူ့ဆီမှာေနာက်ထပ် တစ်ရက်ထပ်ေနြပီး နားလို့ရမလားလို့ေမးမိတယ်။ သူဟာ ေအးေအးေဆးေဆး ပဲလက်ခံလိုက်တယ်။ ပိုေသချာေအာင်ေြပာရရင် သူ့ကို ဘာကမှ စိတ်အေနှာင့်အယှက် မြဖစ်ေစပါဘူး ဆိုတဲ့ပံုစံြပတယ်။

ကျွန်ေတာ့်အတွက် ေနာက်တစ်ရက် ထပ်နားဘို့ဆိုတာ မလိုပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကျွန်ေတာ်ဟာ စူးစမ်းချင်လာတယ်။ ဒီလူရဲ့အေြကာင်းပိုသိချင်လာတယ်။

သူဟာ သူ့ရဲ့ သိုးေတွ ကို သူ့ရဲ့ သိုးြခံထဲကေန လွှတ်ေပးလိုက်ြပီး သူတို့ေတွကို ြမက်ခင်း လွင်ြပင်ဆီကိုေခါ်သွားတယ်။

သူဟာ ဒီလို ထွက်မသွားခင်၊ သူေသေသချာချာ ေရွးထားတဲ့ ဝက်သစ်ချ အိတ်ကိုယူြပီး ေရထဲကိုထည့်ြပီးစိုေအာင်လုပ်တယ်။ သူဟာ လမ်းေလျှာက်တုတ် အြဖစ် ကျွန်ေတာ့ရဲ့ လက်မေလာက်အလံုးြကီးြပီး ပခံုးေလာက်ြမင့်တဲ့ သံတုတ်ေချာင်းကိုယူလာတာ ကျွန်ေတာ်သတိထားမိတယ်။

ကျွန်ေတာ်ဟာ အပျင်းေြပ လမ်းေလျှာက် ထွက်ချင်ေယာင်ေဆာင် ြပီး သူ့ေနာက်ကို မလှမ်းမကမ်းက ေလျှာက်ရင်း ၊ ေဘးချင်းယှဉ် အေနအထားကေနလိုက်လာတယ်။

သိုးများရဲ့ နားေနရာ စားကျက်ေြမ ကေတာင်ေအာက်ြကား မှာ ရှိတယ်။ သူ့ရဲ့ ေခွးကို သိုးအုပ်ြကီးကို ထိန်းသိမ်းဘို့ထားခဲ့ြပီး တဲ့ အခါမှာ သူဟာ ကျွန်ေတာ်ရပ်ေနတဲ့ ေနရာကိုြပန်တက်လာတယ်။

ကျွန်ေတာ်ဟာ သူကျွန်ေတာ့ဆီများ လာသလားလို့ စိုးရိမ်သွားတယ်။ ဒါေပမဲ့ မဟုတ်ဘူး။ သူတစ်ြခားေနရာကိုသွားတာ ဗျ။

ကျွန်ေတာ့်ကို တစ်ြခားလုပ်စရာမရှိဘူးဆိုရင် သူ့ေနာက်ကို လိုက်ခဲ့ဘို့ ဖိတ်ေခါ်တယ်ဗျ။ သူဟာ ေတာင်ကုန်း ေပါ် ဆက်တက်သွားတယ်။ သူသွားလိုတဲ့ေနရာေရာက်တဲ့အခါမှာေတာ့ သူရဲ့ သံတုတ်နဲ့ေြမြကီးကို ထိုးချြပီး တွင်း ေလးလုပ်တယ်။

ဝက်သစ်ချေစ့ တစ်ေစ့ ပစ်ချလိုက်ြပီး တွင်းကို ြပန်ဖံုးလိုက်တယ်။ သူဟာဝက်သစ်ချပင်စိုက်ေနတာ ြဖစ်တယ်။ကျွန်ေတာ်က ဒီေြမ ကိုပိုင်လားလို့ သူ့ကိုေမးေတာ့ သူက မပိုင်ဘူးလို့ြပန်ေြဖတယ်။ ဘယ်သူပိုင်တာလဲလို့ြပန်ေမးေတာ့ သူက ဘယ်သူပိုင်လဲမသိဘူးတဲ့။ ေအးေအးေဆးေဆးပဲြပန်ေြဖတယ်။

သည်ေြမ ဘယ်သူ ပိုင်လဲဆိုတာ သူ့အတွက် ဦးေနှာက်ေချာက်စရာ မြဖစ်ပါဘူး။ ဒါေြကာင့် သူဟာ အဆံုးမရှိတဲ့ ဂရုစိုက်ြခင်း များစွာနဲ့ ဝက်သစ်ချေစ့တစ်ရာကို စိုက်ပျိုးလျက်ရှိတယ်။

သူ့ပံုစံကေတာ့ လံုးဝ ေအးေဆးပဲ။ ေန့လည်စာ စားြပီးေနာက်မှာလည်း သူဟာြကိုးစားြပီး ဆက်စိုက်ေနြပန်တယ်။ ကျွန်ေတာ် အတင်းေမးလို့လားမသိဘူး သူဟာ ကျွန်ေတာ်ရဲ့ေမးခွန်းေတွကို ြပန်ေြဖခဲ့တယ်။

သူဟာ အထီးကျန်ဆန်ြပီး လူသူကင်းမဲ့တဲ့ေနရာမှာ အပင်စိုက်လာတာ သံုးနှစ်တိတိ ရှိြပီ ြဖစ်တဲ့သူ ၊ အပင်ေပါင်းတစ်သိန်းစိုက်လာခဲ့တာ နှစ်ေသာင်းဟာ အပင်ေပါက်လာခဲ့ ြပီးြဖစ်တယ်။ ဒီနှစ်ေသာင်းထဲမှာ တစ်ဝက်ေလာက်ဟာ ေြမေအာင်းသတ္တဝါ ေတွေြကာင့်ပဲြဖစ်ြဖစ် ၊ မထင်မှတ်တဲ့ သဘာဝေဘး ေြကာင့်ပဲြဖစ်ြဖစ် ပျက်သုဉ်းသွားဦးမယ်လို့သူ ထင်တယ်။

အရင် ကဘာအပင်မှ မရှိတဲ့ေဒသမှာ ဝက်သစ်ချပင်တစ်ေသာင်းကျန်ခဲ့မှာ ြဖစ်တယ်။ အဲဒီ အချိန်မှာ ကျွန်ေတာ်ဟာ သူရဲ့ အသက်ကို စဉ်းစားမိတယ် ။

သူ အသက် ၅ဝေကျာ်ေလာက်ေတာ့ရှိြပီ။ ဒါေသချာတယ်။ သူက အသက် ၅၅ နှစ်ပါတဲ့။ သူ့ နာမည် ကေတာ့ အဲ(လ်)ဇိရာ (ဒ)ဘိုမိယဲ။

p.s: ဆက်ရန်ကျန်ေသးသည်။

Read More

သစ်ပင်စိုက်တဲ့ အဘိုးအို အပိုင်း - ၁

ကျွန်ေတာ်အရမ်းနှစ်သက်တဲ့ ဇာတ်လမ်းေလးတစ်ခုပါ ြကိုက်လွန်း လို ြကည်တာ ရခါေလာက်ရှိပါြပီ။ ကာတွန်းဇာတ်လမ်းေလးပါ အင်တာနက်မှာ ြပန်ရှာြကည်မှပဲ ဒါဝတ္ထုကို ြပန်ရိုက်ထားတာမှန်း သိရ တယ်ဗျာ။ အေတာ်ေလးကို ေကာင်းြပီး စိတ်နှလံုးကို ေြပာင်းလဲေစပါတယ်။ ဒီဇာတ်လမ်းေလးကို ကျွန်ေတာ်ြကည်ရေတာ့ သိုးေဆာင်း အဆိုအမိန့်တစ်ခုကို သွားအမှတ်ရမိတယ်။

Theactivist is not the man who say “the river is dirty.” The activist is the man who ” clean up the river.”ဆိုတာကို ေကာင်းေကာင်းြကီးကို နားလည်သွားပါတယ်ဗျာ။ အရင်က ဟိုလူ မေကာင်းဘူး ဒီလူမေကာင်းဘူးလို ေအာ်ခဲ့တဲ့ ကျွန်ေတာ်လိုအေကာင်ကို စိတ်ထား ေြပာင်းလဲေအာင် လုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ ဇာတ်ကားေလးပါ။ဇာတ်လမ်းက ြပင်သစ်ဇာတ်လမ်းေလးပါ နာမည်က L’homme qui plantait des arbresပါ ြမန်မာလို ေြပာရင်ေတာ့ သစ်ပင်စိုက်တဲ့ သူတစ်ေယာက်ေပါ့ဗျာ

ြကိုက်လွန်းလို ြပန်မျှေဝချင်စိတ်ေတွ ြဖစ်လာလို့ မျှေဝလိုက်ပါတယ်။ သိပ် မေကာင်းဘူး မခံစားရဘူးဆိုရင် ကျွန်ေတာ်ညံဖျင်းမှုပါ ဇာတ်ကား နဲ့ ဘယ်လိုမှ မသက်ဆိုင်ပါဘူးခင်ဗျာ။



လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ေပါင်း ၄ဝေလာက်က ကျွန်ေတာ်ဟာ ြမင့်မားြပီး လူသူအေရာက်အေပါက်နည်းတဲ့ ေတာင်တန်းေတွ ေပါ်မှာ ေြခလျှင်ခရီးတစ်ခု စတင်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။ သိပ်ကိုေရှးကျတဲ့ ေဒသတစ်ခုြဖစ်ြပီး အလ်ပ်စ်ေတာင်တန်းြကီး ေတွကေန ေြမြပန့်လွင်ြပင်ဆီကိုခွဲထွက်သွားတဲ့ ေနရာေတွေပါ့။ ခရီးလမ်းေြကာင်းဟာ ပင်လယ်ေရ မျက်နှာြပင်ထက် ၁၂၀၀-၁၃၀၀ မီတာေလာက်ြမင့်တဲ့ ေနရာကကေနစြပီး လာဗင်ဒါအပင်ေတွကလွဲြပီး အြခားဘာအပင်မှ မေပါက်တဲ့ ေနရာေတွကိုြဖတ်ခဲ့ရပါတယ်။ အကျယ်ြပန့်ဆံုးလွင်ြပင်ေနရာကိုြဖတ်ြပီး သံုးရက်ေလာက်ြကာမှာေတာ့ လူသူေလးပါးမရှိတဲ့ ရွာပျက်တစ်ပံုစံြဖစ်ေနတဲ့ ေနရာကိုေရာက်သွားပါတယ်။ အဲဒီရွာေဟာင်း နေဘးမှာပဲ ကျွန်ေတာ်စခန်း ခဏချခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်ေတာ်ေရကုန်ေတာ့မှာ ြဖစ်လို့ ေရရှာဖို့ လိုအပ်လာတယ် ပဒူအိမ်ေတွနဲ့တူတဲ့ အိမ်ေဟာင်းေတွြကားမှာ ေရတံုကင် ဒါမှမဟုတ် ေရတွင်းတစ်ခုခုရှိ လိမ့်မယ်လို့ေတွးမိပါတယ်။ အမှန်တကယ်ပဲေရတံုကင်ေလးတစ်ခု ကျွန်ေတာ်ေတွေနရပါြပီ။ ဒါေပမဲ့ ေရခန်းေြခာက်ေနပါြပီ ေရတစ်စက်မျှမထါက်လာခဲ့ပါဘူး။ ေလတိုက်စားလို့ ေခါင်မိုးမရှိတဲ့ အိမ်ေလးငါးအိမ်နဲ့ ဘုရားေကျာင်းက ေခါင်းေလာင်းသံေြကာင့် တကယ်အသက်ဝင်ေနတဲ့ ေနရာလို့ထင်ရေပမဲ့ သက်ရှိဆိုလို့ ကျွန်ေတာ်ကလွဲ တြခားမရှိြကပါဘူး။ အထီးကျန်ေတာင်ကုန်းေလးေတါအေပါ်မှာေတာ့ အိမ်အခွံေတွြကားထဲ ကေနြပီး ြဖတ်သန်းသွားတဲ့ ေလရိုင်းရဲ့ အသံဟာ သားရိုင်းတိရစ္ဆာန်တစ်ေကာင် အစာစားေနတုန်း ဝင်အေနှာက်အယှက် ခံရလို့ ေဒါသထွက်ြပီး ဟိန်းေဟာက်တဲ့ အသံြကီးနဲ့တူပါတယ်။

ဒီလိုေဒသမှာ ေနရတာေြကာက်ြခားလာေတာ့ ကျွန်ေတာ်စခန်းေြပာင်းဖို့ အေြကာင်းဖန်လာတာေပါ့ဗျာ။ စခန်းေြပာင်းဖို့ လမ်းေလျှာက်ထွက်ခဲ့တယ်။ ငါးနာရီေလာက်ြကာြကာ လမ်းေလျှာက်လာခဲ့ေပမဲ့ ေရရနိုင်မဲ့ ေနရာ တစ်ေနရာမှ မေတွ့ေသးဘူး အားေခါင်ေတွေြခာက်ေနြပီး ေရအရမ်းကို ဆာေနပါြပီ။ ေရရနိုင်မယ်လို့ ေမျှာ်လင့်ချက်ေပးတဲ့ အရာ ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ေလျှာက် မေတွရပါဘူး။ ဒီအချိန်မှာ ခပ်ေဝးေဝးက အရာတစ်ခု ကျွန်ေတာ်ကိုဆွဲေဆာင်လိုက်ပါတယ်။ ဒီအရာကေတာ့ အေဝးကမို့ မဲမဲပဲြမင်ရတယ် သစ်ေြခာက်ပင်တစ်ခုလို့ ထင်မိပါတယ်။ ဒီအရာက တစ်ခုခုများြဖစ်ေနမလားဆိုတဲ့စိတ်နဲ့ အဲဒီကို ဦးတည်ြပီး ေလျှာက်သွားခဲ့တယ်။ တစ်ကယ်တမ်းြကေတာ့ ဒီအရာဟာ သစ်ေြခာက်ပင်မဟုတ်ပဲ သိုးထိန်းတစ်ဦးြဖစ်ေနတယ်ဆိုတာကို ေတွ့ရပါတယ်။ သူနေဘးမှာ သိုးအေကာင် ၃၀ ေလာက်ေြမြကီးေပါ် လှဲေလျာင်းြပီး အနားယူေနြကပါတယ်။ ကျွန်ေတာ်ကို သူေရဗူးက ေရေပးေသာက်ပါတယ်။ ေနာက်သူက သူေနတဲ့ ေနရာကိုေခါ်သွားခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ အလွန်ေကာင်းမွန်တဲ့ေရကို ေရတွင်းထဲကေန ခပ်ယူြပီး ကျွန်ေတာ်ကို ကိုယ်လက်သန့်စင်ခိုင်းပါတယ်။ သူဟာ စကားနည်းနည်းပဲေြပာ ေြပာတယ်။ ဖလှယ်တကင်း အမူအရာမျိုးသိပ်မရှိဘူး။ တစ်ေယာက်တည်း အချိန်ြကာြကာေနခဲ့တဲ့ လူေတွရဲ့ပံုစံနဲတူတယ်။ ဒါေပမယ့် သူကိုယ်သူ ယံုြကည်စိတ်ချမှုအြပည့်ရှိေန သလိုပဲ ဒီလို ယံုြကည်မှုဟာလည်း တမင်တကာ လုပ်ယူထားတာမျိုးမဟုတ်ပဲ သူအလိုလိုြဖစ်ေနသလိုပါပဲ။

ဒါေတွဟာ အထီးကျန်ေြကာက်စရာေကာင်းတဲ့ လွင်ထီးေခါင်ေဒသအတွက် အထူးအဆန်းတစ်လို ြဖစ်ေန တာေပါ့။ သူဟာတြခား သိုးထိန်းေတွလို့ တဲနဲ့ေနတာမဟုတ်ပဲ ေကျာက်တံုးေလးေတွနဲ့တည်ေဆာက်ထားတဲ့ အိမ်ေလးတစ်လံုးမှာ ေနပါတယ်။ ဒီအိမ်ရဲ့နံရံေတွကို ြကည်ြခင်းအားြဖင့် တစ်ချိန်ကပျက်စီးခဲ့ တာေတွကို သူကိုယ်တိုင် ြပုြပင်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို မေြပာပဲသိေနတယ်။ အိမ်ရဲ့ေခါင်မိုးေတွဟာ ခိုင်မာေတာင့်တင်း လှပါတယ်။ အဲဒီေခါင်မိုးေပါ်ကေနတိုက်ေနတဲ့ ေလသံေတွဟာ ကမ်းေြခကပင်လယ်လှိုင်းေတွလိုပါဘဲ။ အိမ်ထဲမှာေတာ့ သန့်ရှင်းသပ်ရပ်ေနပါတယ်။ ပန်းကန်ေတွကို ေဆးေြကာထားြပီး ြကမ်းေတွကိုလည်း ေသေသချာချာတိုက်ထားပါတယ်။ ေသနတ်ကိုလည်း ဆီတည့် တိုက်ချွတ်ထားတယ်။ စွပ်ြပုပ်အိုးေလးတစ်ခုကို လည်းမီးဖိုေပါ်မှာ တင်ထားေလရဲ့။

ဆက်ရန်ကျန်ေသးသည်။

Read More

ဗုဒ္ဓကို တံခါးဖွင့်ေပးမည့် တရုတ်နိုင်ငံ

ကွန်ြမူနစ်ပါတီသည် လူမှုေရးစိတ်ခံစားမှုတင်းမာြခင်းများကို ေလျှာ့ချရန် “စိတ်ထွက်ေပါက်”အြဖစ် ကိုးကွယ်ယံုြကည်မှုကို အသိအမှတ်ြပုထားေသာ်လည်း ပါတီ၏ အာဏာနှင့် ထိန်းချုပ်မှုစနစ်များကို ယုတ်ေလျာ့ေစရန်အတွက်မူ ဘာသာတရားကို ခွင့်ြပုလိမ့်မည်မဟုတ်ေပ။

“ဘာသာတရားဆိုသည်မှာ လူအများစုအတွက် အန္တရာယ်ရှိေသာ ဘိန်းြဖူသာ ြဖစ်သည်” ဟူေသာ ကွန်ြမူနစ် ယံုြကည်မှုအေပါ်အေြခခံတည်ေဆာက်ထားေသာ တရားဝင်ဘာသာမဲ့ဝါဒီြဖစ်သည့် တရုတ်ြပည်သူ့ သမ္မတနိုင်ငံ သည် မဇ္ဈိမပဋိပဒါလမ်းစဉ်ကို စတင်ေလျှာက်ေနြပီြဖစ်သည်။ တရားဝင်ထုတ်ြပန်ေြကြငာြခင်း မရှိေသး ေသာ်လည်း ကွန်ြမူနစ်ပါတီသည် ဗုဒ္ဓနှင့် ဗုဒ္ဓသာသနာကို ယခင် ၁၉၆၀-၇၀ ခုနှစ်များဆီက ယဉ်ေကျးမှု ေတာ်လှန်ေရးကာလအတွင်း ဘုန်းေတာ်ြကီးေကျာင်းများ အစုအြပံုလိုက်ဖျက်ဆီးြပီးသည့်အချိန်မှ စ၍ သတ် မှတ်ခဲ့သည့် အဆင့်အတန်းထက် ပိုမိုြမင့်မားေသာ ေနရာေပးရန် ြပင်ဆင်ေနသည်မှာ ေသချာလှပါသည်။

ယခုနှစ် တိဘက် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရနယ်ေြမ၊ ချင်ဟိုင်တွင် ဆိုးဝါးေသာ ငလျင်လှုပ်မှုြကီး ြဖစ်ပွားြပီးေနာက် ပထမဆံုး အေြပာင်းအလဲ ေပါ်လစီသေကင်္တတစ်ခုကို တီဗီဖန်သားြပင်ေပါ်တွင် တရုတ်ြပည်သူ သန်းေပါင်း များစွာတို့ ြမင်ေတွ့ခွင့်ရခဲ့ြကသည်။ ပံုမှန်အားြဖင့် တိုေတာင်းစွာ ေြကြငာေလ့ရှိသည့် အစိုးရပိုင်သတင်း ချန်နယ်လ်များက ငလျင်ဒဏ်ခံြပည်သူများနှင့် ကျန်ရစ်သူများအတွက် ဆုေတာင်း ေမတ္တာပို့သေနြကသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းေတာ်ြကီးများ၏ ပံုရိပ်များကို လွှင့်ထုတ်ေပးခဲ့ြကသည်။ ဒုတိယေြခလှမ်းအေနြဖင့် အိန္ဒိယ သမ္မတြကီး ပရတိဘ် ပတိလ် ယခု(ေမ)လေနာက်ပိုင်း၊ ေဟနန်ြပည်နယ်၊ လျိုယန်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဘိုပါးလ်ရှိ ဆန်ချီေစတီနှင့် ပံုစံတူ ဗုဒ္ဓဘာသာေကျာင်းေတာ်တစ်ခုကို ဖွင့်လှစ်ရန် စီစဉ်ထားြခင်းပင်ြဖစ်သည်။ (ဖွင့်လှစ်ြပီး)

ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့်ပတ်သက်ေသာ အာဏာပိုင်အဖွဲ့၏ ေပျာ့ေပျာင်းေသာစိတ်ေနသေဘာထားက ရှန်ဟိုင်းတွင် ကျင်းပသည့် ကမ္ဘာ့ကုန်စည်ပွဲတွင် မြကာမီက ခင်းကျင်းြပသခဲ့သည့် တရုတ်ြပပွဲခန်းမတွင် ပိုမိုထင်ရှားခဲ့သည်။ တိဘက်နှင့် ယူနန်ယဉ်ေကျးမှုြပပွဲခန်းမများတွင် သန်းေပါင်းများစွာေသာ ဧည့်သည်ေတာ်များအတွက် ဗုဒ္ဓပံုေတာ်များ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာအေမွအနှစ်အသွင်လက္ခဏာများကို ခင်းကျင်းြပသခဲ့ြကသည်။ ဇီကျင်းြပည်နယ် အစိုးရကလည်း ခရီးသွားဧည့်သည်များကို စွဲေဆာင်ရန် ဗုဒ္ဓဘုရားေကျာင်းတစ်ခုတွင် ရွတ်ဖတ်သရဇ္ဈာယ် ေနြကသည့် ဘုန်းေတာ်ြကီးများ၏ ပံုရိပ်များကို အသံုးြပုထားသည့် စီးပွားေရးေြကာ်ြငာများကို လွှင့်တင်ခဲ့ြကသည်။

အစိုးရအေနြဖင့် လူထု၏ စိတ်နှလံုးခံစားမှုကို ကွက်ကဲနိုင်မည့် ချဉ်းကပ်မှုတစ်ရပ်ြဖစ်သည့် “စိတ်ထွက်ေပါက်” အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်အြဖစ် ဘာသာေရးလွတ်လပ်မှုကို အကန့်အသတ်ြဖင့် စမ်းသပ်ေနဟန်ရှိပါသည်။ တရုတ်ြပည်သူလူထုြကားတွင် စီးပွားေရးြမင့်တက်လာမှုက ဗုဒ္ဓဘာသာဘုရားေကျာင်းများတွင် လူစည်ကားလာ ေစခဲ့သလို အစိုးရအေနြဖင့်လည်း လူထု၏ ဘာသာေရးဆိုင်ရာေရစီးကို မျက်ကွယ်ြပု၍ မရနိုင်ခဲ့ပါ။

သို့ေသာ် အေရးြကီးသည့် ေမးခွန်းတစ်ခုက “ဤေြပာင်းလဲေရွ့လျားမှုများသည် မြကာလှေသာ အချိန် တစ်ချိန်တွင် ြကီးမားသည့် ဘာသာေရးလွတ်လပ်ခွင့်အတွက် အမှန်တကယ် အကျိုးေကျးဇူးရှိနိုင်မလား”ဟူ၍ ြဖစ်သည်။ ကွန်ြမူနစ်ပါတီသည် ဘာသာတရားနှင့် ဗုဒ္ဓဝါဒကို ပါတီ၏ အုပ်ချုပ်ေရးနှင့် အာဏာချုပ်ကိုင်မှုစနစ် ယုတ်ေလျာ့သွားေအာင်ထိ ြပုလုပ်ခွင့်ေတာ့ ေပးလိမ့်မည်မဟုတ်ပါ။ တရုတ်ေခါင်းေဆာင်များသည် အြခားေသာ အေရးအရာများတွင်လည်း “စိတ်ထွက်ေပါက်” ချဉ်းကပ်မှုမျိုးကို အသံုးြပုခဲ့ြပီးြဖစ်သည်။ အင်တာနက် အသံုးြပုမှုကို တိုးြမှင့်ဖို့ ခွင့်ြပုခဲ့ြကသလို တစ်စံုတစ်ေယာက်က အစိုးရဆန့်ကျင်ဘက် အေတွးအေခါ်များြပန့်နှံ့ ေရးြကိုးပမ်းခဲ့လျှင်လည်း ြမန်ြမန်ဆန်ဆန် နှိမ်နှင်းပစ်ေလ့ရှိြပန်ပါသည်။

ငလျင်လှုပ်မှုြကီးြဖစ်ပွားြပီးြပီးချင်း ကယ်ဆယ်ေရးလုပ်ငန်းများကို လုပ်ေဆာင်ရာတွင် အဓိကေနရာမှ ပါဝင်ခဲ့ြကသည့် ဘုန်းေတာ်ြကီးများ၏ ြမင်ကွင်းများကို အစိုးရပိုင်ရုပ်ြမင်သံြကားမှ ထုတ်လွှတ်ြပသခဲ့သည်။ သို့ေသာ် မြကာမီမှာပင် ထိုငလျင်ဒဏ်ခံေနရာများတွင် ဘုန်းေတာ်ြကီးများတည်ရှိမှုကို ေလျှာ့ချရန် စတင်ခဲ့ြပီး ဘုန်းေတာ်ြကီးများအား မိမိတို့ေကျာင်းများသို့ အသီးသီးြပန်ြကရန်အမိန့်များထုတ်ြပန်ခဲ့ြကသည်။ အြခားတစ် ဘက်တွင်မူ အစိုးရမီဒီယာများက သက်ရှိဘုရားများ(Living Buddhas)ဟုေခါ်သည့် ေထရ်ြကီးဝါြကီး ဘုန်းေတာ်ြကီးနှစ်ပါး၏ အစိုးရကယ်ဆယ်ေရးလုပ်ငန်းများအား ချီးကျူးေထာမနာထားသည့် ထုတ်ြပန်ချက် များကို ပံုနှိပ်ေဖာ်ြပခဲ့ြကသည်။

ငလျင်လှုပ်ြခင်းသည် အစိုးရအာဏာပိုင်များအတွက် တိဘက်လူမျိုးများြကား အေထာက်အပံ့ေပးမှုကို အသံ ေကာင်းဟစ်နိုင်ရန်နှင့် သေဘာထားကွဲလွဲေသာ တိဘက်ေခါင်းေဆာင်များ၊ဘုန်းေတာ်ြကီးများ၏ ြကိုးပမ်းမှုမှန် သမျှကို ရင်ဆိုင်ရန် အခွင့်အေရးတစ်ရပ်ြဖစ်ခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားလှသည်။

ဤသည်မှာ ကွန်ြမူနစ်နိုင်ငံြကီးအေနြဖင့် လွန်ခဲ့ေသာဆယ်စုနှစ်သံုးခုဆီက “တရုတ်နည်းတရုတ်ဟန်”ဟု အမည်ေပးကာ အရင်းရှင်စနစ်ကို ေမွးစားယူခဲ့သည့်နည်းတူ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒတို့၏ ကိုယ်ပိုင် ဟန်ေရာစပ်မှုကို ရှာေဖွေတာ့မည်ကဲ့သို့ထင်ရသည်။

၂၂၊၀၅၊၂၀၁၀ ေန့ထုတ် အိန္ဒိယတိုင်းမ်စ်သတင်းစာပါ Saibal Dasgupta ၏ Beijing eases Buddha bar ကို ြပန်ဆိုသည်။ လွန်ခဲ့ေသာလကပင် ဘေလာ့တွင် မိတ်ဆက်သေဘာမျိုးေဖာ်ြပခဲ့ဖူးေသာ်လည်း မိခင်ဘာသာြဖင့်ဖတ်လိုသည့် ဘေလာ့ဂ်ပရိသတ်အချို့အတွက် အြပည့်အစံုဘာသာြပန်ဆိုေဖာ်ြပလိုက်ပါသည်။
ဗုဒ္ဓဂယာမှ ဗာရာဏသီသို့ ေရာက်ေရာက်ချင်း ကားေပါ်မှ ဆင်းသည်နှင့် ဘာသာြပန်ဆိုလိုက်ေသာ ဗာရာဏသီေရာက်ေဆာင်းပါးြဖစ်ပါေြကာင်း။ဓမ္မဂဂင်္ါ

Read More