Socially Engaged Buddhism

Socially Engaged Buddhism နဲ့ ပတ်သတ်ြပီး ဟိုလူေမး ဒီလူေမးနဲ့ ေြဖရတာေတွ များလာလို့ ဒီပိုစ်ကို ေရးရပါတယ်။ ကျွန်ေတာ်သိပ်သိသိပ်တတ်လို့ မဟုတ်ပါ ကျွန်ေတာ်ကိုယ့် ကျွန်ေတာ် Socially Engages Buddhist တစ်ဦးလို့ ခံယူလို့သာ တာဝန်ရှိတယ် ထင်လို့ ေရးရတာ ပါ။ ဆရာြကီးဦးေရွှေအာင်ရဲ့ ဘဝအြမင်သစ် နဲ့ ဆရာကိုတာ ေရးတဲ့ေပျာ်ရွှင်ေစမဲ့ စြကာ ကို အဓိကထားကိုကားပါတယ်။ Socially Engaged Buddhism သေဘာကို နဲနဲ ဆဝါးြကည့်ဖို့ နဲ့ ေတွးစရာေလးတစ်ခုေလာက် ရရင်ပဲ ေရးရကျိုးနပ်ပါတယ်။



အရင်ဆံုး Socially Engaged Buddhism ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်ေလးကို ဖွင့်ဆိုြကည့်ရေအာင်ေနာ်။



Buddhist practices + social activism လို့ အလွယ်ဆံုးေြပာလို့ ရပါတယ်။



Socially = လူမှုနဲ့ သက်ဆိုင်ေသာ



Engaged =ကတိြပု ထားတဲ့၊ ပါဝင်ေဆာင်ရွက် ေနတဲ့



Buddhism = ဗုဒ္ဓဓမ္မ



ဆိုေတာ့ လူမှုေရးလုပ်ငန်းေတွမှာ ပါဝင်ေဆာင်ရွက်ေနတဲ့ ဗုဒ္ဓဝါဒ ဆို ေြပာလို့ ရမယ် ထင်ပါတယ်။ ဆရာတာကေတာ့ ” လူ့ေလာကထဲမှာ ပါဝင်ေဆာင်ရွက်တဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာ” ဆိုြပီးေြပာတယ်။



Socially Engaged Buddhism ကို စတင်ေဖာ်ထုတ်ခဲ့တဲ့ ေခါင်းေဆာင်ေတွ ကေတာ့ Thich Hnat Hanh ,Dalai Lama, Sulak , Buddhadasa ,Ghosananda ,U Rewatta dhama ,Suzuki Ryowa, David Chappell တို့ ြဖစ်ပါတယ်။ မဟာယန ဗုဒ္ဓဘာသာေခါင်းေဆာင်ေတွ ေကာ ေထရဝါဒ ေခါင်းေဆာင်ေတွ ပါ Socially Engaged Buddhism ကို ေဖာ်ထုတ်လုပ်ေဆာင်တယ် ဆိုတာ ကို SEB ေခါင်းေဆာင်ေတွ ကို ြကည့်ရင် သိနိုင်ပါတယ်။ အချို့က Socially Engaged Buddhism ဆို ဇင်ဝါဒပါ မဟာယနေတွ ပါကွာကို အထင်မှားေနြကတယ်။



Socially Engages Buddhism ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ေတွကေတာ့ ြငိမ်းချမ်းေသာ ရွှင်လန်းကျန်းမာြပီး တရားမျှတေသာ ေလာကြကီး တည်ေဆာက်ဖို့၊စစ်ပွဲေတွ၊ ပဋိပက္ခေတွ၊ ခွဲြခားဆက်ဆံမှုေတွ၊ ဖိနှိပ်မှုေတွ၊ ဆင်းရဲမှုေတွက လွတ်ေြမာက်ဖို့ကမ္ဘာြကီးကို ေြပာင်းလဲဖို့ပဲ။ဉာဏ်ပညာနဲ့ ကရုဏာကို ကျင့်သံုး ြကဖို့ပဲ။ လူေတွမှာေြပာင်းလဲနိုင်တဲ့အရည်အေသွးရှိတယ်လို့ Socially Engaged Buddhists ေတွက ယံုြကည်ြကတယ်။



SEB ေတွရဲ့ အေြခခံ လူကျင့်ဝတ်ေတွ ကေတာ့ ေထရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာေတွ ရဲ့ အေြခခံလူကျင့်ဝတ်ေတွ နဲ့ ဆင်တူ ပါတယ်။



အသက်သတ်ြခင်းကိုကျူးလွန်မိြခင်းေြကာင့်ြဖစ်ေသာ မချမ်းသာြခင်း (ဒုက္ခ) ကို သတိရှိြခင်းအားြဖင့်



ကျွန်ုပ်သည်လူ၊တိရစ္ဆာန်၊သစ်ပင်တို့၏အသက်များကို ကာကွယ်ရန်နည်းလမ်းများကိုလိုက်နာပါမည်။ ကရုဏာ စိတ်ကိုေမွးြမူမည်ဟုကတိြပုပါသည်။မသတ်ရန်ေသာ်လည်းေကာင်း၊တြခားသူများသတ်ြဖတ်ေနြခင်းကို တားဆီးရန် ေသာ်လည်းေကာင်း၊ သတ်ြဖတ်ေနေသာအြပုအမူများကို မကူညီရန်ေသာ် လည်းေကာင်း သန္နိဋ္ဌာန်ြပုပါသည်။



တရားမျှတမှုမရှိြခင်း၊ ေခါင်းပံုြဖတ်ြခင်း၊ ခိုးြခင်း၊ နှိပ်နယ် ြခင်းတို့ေြကာင့်ြဖစ်ေသာ မချမ်းသာြခင်း (ဒုက္ခ)ကို သတိရှိြခင်း အားြဖင့်



ကျွန်ုပ်သည် လူ၊ တိရစ္ဆာန်၊ သစ်ပင်များ၏ အကျိုးစီးပွား ကိုေဆာင်ေသာ နည်းလမ်းများကို လိုက်နာပါမည်။ ေမတ္တာစိတ် ကို ေမွးြမူမည်ဟု ကတိြပုပါသည်။ မိမိ၏အချိန်ကိုေသာ် လည်းေကာင်း၊ စွမ်းအားကို ေသာ်လည်းေကာင်း၊ ဝတ္ထုပစ္စည်းကိုေသာ် လည်းေကာင်း စင်စစ်လိုအပ်ေနေသာ သူများအား ေဝမျှေသာ ေပးကမ်းေသာအကျင့်ကို ကျင့်ပါမည်။ မခိုးရန်နှင့် သူတစ်ပါး ပိုင်သင့်ေသာ ပစ္စည်းတစ်စံုတစ်ရာကို မယူငင်ရန် သန္နိဋ္ဌာန်ြပု ပါသည်။ သူတစ်ပါးပိုင်ပစ္စည်းများကို ယင်းတို့ပိုင်ဆိုင်ေသာ ပစ္စည်းများဟု သိမှတ်ရိုေသပါသည်။ သို့ရာတွင် ထိုသူတို့က ယင်းတို့ပိုင်ပစ္စည်းများကို အသံုးြပုလျက် လူတို့အား အြမတ်ထုတ် ေနလျှင်မူ ထိုသို့ အြမတ်မထုတ်ရန် တားဆီးပါမည်။



မသင့်ေလျာ်ေသာ လိင်မှုကို ြပုြခင်းေြကာင့်ြဖစ်ေသာ မချမ်းသာြခင်း (ဒုက္ခ) ကို သတိရှိြခင်းအားြဖင့်



ကျွန်ုပ်သည် တစ်ဦးတစ်ေယာက်၊ စံုတွဲ၊ မိသားစု၊ လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လံုြခံုြခင်းကို ကာကွယ် ေသာ နည်းလမ်းများကို လိုက်နာပါမည်။ တာဝန်ယူသည့် စိတ်ကို ေမွးြမူမည်ဟု ကတိြပုပါသည်။ ချစ်ြခင်းနှင့် အရှည် စဉ်းစားြခင်းမပါေသာ လိင်ဆက်ဆံမှုကို မြပုကျင့်ရန် သန္နိဋ္ဌာန်ြပုပါသည်။ မိမိ၏ ေပျာ်ရွှင်ြခင်းေသာ်လည်းေကာင်း၊ သူတစ်ပါး၏ ေပျာ်ရွှင်ြခင်းေသာ်လည်းေကာင်း မယွင်းမပျက် ရန် ကျွန်ုပ်၏ကတိများကို ေစာင့်ထိန်းမည်ဟု သန္နိဋ္ဌာန်ြပုပါ သည်။ ကေလးသူငယ်များအား အဓမ္မြပုကျင့်ြခင်းအား ကာကွယ်ရန်ေသာ်လည်းေကာင်း၊ မိသားစုများ စံုတွဲများအား ြပိုကွဲေစြခင်းမှ တားဆီးရန်ေသာ်လည်းေကာင်း မိမိစွမ်း သေလာက် ေဆာင်ရွက်ပါမည်။



သတိလက်လွတ်ေြပာဆိုြခင်း၊ သူတစ်ပါး၏ စကားကို နားမေထာင်နိုင်ြခင်းတို့ေြကာင့်ြဖစ်ေသာ မချမ်းသာမှု (ဒုက္ခ) ကို သတိရှိြခင်းအားြဖင့်



ကျွန်ုပ်သည် ချစ်ဖွယ်ေသာစကားဆိုြခင်းကို ေသာ်လည်းေကာင်း၊ ေဝဒနာခံစားသူများအား သူတို့၏ ေဝဒနာ ေလျာ့ပါးေစရန်အလို့ငှာ ေကာင်းစွာနားေထာင်ြခင်း ကိုေသာ်လည်းေကာင်း အားထုတ်မည်ဟု ကတိြပုပါသည်။ စကားလံုးများသည် စိတ်ချမ်းေြမ့ေပျာ်ရွှင်ြခင်းကို ေသာ်လည်း ေကာင်း၊ စိတ်မချမ်းမသာ ဆင်းရဲြခင်းကိုေသာ်လည်းေကာင်း ဖန်တီးနိုင်ေသာအချက်ကို သိသည့်အားေလျာ်စွာ ဟုတ်မှန် ေသာ စကားကိုဆိုရန်၊ ယံုြကည်ြခင်း၊ ရွှင်လန်းြခင်း ေမျှာ်လင့် ြခင်းအား ြဖစ်ေစေသာ စကားလံုးများကိုသံုးရန် သန္နိဋ္ဌာန်ြပု ပါသည်။ အေသအချာမသိေသာ သတင်းစကားများကို ြဖန့်ြခင်း၊ အေသအချာ မသိဘဲလျက် ေဝဖန်ြခင်း၊ အြပစ်တင် ြခင်းများ မြပုလုပ်ပါ။ ေသွးကွဲေစေသာစကား၊ မိသားစု လူ့အသိုက်အြမံု ြပိုကွဲေစေသာစကားဆိုြခင်းမှ ေရှာင်ြကဉ်ပါ မည်။ ပဋိပက္ခများအား မည်မျှပင် ေသးငယ်ေစကာမူ ေြပလည် ေစရန် ြငိမ်းချမ်းေစရန် ြကိုးစားမည်ဟု သန္နိဋ္ဌာန်ြပုပါသည်။



သတိလက်လွတ် စားသံုးြခင်းေြကာင့်ြဖစ်ေသာ မချမ်းသာမှု (ဒုက္ခ) ကို သတိရှိြခင်းအားြဖင့်



ကျွန်ုပ်သည် ကိုယ်ေရာစိတ်ပါ ကျန်းမာရန်အလို့ငှာ သတိ နှင့် စားရန်၊ သတိနှင့် ေသာက်ရန် ကတိြပုပါသည်။ ကိုယ်ကို ေသာ်လည်းေကာင်း၊ စိတ်ကိုေသာ်လည်းေကာင်း၊ ရွှင်လန်းေစ ေသာ၊ ချမ်းသာေစေသာ၊ ြငိမ်းချမ်းေစေသာ အစားအေသာက် များကိုသာ စားေသာက်ပါမည်။ အရက်နှင့် မူးယစ်ေစေသာအရာ များ၊ အဆိပ်အေတာက်ြဖစ်ေသာ တီဗွီအစီအစဉ်များ၊ မဂ္ဂဇင်း များ၊ စာအုပ်များ၊ ရုပ်ရှင်များကို ေရှာင်ြကဉ်ပါမည်။ စိတ်နှင့် ခန္ဓာအား ယင်းအဆိပ်အေတာက်များအားြဖင့် ပျက်စီးေစြခင်း သည် မိဘဘိုးဘွား လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် လူ့အနာဂတ်အား သစ္စာ ေသွဖည်ြခင်းဟု ကျွန်ုပ်သိသည်။ မိမိနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် သင့်ေသာအစာကို စားမည်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ေြပာင်းလဲရန်နှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ေြပာင်းလဲရန်သင့်ေသာ အစာစားြခင်းမှာ အေရးြကီးေြကာင်း ကျွန်ေတာ် နားလည်ပါသည်။နားလည်ထားသလိုလဲ လိုက်နာ ကျင့်သံုးပါမည်။



SEB ေတွရဲ့ အေြခခံကျင့်ဝတ်ဟာ ငါးပါးသီလနဲ့ ဘာမှမကွာပါဘူး ဒါေပမယ့် သူအသတ်မသတ်ရဘူးဆိုတဲ့ ပါဏတိပါတာ သိက္ခာပုဒ်ကို သူအသတ်မသတ်မိရင် ြပီးတာပဲ ဆိုတာ ေလာက်မဟုတ် သူအသက်ကို ေစာင့်ေရှာက်ရမယ်ကာကွယ်ရမယ်။ ေနာက် သူအသက်သတ်တဲ့ သူေတွ ကို မသတ်ေအာင် တားစည်းရမယ်။ ဆိုတာ ေလးပိုလာပါတယ်။ ငါးပါသီလကိ်ု ေရှာင်ြကည်ရံုမဟုတ် ေဆာင်ရွက်ရမယ် လို့ SEB က ယံုြကည်ပါတယ်။



ေနာက်ဆံုးအေနနဲ့ SEB သေဘာကို ခံစားနားလည်ေစဖို့ ဆရာတာ ေရးတဲ့ ြပံုးတဲ့ ဂါတာ ဆိုတဲ့ စာအုပ်က ကဗျာေလးတပုဒ်ကို ေဝမျှလိုက်ပါတယ်။



ဒီမနက် နိုးလာလာချင်း ကျွန်ေတာ်ြပံုး၊



ကျွန်ေတာ့်ေရှ့မှာ အသစ်စက်စက်၂၄နာရီ၊



အချိန်တိုင်းမှာ ေကာင်းစွာေနမယ်။



လူအားလံုး သက်ရှိအားလံုး



ေဝေနယျေတွကို အြကင်နာမျက်စိနဲ့ ြကည့်မယ်။