ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇရှင်း ဆိုသည်မှာ

၁။ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းသမိုင်းအကျဉ်း

သမိုင်းတေလျာက် ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းြဖစ်စဉ််ု၂ြကိမ်တိုင်တိုင်ေပါ်ေပါက်ခဲ့ပါတယ်။

ပထမအြကိမ်ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းကို ၁ရရာစု အေစာပိုင်း ကေန ၂ဝရာစုဦးပိုင်း အထိ ြဖစ်ေပါ်ခဲ.

တယ်။ ပထမအြကိမ်ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းကို ပထမစက်မှုေတာ်လှန်ေရး
တွင်းစတင်ခဲ.ြပီး
ဂျိမ်း(စ်)ဝက်ရဲ.ေရေနွးေငွ.အင်ဂျင်ေပါ်ေပါက်လာြခင်းြဖင့်အစ
ြပုတယ်။ေနာက်ပိုင်းေမာ်ေတာ်ကား၊ြကိုးမဲ.

ေြကးနန်း နှင့် ေလယဉ်ပျံများ ေပါ်ေပါက်လာ ေသာေြကာင့် သယ်ယူပိုေဆာင်ေရး စရိတ်ကိုအဓိက

ေလျာ.ချနိုင်ြပီးကမ္ဘာြကီးကိုအလတ်စားအရွယ်သို.ေရာက်ေအာင်ြကံု.လိုက်နိုင်သည်။ပထမအြကိမ်ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်း၏စီးပွားေရးမှာ
ေြမယာကဲလယ်ယာစီးပွားေရးစနစ်မှ အရင်းကဲစက်မှုစီးပွားေရး
စနစ်သို.ေြပာင်းလဲသွားသည်။

ပထမအြကိမ်ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းနှင့်ဒုတိယအြကိမ််ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းတို.
ြကား စစ်ေအးကာလ ြခား ထားသည်။စစ်ေအးကာလ မှာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အြပီး
မှဘာလင်တံတိုင်း အြပို ၊ ဆိုဗီယက်ယူနီယံအကွဲ အထိြဖစ်သည်။

စစ်ေအး ေခတ်တွင်ကွန်ြမုနစ်ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒီများကတစ်ဖက် အရင်းရှင်ဒီမိုကေရစီ

ဝါဒီများကတစ်ဖက်ဝါဒချင်းအားြပိုင်ေသာကာလြဖစ်သည်။အေရှ့အုပ်စု(ဆိုဗီယက်ေခါင်းေဆာင်ေသာ
အုပ်စု)၊ အေနာက်အုပ်စု(အေမရိကန်ေခါင်းေဆာင်ေသာအုပ်စု) နှင့်
ြကားေနအုပ်စု(ဘက်မလိုက်အုပ်စု)

ဟုဆိုြပီးအုပ်စုခွဲေနြကသည်။ဆက်ဆံေရးမှာလည်း ရန်သူနဲ.မိတ်ေဆွသာရှိတယ်။နိုင်ငံတကာအားမျှ

ေြခမှာ အေရှ.အုပ်စု နဲ. အေနာက်အုပ်စု ြကားအင်အားချိန်ခွင်လျှာညီမျှေရးအေပါ်မှုတည်တယ်။

၁၉၈၉-၁၉၉၀ တွင် စစ်ေအးသေကင်္တ ဘာလင်တံတိုင်းြကီး ြပိုချ လိုက် ြပီး စစ်ေအး

ကာလကို အဆံုးသတ်လိုက်သည်။ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ြပိုကွဲြပီး
အေရှ.အုပ်စုနိုင်ငံ အေတာ်အများ
လက်ဝဲဝါဒကိုစွန်.လွှတ်လိုက်တယ်။လက်ယာလစ်ဘရယ်ဒီမိုကေရစီေအာင်ပွဲခံြပီး
ဒုတိယအြကိမ်် ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းကာလကို စတင်လိုက်တယ်။

ဒုတိယအြကိမ််ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းကိ်ု စစ်ေအးေနရာကို အစားထိုးဝင်ေရာက်လာ

တဲ့နိုင်ငံတကာစနစ်တစ်ခုလို.ဆိုြကတယ်။မျက်ေမှာက်ေခတ်ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်း(ဒုတိယအြကိမ််ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်း)တွင်
ေဈးကွက်၊ နည်းပညာ၊ အစိုးရ နှင့်လူတဦးချင်း စီကိုဆွဲ စုေပးသည်။အေရှ.

အေနာက် ဆိုြပီး အုပ်စုမခွဲေတာ့ပဲ ကမ္ဘာအနံု့
ကွန်ယက်ြဖန်.ခဲ့တယ်။မိတ်ေဆွမှာေဖာက်သည်၊
ရန်သူမှာြပိုင်ဖက်ြဖစ်လာသည််။အင်တာနက်၊ြဂိုလ်တု၊ေပါ်ေပါက်လာြပီးနည်းပညာမှာပိုမိုြမန်ဆန်လာ

သည် အီလက်ထေရာနစ်ဆက်သွယ်ေရးစရိတ်များ အဓိကကျဆင်းလာြပီး ကမ္ဘာြကီး ကို
အလတ်အရွယ်မှ အေသးစားအရွယ်သို.ြကံုပစ်လိုက်သည်။နိုင်ငံတကာ အား မျှေြခမှာ
အစိုးရများ ြကားရှိအားမျှေြခ၊ အစိုးရ များ နဲ.
ကမ္ဘာေဈးကွက်ြကားရှိအားမျှေြခ၊ လူတစ်ဦးချင်း နဲ. အစိုးရများ
ြကားရှိအားမျှေြခ စသည် အားမျှေြခ ချိန်ခွင်သံုးလက်ေပါ်မူတည်သည်။

၂။ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းနိမိတ်ပံု(လက်ဇပ်ကား နဲ. သံလွင်ပင်)



လက်ဇပ်ကား သည် ယေန.ေခတ်၏အဆင်အြမင့်ဆံုးနည်ပညာများြဖင့်ထုတ်လုပ်ထားသည်.

ဇိမ်ခံကားြဖစ်ဘသည်။ လက်ဇပ်ကား သည် ယေန.ေခတ်၏အဆင်အြမင့်ဆံုးေသာလူေနမှု
အဆင့်အတန်းများ၊နည်းပညာများ နှင်.ေခတ်မီမှုအြခင်းအရာအားလံုးကို ကိုယ်စားြပု
သည်။

သံလွင်ပင် သည် သဘာဝ သယံဇာတ၊လူမျိုးေရးစံ၊ဘာသာတရား၊ယဉ်ေကျးမှု စသည်. လူမှုေရးယဉ်ေကျးမှုစံနှုန်းများကို ကိုယ်စားြပုသည်။

မျက်ေမှာက်ေခတ်ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းသည် လက်ဇပ်ကားနဲ.
သံလွင်ပင်တို.ြကားရှိ အညမညြဖစ်စဉ်ပင်ြဖစ်သည်။လက်ဇပ်ကား မရှိသည်.နိုင်ငံသည်
ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းြဖစ်စဉ်ကို အမီလိုက်
နိုင်ရန်ခက်ခဲသည်။သံလွင်ပင်မရှိသည်နိုင့်ငံသည် လည််းဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်း
ြဖစ်စဉ်တွင်ေကာင်းေကာင်း မတည်တံနိုင် တြခားယဉ်ေကျးမှုဝါးြမို ခံရ နိုင်သည်။

သံလွင်ပင်ကို တန်ဖိုးထားြမတ်နိုးလွန်းလျင်
အြခားလူမျိုးများအေပါ်မုန်းတီး ရန်လိုတဲ့ မျက်ကန်း အမျိုးသားေရးပံုစံ
သို.ေရာက်သွားနိုင်သည်။လက်ဇပ်ကား ကိုပဲ တန်ဖိုးထားေနလျင် လူမျိူး
နှင်.ယဉ်ေကျးမှုေပျာက်ကွယ် သွားနိုင်သည်။ထိုလက်ဇပ်ကားနှင့်သံလွင်ပင်ြကား
အညမညြဖစ်စဉ်ကို မေလျာ့ မတင်းေစာင်းြကိုးညင်း ပံုစံြဖင့်သာ
ြမိုင်ြမိုင်ဆိုင်ဆိုင် တီးခတ်နိုင်မည်ြဖစ်သည်။

၃။ လစ်ဘရယ်လိုက်ေဇးရှင်း / ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်း



ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းေနာက်တွင် လစ်ဘရယ်လိုက်ေဇးရှင်းက အရိပ်လိုလိုက်ပါလျက်ရှိ

သည်။နည်းပညာ၊သတင်းအချက်အလက်၊အရင်းအနီုး၊စီးပွာေရးမှုဝါဒနှင့်ဆံုးြဖတ်ချက်များမှာ လစ်ဘရယ်ဆန်လာသည်။

Internet နည်းပညာေြကာင့် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၊တစ်ေနရာမှတစ်ေနရာ ဘယ်ေလာက်ေဝး

ေဝး သတင်းအချက်အလက် မျာများကို ြမန်ြမန်ဆန်ဆန်၊ေဈးေပါေပါ ြဖင့်ဆက်သွယ်လာနိုင်သည်

ဖွံြဖိုးဆဲနိုင်ငံမျာတွင် ယခင်က ကုန်ြကမ်းေပးကုန်ေချာယူစနစ် မှကုန်ြကမ်းကို ကုန်ေချာအြဖစ်သို.

တိုက်ရိုက်ထုတ်လုပ်လာနိုင်သည်။

သတင်းအချက်အလက်အရအင်တာနက်ေဈးကွက်ေပါ်ေပါက်လာြပီးအီလက်ေထာနစ်ဆက်

သွယ်ေရးစနစ်ပိုမိုြမန်ဆန်လာသည်။မိုက်ခရိုချစ်(ပ်)အားနည်းမှုေရာဂါ ရှိလျင် သတင်းအချက်အလက်

ရရှိနိုင်မှု နည်းပါး ြပီး ဆံုးြဖတ်ချမှတ်ရာတွင်လည်း
ေနှးေကွးမည်။မိုက်ခရိုချစ်(ပ်)ချို.တဲမှုေရာဂါ မရှိ မှသာ
သတင်းအချက်အလက်များကို ရရှိနိုင်ြပီး
ဆံုးြဖတ်ချက်အချလည်းြမန်ဆန်လာမည်ြဖစ်သည်။

အရင်းအနီုးစီးဝင်မှု များလွတ်လပ်လာ ြပီး ေကာ်ပိုေရးရှင်းများမှ
ေကာ်ပိုရီတ်ဘွန်းများကို လူထု ထံသို.ေရာင်းချလာသည်။ စီပွာေရးမူဝါဒ အရ
လွတ်လပ်ေသာကုန်သွယ်ေရးမူဝါဒကို ချမှတ်ကျင့်သံုး လာသည်။

၄။အားနည်းချက်များြဖင့် ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်း

ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းသည်ဖွံြဖိုးေရးသို.ဦးတည်သည်မှန်ေသာ်လည်းဂလိုဘယ်လိုက်

ေဇးရှင်းေြကာင့်ဆင်းရဲေသာနိုင်ငံများပိုမိုဆင်းရဲသွားသည့်နှင့်ြကံုေတွခဲ့ရသည်။
ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်း ြဖစ်ေြမာက်ေအာင်ေဆာင်ရွက်ရာတွင် အားနည်းချက်များ
ဒုနဲ.ေဒးပင် ရှိသည်။

ထိုအားနည်းချက်များမှာချမ်းသာသည်နိုင်ငံ များထုတ်ြပန်သည်.စည်းမျဉ်းတချို.ေြကာင်.

ဆင်းရဲသည့်နိုင်ငံမျံားဆင်းရဲေသာနိုင်ငံများပိုမိုဆင်းရဲသွားသည်။ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းကရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာတိုးတက်
ြပင်္ီး၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာ ယုတ်ေလျာ.လာသည်။

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ယိုယွင်းပျက်စီးလာြပီး၊ဘဝအရည်အေသွးအတွက်ပါစိုးရိမ်စရာများြဖစ်

လာသည်။ ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းြဖစ်စဉ်ြကီးက ဆင်းရဲသားများေသာ သူေဌးနိုင်ငံေတွေမွးထုတ်ေပးသလို

ြဖစ်ေနသည်။

အဓိက အားနည်းချက်မှာ ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းမဟုတ်
ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းကို ေမာင်းနုင်ထိန်းေကျာင်းေပးသည်.စနစ်သာြဖစ်သည်။
ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းြဖစ်စဉ်တွင် ေြပာင်းလဲစရာ

အေြမာက်အများရှိသည်။မူဝါဒများ၊ စီးပွာေရး နိုင်ငံေရး အဇွဲ.အစည်းများ။စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ သာမက

လူတို.၏ စဉ်းစားေတွးေခါ်မှု အမှုအကျင့်များပါ ေြပာင်းလဲနိုင်မှသာလျင် ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းဖွံြဖိုးေရး

လမ်းေြကာင်းေပါ်မှမေသွဖယ်ပဲေလျှာက်လှမ်းနိုင်မည်ြဖစ်သည်။ဒီလိုမှမဟုတ်ပဲ
အင်ဂလိုအေမရိကန််လစ်ဘရယ်မိုဒယ် တစ်ခုတည်းြဖင့်
ဂလိုဘယ်လိုက်ေဇးရှင်းဝဋ်နာကံကိုေပျာက်ကင်းေအာင်ကုသနိုင်မည်မဟုတ်ေချ။

P.S: Thomas L. Friedman ရဲ့ THE LEXUS AND THE OLIVE
TREE စာအုပ်ကို ဆရာေမာင်စူးစမ်း ဘာသာြပန်ထားတဲ့ လက်ဇပ်ကားနှင့်သံလွင်ပင်
အဓိက ကိုကားပါတယ်။

ေမာင်ဥဂ္ဂါ