စိတ်ညစ်ညမ်းမူနဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်

စိေတ္တနနီယတိေလာေကာ၊စိေတ္တန ပရိကဿိ။စိေတ္တဿ ဧကဓမ္မဿသဗ္ဗဝ ဝသံအနွဂူတိ။ ၃ (သံယုတ္တနိကာယ် ၁၊၃၉)

ဒိဂါထာ ေလးကိုဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တိုင်း နားယဉ်ေနြပီးသား ြဖစ်မှာပါ။ 

စိတ်သည်ေလာက ကိုေဆာင်၏ စိတ်ြဖင့်ေလာက ကိုဆွဲငင်၏။ စိတ်၏ အလိုသို. အရာအားလံုး အစဉ်လိုက်၏။”  

လူသမိုင်းတေလျှာက်မှာ လူေတွရဲ့ကူးအြကံေတွ အသိြမင်ေတွြမင်မားလာမှုနဲ့အတူကမ္ဘာေြမ မျက်နှာြပင်ကို ဘယ်လို ဘယ်ပံုေြပာင်းလဲပစ် တယ်ဆိုတာကို လူယဉ်ေကျးမှုထွန်သစ် ကာစကာလမှာသဘာဝတရားဟာ အေနှာင့်အယှက် ကင်းကင်းနဲ့ရှိေနပါေသးတယ်။ေနက်ပိုင်း စိုက်ပျိုးတတ်လာတဲ့ အေြခအေနေရာက်ေတာ့ဆည်ေတွေဆာက် ေြမာင်းေတွေဖာက် လုပ်ြပီးသဘာဝတရားဟာြပုြပင်စီရင် စခံရတာပါပဲ ။ေနာက်စက်မှုေတာ်လှန်ေရး အြပီးမှာ အရင်းရှင်ဝါဒေပါ်ေပါက်လာြပီး သဘာဝသံယံဇာတ အရင်းအြမစ်ေတွကို အလွန်ကျွံထုတ်သံုးကျ ေတာ့တယ်။အဒမ်စမစ် ကလည်းများများ ထုတ်များများေရာင်း ြမန်ြမန်စိပွားေရးတတ်ဆိုတဲ့ သီအိုရီေတွေခတ်စားတဲ့ကာလေပါ့။ အဂင်္လိပ်နဲ့တြခားနယ်ချဲ့နိုင်ငံေတွက ကိုလိုနီြပုထားတဲ့ နိုင်ငံေတွဆီကကုန်ြကမ်း ေတွယူြပီကုန်ေချာထုတ်ြပီး ကိုလိုနီြပုခံရတဲ့နိုင်ငံေတွဆီြပန်ေရာင်း ေတာ့အရမ်းကိုအဆင်ေြပြကတယ်။ စီပွားေရးကိန်းဂဏန်းအရ တိုးတတ်တယ်ေပါ့။ဆုပ်ယုတ်လာတေတာ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပါ။ေနာက်ပိုင်း နျူကလီးကာေခတ်၊အာကာသေခတ်၊IT ေခတ်ေပါ့နည်းပညာေတွ ကုန်ပစ္စည်းေတွ တိုးတတ်လာေပမဲ့လူသားေတွရဲ့ဦးေနှာက်ဟာ လူစိတ်နှလံုးသားကို နဲ့ ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာတာဝန်ယူမှုေတွ ကိုမျက်ကွယ်ြပုြပီး ဖွံြဖိုးြကီးထွားလာခဲ့တယ်။အသိဉာဏ်အြကီးဆံုးသတ္တဝါ လူသားေတွဟာရုပ်ပိုင်းတိုးတတ်မှုမှာေတာ့ ဧရာမတကယ်လူသန်ြကီးအသီးြဖစ်ေပမယ့် နာမ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာေတာ့ ပိန်လှီေသးေကွးတဲ့သတစ်ဦးြဖစ်ေနပါြပီး။ ဒီလိုနမ်ပိုင်းဆိုင်ရာချွတ်ြခံမှုေတွ ေတွေြကာင့်ြပိုင်နှိုင်းလို.မရတဲ့ညစ်ညမ်းမှုေတွ ၊ဆင်းရဲမွဲေတ မှုေတွ ြဖစ်ေပါ်လာေအာင် လူရဲ့အလွဲသံုးစားလုပ်ေဆာင်မှုေတွဟာ သဘာဝတရားရဲ့သန့်စင်မှု၊ အသစ်ြဖစ်ထွန်းမှုေတွကို ပိတ်ပင်တားစီးရာေရာက်ပါတယ်။

ဗုဒ္ဓပိဋိကတ်ေတာ်ထဲကသုတ်ေတွေတာ်ေတာ်များများဟာ လူအဖွဲ့အစည်းရဲ့စာရိတ္တမဏ္ဍိုင် ယိုယွင်းပျက်ြပားမှု အချုပ်အတည်းမရှိ ပွားလာတဲ့အခါလူသားခန္ဓကိုယ်နဲ့ လူပတ်ဝန်းကျင် ကိုေဘးဥပဒ်သင်ေစတယ်လို. အဂ္ဂညသုတ်မှာလာ တဲ့ ေရှးအြဖစ်ပျက်ေတွ နာမ်ပိုင်းဆိုင်ရာပျက်စီးလာတာနဲ့ လူဥပဓိရုပ်ဟာတင်တယ်လှပမှုေတွ ယုတ်ေလျာလာြပီး သဘာဝအစာအာဟာရအရင်းြမစ်ေတွကုန်သုဉ်သွားေစတယ်လို. ေဖာ်ြပထားပါတယ်။

ဗုဒ္ဓဘာသာမှာကျင်ဝတ်သိစိတ် လူအသိစိတ်ဓာတ်ဟာ လူခန္ဓာကိုယ်၊ေဒသအလိုက်တိရိစ္ဆာန်ေတွနဲ့ သဘာဝေပါက်ပင်ေတွ အားြဖင့်ေပါင်းစပ်ထားတဲ့ေလာကြကီးနဲ့အြပန်အလှန် ရစ်ပတ်နွယ်ယှက်ေနြပီး တံုြပန်တတ်တဲ့ ေဂဟစနစ်ြကီးအြဖစ်ထင်ရှားေစပါ့တယ်ဗျာ။လူနဲ့သဘာဝတရားေတွ အြပန်အလှန်မှီခို ေနတာကို ပဥ္စနိယာမဓမ္မဆိုြပီး အဋ္ဌကထာကျမ်းေတွမှာအြကိမ်ြကိမ်ေဖာ်ြပ ထားပါတယ်။အေနာက်တိုင်း ကေပါ်လာတဲ့Ecology တတ်အများြကီးေစာပါတယ်။ရူပနိယာမ=physical law(ဥတုနိယာမ)၊ဇီဝနိယာမ=Biological law(ဗီဇနိယာမ)၊ စိတ္တနိယာမ=psychological law၊ကမ္မနိယာမ=morallaw၊ ဓမ္မနိယာမ= causal law ေတွဟာအချင်းချင်း ဆက်နွယ်ေနြပီလူေတွဟာ သူလုပ်တဲ့စိတ်ပိုင်းရှပ်ပိုင်းေဆာင်ရွယ်မှု ေတွ  ပပ၌ပ္ပေပါ်မှုတည်ြပီးေကာင်းကျိုးဆိုးကျိုးေတွကို ခ့စားရတယ်။ သုစရိုက်စွမ်းအင်ေတွ များြပားရင်ေလာကြကီးဟာ သာယာြပီးဒုစရိုက် စွမ်းအင်ေတွများြပား ရင် ေလာကသဘာဝတရားြကီးရဲ့ ဒဏ်  ခပ်ြခင်းကိုခံရမှာမလွဲပါဘူး။

အခုြဖစ်ပျက်ေနတာကိုပဲြကည့်ြကည်ပါ ရာဇဝတ်မှုအြကမ်းဖတ်မှု စစ်ပွဲအစုလိုက်ေသေစတဲ့ လက်နက်ေတွ အြပိုင်အဆိုင် ထုတ်ေနြဝကတာပဲဒါသာယာနာေပျာ်ဖွယ်ရှိတဲ့ ကမ္ဘာြကီး ဟုတ်ရဲ့ လားဗျာ။လူသား မျိုးနွယ်ေတွဟာ ေဒါသ၊ေလာဘ၊ေမာဟတရားေတွရဲ့ လက်ခုပ်ထဲသက်ဆင်းမိ်ေတာ့ ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ်၊ သတ္တန္တရကပ်၊ေရာဂန္တရကပ်ေတွနဲ့ ြကံုေတွေနရတာမျက်ြမင်ပါပဲ။

လူစိတ်နဲ့သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆက်စပ်မှုရှိတာကို သိပ္ဗံနည်းကျစမ်းသပ်ထားတာေတွရှိပါတယ်။ အပင်အုပ်စု နှစ်ခုကို ေရ၊ေနေရာင်ြခည်နဲ့ေြမာသဇာအညီအမျှေပးြပီး ြငိမ်းချမ်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ဆူပှုတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာထားြကည်ေတာ့ ြငိမ်းချမ်းေပျာ်ရွင်ြပီး သူေတာ်ေကာင်းများတဲ့ ပတ််ဝန်းကျင်ကသစ်ပင်ေတွဟာ စိမ်းလန်းစိုေြပြပီးပိုမို ရှင်သန်ြကီးထွားြကတယ်။ဆူပှုြပီးရုန်ရင်းြကမ်းတမ်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကအပင်ေတွြကေတာ့ ညှိးေရာ်သွားြကတယ်။(မယံုရင်စမ်းြကည့်ပါ)

ဒါဘာြဖစ်လိုလည်းဆိုေတာ့စိတ်ညစ်နူးတဲ့အခါ၊ အမျက်ထွက်မှုနဲ့ေြကာက်ရွှံတဲ့ အခါ၊အပျက် သေဘာ ေဆာင်တဲ့စိတ်နှလံုးထိခိုက်တဲ့လှုပ်ရှားမှုေတွနဲ့ြပည်နှက်ေနတဲ့ အခါမှာအင်ဒိုကရိုင်း အကျိတ်ရဲ့ စိမ့်ထုတ်ရည်ေတွ ဆီကေသွးထဲထဲေပါင်းထည့်ေပးတဲ့ အဆိပ်အေတာက်ြဖစ်ေစတဲ့ ဓာတုဂုဏ် သတ္တိေတွ ကိုလည်ပတ်စီးဆင်းေနတဲ့ေသွးထြကေနစုပ်ယူထားတာေြကာင့်ြဖစ်နိုင်ပါတယ်။ေြမာက်များလှတဲ့ လူထုြကီးဆီကဒီလိုစိတ်အြပုအမှုေတွ အဆိပ်ေတာက်ေတွကို အသကရှူထုတ်လုက်ရင်းဒလေဟာ သွန်းထုတ်ြကတဲ့အခါ ေလထုြကီးဟာသိမ့်သိမ့်ေမွေမွညစ်ညမ်းလာပါတယ်။ စက်ရံုေတွဓာတုပစ္စည်း CO2နဲ့CFCဓာတ်ေငွ့ေတွ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပစ္စည်းေတွေြကာင့်လည်းပတ်ဝန်းကျင်ဟာညစ်ညမ်း လူမှစွန့်ထုတ်တဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအညစ်ေြကးေတွေြကာင့်လည်း ပတ်ဝန်းကျင်ကညစ်ညမ်းနဲ့တကယ်ပဲ ပျက်စီးလာပါြပီဗျာ။

စက်ယန္တရားေတွရဲ့ထုတနလုပ်မှုနဲ့သဘာဝသံယံဇာတေတွကို နင်းကန်သံုးစွဲေြကာင့် ြဖစ်ေပါ်လာတဲ့ ရုပ်ပိုင်ညစ်ညမ်းမှုဟာ ကာမဂုဏ်စည်းစမ်ဥစ္စာဓနနဲ့ ဩဇာအာဏာတို့အေပါ် အာသာငမ်းငမ်းရှိလှတဲ့လူေလာဘတရားေတွ ေြကာင့်ြဖစ်ေပါ်လာတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ညစ်ညမ်းမှုဟာတကယ်ေတာ့ လူေတွရဲ့အတွင်းပိုင်းနာမ်စိတ် ညစ်ညမ်းမှုရဲ့အြပင်ပိုင်းြပယုဒ်တခုသာြဖစ်ပါေတာ့တယ်။

Reference:Prof:Lily de Silva ၏Vipassana Its Relevance to the Present Worldအမည်ရှိနိုင်ငံတကာနှီးေနှာ ဖလှယ်ပွဲမှာဖတ်ြကားသွာေသာစာတမ်းကို ဘက္ခုသုဓမ္မ(EDP)ဘာသာြပန်ဆိုချက် ပိေတာက်ပွင့်သစ်မဂ္ဂဇင်း၊အမှတ်(၂၅)၊ဇူလိုင်လ၊၂၀၀၉၊နှာ၂၀၂-၂၀၆ကိုမှီြငမ်းပါတယ်။

ေမတ္တာြဖင့်

ေမာင်ဥဂ္ဂါ